Mỗi quả thận chứa khoảng một triệu nephron, bộ lọc đặc biệt giúp loại bỏ chất thải khỏi máu. Bất kỳ chất dinh dưỡng nào mà cơ thể vẫn cần đều được đưa trở lại máu của; chất thải và chất lỏng dư thừa được tách ra để tạo thành nước tiểu.
Thận của hoạt động để duy trì sự cân bằng lành mạnh của chất điện giải, cho phép tim thực hiện chức năng tuần hoàn máu và giúp dẫn truyền tín hiệu thần kinh thuận lợi. Chức năng của thận không dừng lại ở đó, thận cũng tạo ra các hormone cần thiết để sản xuất các tế bào hồng cầu mới và hỗ trợ xương khỏe mạnh.
Sức khỏe của thận liên quan trực tiếp tới sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần. Ngoài thói quen sinh hoạt thì chế độ ăn uống kém lành mạnh sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới thận của chúng ta.
Dưới đây là những loại thực phẩm có thể khiến chức năng thận suy giảm nếu "chăm chỉ" ăn hàng ngày.
Thịt chế biến
Các loại thịt đã qua chế biến như thịt xông khói, xúc xích, thịt nguội và bánh mì kẹp thịt có thể hại thận.
Các loại thịt đã qua chế biến như thịt xông khói, xúc xích, thịt nguội và bánh mì kẹp thịt có thể hại thận. Chúng chứa nhiều natri (muối), nếu nạp quá 2300 mg mỗi ngày có nguy cơ tăng huyết áp, tạo thêm căng thẳng cho thận.
Ăn quá nhiều proetin động vật cũng tạo ra nhiều axit trong máu khiến thận phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ.
Sữa
Các sản phẩm từ sữa rất giàu vitamin, chất dinh dưỡng, protein và là nguồn cung cấp phốt pho, kali tự nhiên. Một cốc (240ml) sữa nguyên chất cung cấp 205mg phốt pho và 322mg kali.
Tuy nhiên, hấp thụ quá nhiều sữa, kết hợp với các thực phẩm giàu phốt pho khác, có thể gây bất lợi cho xương của những người mắc bệnh thận.
Điều này nghe có vẻ lạ vì sữa và các sản phẩm từ sữa thường được khuyên dùng để xương và cơ chắc khỏe. Tuy nhiên, khi thận bị tổn thương, hấp thụ quá nhiều phốt pho sẽ gây tích tụ phốt pho trong máu, kéo canxi ra khỏi xương. Khi đó, xương mỏng, yếu dần theo thời gian và làm tăng nguy cơ gãy xương.
Thực phẩm nhiều muối
Thành phần chính của muối là natri clorua. Ăn quá nhiều muối sẽ khiến nồng độ ion natri trong cơ thể tăng lên, gây giữ nước và natri, tăng thể tích máu và tăng huyết áp.
Tăng huyết áp lâu dài là một trong những yếu tố chính gây tổn thương chức năng thận, có thể dẫn đến xơ cứng động mạch cầu thận, giảm lưu lượng máu đến thận và cuối cùng dẫn đến suy giảm chức năng thận, thậm chí là suy thận.
Các thực phẩm nhiều muối có thể kể đến như: Thịt chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ ngâm muối chua,...
Pizza
Pizza thường có cấu tạo gồm vỏ bánh, nhân từ nước sốt cà chua có hàm lượng natri cao.
Pizza thường có cấu tạo gồm vỏ bánh, nhân từ nước sốt cà chua có hàm lượng natri cao, phô mai nhiều chất béo và thịt chế biến như xúc xích. Cả natri và chất béo bão hòa đều là những thành phần không tốt cho sức khỏe, bao gồm cả thận nếu ăn thường xuyên.
Để món pizza bổ dưỡng, bạn có thể chuẩn bị một số nguyên liệu như không có thịt chế biến, thêm một chút phô mai, bông cải xanh ở nhân và vỏ bánh làm từ lúa mì nguyên hạt...
Nước ngọt
Nước ngọt chứa nhiều đường và ít giá trị dinh dưỡng. Chúng có thể tăng thêm lượng calo vào chế độ ăn uống cũng như nguy cơ tăng đường huyết. Đường huyết tăng cao trong thời gian dài có thể phá hỏng các mạch máu trong thận, tăng nguy cơ mắc bệnh thận.
Một thành phần khác có trong nhiều loại soda là axit photphoric. Chất này có thể làm thay đổi thành phần nước tiểu, về lâu dài có thể dẫn tới sỏi thận. Thay nước ngọt bằng các loại đồ uống có hương vị lành mạnh như trà thảo mộc có thể có lợi.
Cam và nước cam
Theo Healthline, mặc dù cam và nước cam cung cấp hàm lượng vitamin C cần thiết cho cơ thể nhưng cũng chứa nhiều kali. Một quả cam lớn (184g) cung cấp 333mg kali. Có 458mg kali trong 1 cốc (240ml) nước cam.
Nếu cơ thể có quá nhiều kali sẽ không tốt cho thận. Bởi vậy, những người có bất ổn ở thận cần hạn chế các thực phẩm chứa lượng kali cao.
Nho, táo và các loại nước ép tương ứng là các thay thế tốt vì hàm lượng kali thấp hơn
Nước tương, nước mắm
Nước tương cũng như nước mắm, nước xốt thường có lượng natri cao, có thể lên tới 950 mg natri trong mỗi thìa canh, gần 50% lượng khuyến nghị hàng ngày (DV). Để giảm nạp muối, gia đình có thể thay thế bằng các nguyên liệu có hàm lượng natri thấp hơn như nấm, bột cà chua, men dinh dưỡng hoặc giấm.
Nước tương cũng như nước mắm, nước xốt thường có lượng natri cao.
Nội tạng động vật
Nội tạng là các bộ phận bên trong của động vật như gan, thận, tim, dạ dày, óc... Xét về mặt dinh dưỡng, nội tạng động vật có hàm lượng calo tương tự thịt nạc (từ 100 - 150 calo/100 gam), hàm lượng protein khoảng 16 - 22% trọng lượng (trừ não và tủy) và hàm lượng chất béo trung bình từ 5 - 7%, trong đó chủ yếu là chất béo bão hòa và lượng cholesterol rất cao.
Vì thế mà nội tạng động vật được biết đến là thực phẩm làm tăng nguy cơ mỡ máu, béo phì, tăng huyết áp cùng các rối loạn chuyển hóa như tiểu đường, huyết áp,...
Nội tạng động vật cũng có hàm lượng purin cao. Tiêu thụ nhóm thực phẩm giàu purin làm tăng axit uric trong nước tiểu, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Nếu ăn nhiều, thận sẽ bị tăng gánh nặng thải độc, về lâu dài có thể dẫn tới bệnh gút, suy thận.
