Những "thủ phạm" khiến trẻ dậy thì sớm: Có thể do u hoặc do chế độ ăn uống

Trẻ dậy thì sớm ngày càng nhiều và đặc biệt có trường hợp trẻ chưa tự ăn được đã dậy thì, vậy nguyên nhân là do đâu?

Hiện nay ở các thành phố lớn, phổ biến có hiện tượng trẻ em "phổng phao" trước tuổi, lớn nhanh hơn rất nhiều so với trẻ nông thôn. Rất nhiều trẻ dậy thì sớm, trở thành "người lớn bất đắc dĩ" khiến phụ huynh vô cùng lo lắng.

Để những đứa trẻ có thân hình trưởng thành với tâm hồn và suy nghĩ ngây thơ đang gây ra những trở ngại lớn trong việc nuôi dạy con cái. Nguyên nhân chính được các chuyên gia sức khỏe Trung Quốc cho rằng xuất phát từ việc cha mẹ cho trẻ ăn uống sai cách.

Chưa tự ăn được đã dậy thì: Ngày càng nhiều trẻ em dậy thì sớm với hậu quả nghiêm trọng về tâm sinh lý

Chưa tự ăn được... đã dậy thì

Vì bé còn quá nhỏ nên người mẹ này không nghĩ con mình dậy thì và có kinh nguyệt, chị ôm con đi cầu cứu khắp các bệnh viện để khám bệnh. Các bác sĩ cũng nhầm lẫn bé bị xuất huyết âm đạo khiến cả gia đình hốt hoảng. Tuy nhiên, lần thứ 2 bé bị ra máu vùng kín, mẹ của bé để ý thấy gần với ngày của tháng trước nên 'bán tín, bán nghi', chị đưa bé đến Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM để khám.

Khi bác sĩ Huỳnh Thoại Loan, Trưởng khoa Thận nội tiết, Bệnh viện Nhi Đồng 1, thăm khám cho bé, bác sĩ phát hiện bé bị dậy thì sớm và có kinh nguyệt. Một lần nữa người mẹ bối rối vì bé còn quá nhỏ. Ngay cả những nhu cầu cá nhân bé còn chưa tự giải quyết được thì... không thể có kinh ngay lúc này.

Bên cạnh đó, BV Nhi Đồng 1 cũng tiếp nhận nhiều ca bé gái quá nhỏ như 2 - 4 tuổi,.. cũng đến đây cầu cứu vì có kinh nguyệt. Không chỉ riêng bé gái, khoa Thận-Nội tiết của bệnh viện Nhi đồng 1 cũng tiếp nhận khá nhiều trẻ em nam dậy thì sớm.

Bác sĩ Loan cho biết: "Trẻ dậy thì sớm thì cơ thể trẻ phát triển theo giới tính điển hình, bé gái ngực to, bé trai tinh hoàn lớn. Khi một trẻ dậy thì sớm, tinh thần trẻ là trẻ con nhưng cơ thể đã phỏng phao sẽ thu hút nhiều ánh nhìn, bé có nhiều nguy cơ tổn thương. Với bé gái, dậy thì là lúc trứng cũng chín và có thể mang thai, gây nhiều hệ lụy nếu quan hệ sớm. Tâm lý của những trẻ dậy thì sớm cũng bị ảnh hưởng nặng nề, các bé sẽ mang một sự mặc cảm về tiếng nói (bé trai), ngực to (bé gái),... từ đó trở nên ít nói, thậm chí thu người lại không tiếp xúc với ai."

Trẻ dậy thì sớm đang tăng nhiều

Về khoa học, dậy thì sớm ở trẻ em tùy thuộc vào đặc tính chủng dân và tiền sử gia đình (độ tuổi dậy thì của trẻ tương đương độ tuổi của cha mẹ). Ngoài ra, các chế độ dinh dưỡng, trẻ tiếp xúc với nhiều yếu tố tác động về tính dục, khối u vùng não... cũng là nguyên nhân dẫn đến dậy thì sớm của trẻ.

Tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, trẻ em dậy thì sớm đang tăng dần so với những năm trước. Năm 2011, số lượng trẻ em đến khám và điều trị chỉ từ 6-7 ca. Hiện tại, bệnh viện tiếp nhận 200 ca đến khám bệnh, trong đó 120 ca đã là dậy thì sớm.

Theo bác sĩ Loan, để phát hiện trẻ có phải bị dậy thì sớm hay không, cha mẹ nên quan sát những biểu hiện âm sàn ở trẻ. Nếu là bé gái 100% là ngực to, 30% là có kinh. Nam 100% dương vật lớn, 50% bể tiếng, vỡ giọng. Hay những thay đổi khác về tâm sinh lý thì cha mẹ nên đưa con đến các cơ sở y tế có chuyên khoa nhi để sớm có thể phát hiện dậy thì sớm ở trẻ và sử dụng phương pháp hợp lý để khắc phục.

