Được xếp vào danh sách loài hoa đẹp, rực rỡ và duyên dáng đến lạ kỳ nhưng cây hoa ngoắt nghẻo chứa chất kịch độc khiến người trúng phải đại tiểu tiện ra máu, trụy tim mạch, suy hô hấp và tử vong.
Ngoắt nghẻo có tên khoa học là Gloriosa superba thuộc họ hoa Bả chó (Colchicaceae) có nhiều tên gọi khác nhau như hoa Loa kèn lửa (flame lily), hoa Móng hổ (tiger claw). Ở Việt Nam, ngoài tên gọi Ngoắt nghẻo loài hoa này còn được biết đến với các tên như Ngót nghẻo, Ngọt nghẹo, Huệ lồng đèn...
Cụm hoa ngoắt nghẻo khá lớn, nở rải rác quanh năm, hấp dẫn vì vẻ đẹp duyên dáng lạ kỳ - Ảnh: Khoa học. |
Hoa ngoắt nghẻo to sặc sỡ với 6 cánh đỏ tươi hoặc đôi khi cũng có màu cam, vàng nhạt, dài nhọn như móng hổ - Ảnh: Khoa học. |
Ngoắt nghẻo có thân cây cao tới 4 mét, thân rễ chứa nhiều ancaloit colchicin - Ảnh: Vietq. |
Lá mọc cách, mọc đối hay mọc vòng, đỉnh kéo dài thành tua cuốn - Ảnh: Khoa học. |
Cây có củ ngầm do thân rễ phình lên tạo thành, thân vươn dài quấn lên các cây khác để vươn lên cao - Ảnh: Khoa học. |
Quả cây có thể dài tới 12 cm chứa các hạt màu đỏ - Ảnh: Vietq. |
Cây phân bố rộng ở các vùng nhiệt đới và miền nam châu Phi, các vùng nhiệt đới châu Á. Tại Việt Nam, Ngoắt nghẻo sống nhiều ở miền Trung, Tây Nguyên, thường mọc hoang dã ở rừng ngập mặn ven biển và các bìa rừng núi cao.
Mặc dù là loài hoa đẹp, rực rỡ và duyên dáng, nhưng tất cả các thành phần của cây ngoắt nghẻo đều chứa chất độc có thể giết chết người và động vật lớn. Đặc biệt phần rễ củ của cây giống với các thành viên khác trong họ Bả chó chứa rất nhiều chất độc colchicine, alkaloid gloriocine.
Ngộ độc do ăn phải cây ngoắt nghẻo gây bệnh cảnh cấp tính sau 2 - 6 giờ, nạn nhân có biểu hiện buồn nôn, nôn mửa, tê bì và ngứa ran xung quanh miệng, rát cổ họng, đau bụng, tiêu chảy ra máu, dẫn đến tình trạng mất nước. Khi chất độc tiến triển trong cơ thể sẽ khiến tiêu cơ vân, tắc ruột, suy hô hấp, hạ huyết áp, rối loạn đông máu, đái ra máu, co giật, hôn mê và tổn thương đa thần kinh.
Hơn nữa, chất độc của ngoắt nghẻo còn gây lột da và chảy máu âm đạo ở phụ nữ. Thậm chí, theo một nghiên cứu công bố trên trang web của Trung tâm thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Mỹ (NCBI), năm 1964 đã ghi nhận một trường hợp bệnh nhân ăn phải củ ngoắt nghẻo còn bị rụng hết tóc dẫn tới hói đầu hoàn toàn, thậm chí lông trên cơ thể còn bị rụng hết.
Hằng Thanh(T/h)
