Cá là loại thực phẩm không thể thiếu trên mâm cơm gia đình, vừa ngon miệng lại có giá trị dinh dưỡng cao, hợp với khẩu vị nhiều người. Ăn cá thường xuyên có tác dụng nâng cao thị lực, cải thiện trí nhớ và cung cấp hàng trăm dưỡng chất cho cơ thể. Ngoài ra, mỡ cá chẳng những không gây béo mà còn cung cấp omega3, giúp tăng cường não bộ và chống hình thành cholesterol xấu.
Chính vì những nguyên do này mà cá dần trở thành "ưu tiên một" khi đi chợ của nhiều người. Thậm chí mua về thì phải ăn sạch sẽ không thừa chút nào để tận dụng tối đa lợi ích. Tuy nhiên không phải bộ phận nào của cá cũng ăn được, bởi có một số phần chứa rất nhiều vi khuẩn và độc tố, ăn vào rất dễ mắc bệnh.
Những bộ phận của cá không nên ăn
Túi mật cá
Nhiều người tin vào lời đồn rằng ăn mật cá có thể bồi bổ cơ thể, chữa bách bệnh. Trên thực tế, vai trò của mật cá cũng giống như đối với con người, chủ yếu là tiết ra mật để tiêu hóa.
Ngoài ra, trong túi mật của hầu hết các loại cá đều có độc tố nhất định, không những không bổ dưỡng, không thể duy trì sức khỏe, chữa bệnh mà có thể khiến người ăn bị ngộ độc, ốm đau, tổn thương gan thận.
Thậm chí, chất độc có trong mật của từng con cá có thể làm hỏng các tế bào thần kinh của con người và gây ra tác dụng độc hại. Vì vậy, tốt nhất là không nên ăn mật cá.
Đầu cá
Rất nhiều người thích ăn đầu cá vì chúng có hương vị bùi, béo hơn hẳn phần thịt. Chưa kể một số người còn cho rằng "ăn gì bổ nấy" nên lại cố gắng ăn đầu cá nhiều hơn. Nhưng đáng tiếc rằng, bộ phận này lại được các chuyên gia cảnh báo là chứa nhiều độc tố và vi sinh vật độc hại.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, những loại cá càng to, sống càng lâu thì hàm lượng kim loại nặng trong đầu càng cao. Hàm lượng thủy ngân trong đầu cá được xếp đầu tiên trong số các bộ phận khác. Ngoài ra, những loại cá sống ở những vùng nước bị ô nhiễm thì phần đầu lại càng dễ bị nhiễm độc tố, ăn quá nhiều sẽ tích tụ lại trong người và sinh bệnh lúc nào không hay.
Mang cá
Hầu hết mọi người thường không ăn mang cá. Tuy nhiên, đây cũng là món khoái khẩu của một số người. Mang cá được sử dụng để thở và lọc các tạp chất trong nước.
Vì vậy, mang cá nói chung chứa nhiều chất mất vệ sinh, nếu chất lượng nước ở nơi cá sinh trưởng không tốt và có quá nhiều kim loại nặng thì các chất độc hại này phần lớn tập trung ở mang cá. Nếu con người ăn vào sẽ có hại cho sức khỏe nói chung.
Vì vậy, tất cả mọi người nên ghi nhớ khi ăn cá phải loại bỏ mang, để tránh mang bệnh vào người.
Màng đen bên trong cá
Màng đen ở cá còn được gọi là màng bụng nội tạng, là lớp màng bao bọc các cơ quan bên trong. Quan sát bằng mắt thường, chúng ta cũng có thể nhận ra vì nó có màu sẫm hơn. Màng đen này là phần tanh và nhiều chất bẩn nhất trong cơ thể cá, chứa nhiều histamine, lipid và lysozyme.
Mặc dù màng đen trên cá không gây hại quá nhiều đối với sức khỏe sau khi nấu chín nhưng nó được tạo ra bởi hắc tố melanin. Lớp màng này chủ yếu là do tích tụ mỡ, nếu chất lượng môi trường nước không tốt sẽ dễ đọng lại các chất ô nhiễm, không tốt cho sức khỏe con người. Vì vậy khi sơ chế, chúng ta nên lọa bỏ lớp màng đen này ngay từ đầu.
Ruột cá
Đây là cơ quan tiêu hóa, chứa các chất cặn bã. Ruột cá có thể chứa vi sinh vật sống dưới nước hoặc ký sinh trùng như trứng sán, trứng giun và giun xoắn. Nếu cá bị ươn, ruột nhanh chóng phân hủy gây nhiễm độc cho thịt cá. Khi chế biến, bạn nên bỏ ruột, gan. Một số loại cá lớn như cá lăng, cá giò người ta giữ lại ruột cá. Tuy nhiên, bạn nên làm thật sạch cặn bã bám ở lòng cá và tuyệt đối chế biến chín kỹ, ăn lòng khi cá còn tươi.
Những bộ phận của cá nên ăn
Mắt cá
Phần lớn mọi người khi ăn đều không thích phần mắt cá. Lý do lớn nhất là bởi cảm giác bộ phận này có phần khó coi, mặt khác là mùi vị của chúng cũng không được ngon khi so với thịt. Vì vậy, nhiều người bỏ qua phần mắt cá không ăn. Điều này thật đáng tiếc.
Trên thực tế, mắt cá rất giàu vitamin B1 và các axit béo không no như axit docosahexaenoic (DHA) và axit eicosapentaenoic. Những chất dinh dưỡng này có thể giúp cải thiện khả năng ghi nhớ và khả năng tư duy của con người, đồng thời có tác dụng giảm cholesterol, rất hữu ích cho tim và mạch máu não của chúng ta.
Não cá
Não cá rất giàu chất dinh dưỡng, giàu axit béo không no và phospholipid. Những chất này giúp ích cho sự phát triển của não bộ, có thể giúp ngăn ngừa bệnh Alzheimer và trì hoãn sự lão hóa của não.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng đầu cá là nơi tích tụ độc tố, óc cá có vẻ không an toàn. Thêm vào đó phần đầu cá cũng không có nhiều thịt nên các gia đình thường chỉ ninh để lấy nước chứ không ăn. Tuy nhiên, đây là một sai lầm vì chúng ta đã vô tình bỏ lỡ những dưỡng chất quan trọng tốt cho cơ thể nói chung.
Vảy cá
Vảy là bộ xương ngoài bảo vệ cá và là một loại thực phẩm đặc biệt cho sức khỏe. Chúng chứa nhiều lecithin, có thể tăng cường trí nhớ của não bộ và trì hoãn sự lão hóa của các tế bào. Ít ai biết được rằng vảy cá rất giàu chất đạm, chất béo và nhiều loại vitamin. Thường xuyên ăn vảy cá có thể ngăn ngừa các triệu chứng còi xương ở trẻ em và loãng xương ở người trung niên.
Vảy cá có chứa nhiều loại axit béo không bão hòa, có thể làm giảm sự tích tụ cholesterol trên thành mạch máu và ngăn ngừa bệnh tim mạch vành, cao huyết áp và các bệnh khác. Nó cũng chứa kitin, có thể cải thiện khả năng miễn dịch và giảm chỉ số cholesterol.
Theo quan niệm ở một số nơi, vảy cá thậm chí còn tốt hơn nhân sâm. Do đó, khi chế biến món ăn chúng ta nên lưu ý giữ lại bộ phận này để không lãng phí dưỡng chất.
Như Quỳnh(T/h)