90% trẻ em nữ không có nguyên nhân, trẻ nam 40% do những khối u lành tính nằm ở hạ đồi, khối u tiết ra chất để kích động các trục vì vậy các bé sẽ dậy thì. Tùy tính lành ác của khối u thì bệnh viện có thể phẫu thuật hay không.

"Đa số trẻ dậy thì sớm đến đây đều được điều trị bằng phương pháp tiêm thuốc kiềm hãm nội tiết tố để làm chậm quá trình dậy thì. Mỗi tháng trẻ sẽ được tiêm một lần, tiêm cho đến khi trẻ đến độ tuổi dậy thì thật sự thì mới dừng lại. Bé gái 18 tháng tuổi được điều trị đến nay là 6 năm, hiện tại chúng tôi có thể kiểm soát được căn bệnh này. Bé trai 3 tuổi hiện cũng đã 10 tuổi cũng đã lấy lại được giọng nói trẻ thơ của mình. Bé sắp đến độ tuổi dậy thì nên thời gian tới bé sẽ được ngưng tiêm thuốc để bé dậy thì tự nhiên.", bác sĩ Loan cho biết.

Thuốc tiêm cho trẻ là để ức chế nội tiết. Tiêm đến khi bệnh nhân đúng tuổi dậy thì sẽ ngưng điều trị. Trẻ phải được tiêm thuốc đều đặn nếu không sẽ bị tiếp tục dậy thì. Thuốc không ảnh hưởng đến sự phát triển, sức khỏe sinh sản của trẻ sau này.

Trẻ dậy thì ở độ 9-12 tuổi là bình thường, nếu trẻ dậy thì trước 9 tuổi trẻ có nguy cơ bị dậy thì sớm, sau 12 tuổi trẻ không dậy thì phụ huynh phải đưa trẻ đến các bệnh viện để thăm dò.

Với trẻ em gái, nếu có kinh lúc 10 tuổi, thì nên xem lại về dậy thì của mẹ, còn với trẻ em nam thì so độ tuổi dậy thì của em với người cha. Vì độ tuổi dậy thì của trẻ em tương đương với độ tuổi dậy thì của cha mẹ mình. Khi trẻ đã dậy thì thì trục sinh dục đã hoạt động, trứng đã chín và đã có khả năng thụ tinh.

Trẻ dậy thì sớm không thể tự xoay sở được những đặc tính sinh lý của mình như kinh nguyệt, vệ sinh cá nhân, bị lùn vì xương chưa chính mùi. Có thể có khả năng khi bé tuổi còn nhỏ lại có hình thể của người lớn nên sẽ bị nhiều ánh mắt để ý. Nếu để thời gian dậy thì sớm càng kéo dài thì tâm lý trẻ bị ảnh hưởng nhiều.

Để hạn chế nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ, các bà mẹ nên chú ý đến đồ ăn hiện tại. Hầu như những thuốc tăng trọng trong gia súc là đều có nội tiết tố. Gần như 90% thực phẩm tăng trọng đều có nội tiết tố. Nhất là những con vật cần những sự vỗ béo nhanh, nhiều.

Sữa là thực phẩm dễ hấp thu, có nhiều chất dinh dưỡng, bé muốn lớn và cao cần tổng năng lượng và canxi tốt. Sữa là sản phẩm không thể thiếu với trẻ. Tuy nhiên, trẻ uống sữa quá mức dễ dẫn đến tăng cân, béo phì, đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ bị dậy thì sớm.

Hormone nữ giới estrogen là nguyên nhân chính của việc trẻ em dậy thì sớm đang tăng mạnh hiện nay. Ngoài hormone được tiêm vào vật nuôi nhằm mục đích tăng trọng, tăng sữa, các nguồn estrogen quan trọng khác là từ đậu nành và các sản phẩm từ đậu tương, nilông (plastic), thuốc tránh thai, sữa tắm người lớn. Tránh xa những nguồn này và giữ một chế độ ăn uống lành mạnh từ nhỏ sẽ giúp ích rất nhiều cho sự phát triển bình thường của con cái bạn.

Những thực phẩm bị "buộc tội" gây dậy thì sớm

Việc ăn uống thiếu lành mạnh, không theo khoa học là cơ sở gây ra những căn bệnh bất thường, đặc biệt là ở trẻ em.

Sau đây là 6 loại thực phẩm được các chuyên gia "khoanh vùng" rằng chúng có những lý do rất liên quan để "buộc tội" là nguyên nhân gây ra hiện tượng dậy thì sớm.

1. Thực phẩm chiên, rán

Những món ăn chiên rán đều là lựa chọn hàng đầu của trẻ vì hương vị thơm ngon, cách bày bán đánh đúng vào thị hiếu của trẻ em và trẻ vị thành niên.

Các món ăn như gà rán, khoai tây chiên… khi nấu ở nhiệt độ cao sẽ thay đổi chất, trẻ ăn vào cơ thể sẽ mang theo và dung nạp các chất béo dư thừa, gây rối loạn nội tiết, dẫn đến dậy thì sớm.

Nếu ăn những món này quá thường xuyên, dầu ăn được tái sử dụng trong quá trình chế biến ở nhiệt độ cao tạo ra oxy hóa. Đây cũng là một trong những lý do khiến trẻ "phổng phao" trên mức cần thiết.

Có nhiều phụ huynh "mù quáng" tin vào những lời quảng cáo về các loại thực phẩm chức năng giúp trẻ "cao lớn và mạnh mẽ" hơn nhiều so với bạn bè cùng trang lứa.

Điều này không phải là sai vì có những loại thực phẩm trẻ ăn vào "trông có vẻ" cao lớn hơn thật. Tuy nhiên, đáng tiếc là trẻ chỉ phát triển sớm hơn các bạn trong giai đoạn uống thuốc trước dậy thì, sau đó thì sẽ chững lại và không lớn nữa.

Điều này còn nguy hiểm hơn việc cứ để trẻ "bé một chút" nhưng phát triển tự nhiên. Đến tuổi trưởng thành bé sẽ cao lớn vạm vỡ mà không cần phải "thúc" bằng thuốc.

3. Các món động vật

Khi bạn nấu các món ăn bổ dưỡng cho trẻ như món canh hay súp chế biến từ các bộ phận nội tạng động vật phải đặc biệt lưu ý về số lượng, trọng lượng và chủng loại.

Bởi vì một món ăn nếu nấu quá nhiều thứ nội tạng với nhau với trọng lượng cao, quá đậm đặc sẽ biến thành một món ăn "kích thích" phát triển ở mức độ cao.

Bát canh hay cháo đó chứa hormone tuyến giáp, tuyến sinh dục… sẽ được gửi nhanh vào cơ thể trẻ, tạo ra một liều thuốc thúc đẩy dậy thì sớm vô cùng nhanh chóng và không cần thiết.

4. Rau củ quả trái mùa

Các loại rau quả trái mùa như dâu tây, nho, dưa hấu, cà chua… được thu hoạch vào mùa đông hay các trái cây thu hoạch trước mùa xuân như táo, đào, cam… đa phần là những loại thực phẩm được "thúc chín".

Việc trồng rau quả trái mùa và ép trái cây phải chín bằng chất hóa học sẽ để lại tồn dư chất độc này trong rau củ quả. Trẻ em ăn vào sẽ tạo ra nguy cơ mắc bệnh dậy thì sớm.

Tất cả các loại rau củ quả quá tươi ngon so với bình thường cũng nên hạn chế cho trẻ ăn. Bất kỳ món nào sử dụng chất kích thích đều là nguyên nhân khiến cho trẻ "lớn" trước tuổi một cách đáng sợ.

5. Thịt cổ gia cầm

Thịt vùng cổ của gà, vịt, ngan, ngỗng là thực phẩm được nên hạn chế cho trẻ nhỏ và vị thành niên ăn.

Do gia cầm hiện nay chủ yếu đều ăn thức ăn "tăng trọng" có chứa nhiều thuốc kích thích. Mà những chất này khi gia cầm ăn vào sẽ tích tụ chủ yếu ở phần từ cổ trở lên đầu.

Khi trẻ ăn nhiều phần đầu gia cầm vô tình ăn luôn cả chất kích thích khiến cho cơ thể trẻ cũng giống như được cho ăn thực phẩm "kích thích phát triển".

6. Sử dụng tùy tiện "siêu" thực phẩm

Một số phụ huynh mắc "bệnh nhà giàu" nên thường nghĩ mình có điều kiện thì phải bồi bổ cho con những thực phẩm "hơn người" để con mình phải "khác con nhà khác".

Vì vậy, những món "siêu" thuốc bổ vốn chỉ dành cho người lớn cũng được phụ huynh cho con nhỏ sử dụng như đông trùng hạ thảo, nhân sâm, long nhãn, vải khô, sa sâm…

Theo các chuyên gia Đông y, phàm là những thuốc bổ đặc biệt này, đều sẽ có những tác động lớn đến môi trường nội tiết bình thường, dẫn đến sự phát triển mất cân bằng về thể chất và tinh thần đối với trẻ.

Những thực phẩm khác như: Nhộng, kê gà, nhau thai, mật ong, sữa ong chúa, sữa non, phấn hoa bổ sung dinh dưỡng… thường chứa các hormone giới tính cao.

Đây là những thực phẩm thúc đẩy quá trình dậy thì sớm một cách nhanh chóng, được các chuyên gia Đông y khuyến cáo không nên cho trẻ ăn quá nhiều.

Tổng hợp