Nga dùng đòn bẩy khí đốt “ép” Ukraina

Trả lời báo giới tại thủ đô Kiev ngày 3/4, Bộ trưởng Năng lượng Ukraina Yuri Prodan nói tập đoàn Gazprom của Nga đã đẩy giá khí đốt lên quá cao (485 USD/1.000 m3), đồng thời coi động thái này mang động cơ chính trị. Ông Prodan kêu gọi đàm phán với Gazprom.
Trước đó, theo Reuters, lãnh đạo Gazprom đã thông báo việc tăng giá khí đốt bán cho Ukraina lên  485 USD/1.000 m3, do một loại thuế xuất khẩu mới với khí đốt bán cho Ukraina, chỉ hai ngày sau khi tăng giá này lên mức 385,5 USD. Gazprom cũng đã yêu cầu Tập đoàn quốc doanh Naftogaz của Ukraine thanh toán ngay khoản nợ khí đốt tồn đọng, trị giá 2,2 tỷ USD.
Cùng ngày, Kiev và Matxcơva bắt đầu đàm phán về việc Nga cung cấp khí đốt cho Ukraina. Đài Tiếng nói nước Nga dẫn lời Thủ tướng Dmitry Medvedev nói thẳng ra rằng không thể có sự hợp tác Ukraina-Nga trong lĩnh vực khí đốt, nếu các khoản nợ chưa được thanh toán.

Thủ tướng Nga Medvedev gặp chủ tịch Tập đoàn khí đốt Gazprom Alexei Miller

Trong cuộc họp với chủ tịch Tập đoàn khí đốt Gazprom Alexei Miller, Thủ tướng Nga Medvedev cho biết khí đốt bán cho Ukraina trong thời gian tới sẽ không giảm giá và ưu đãi. Ông cho biết cuộc họp gần đây nhất của Hội đồng An ninh Nga đã xem xét về số phận của cái gọi là “Thỏa thuận Kharkov”. Sau đó, Tổng thống Putin đã chỉ thị xem xét vấn đề hủy bỏ hiệu lực của các hiệp ước quốc tế liên quan đã ký trong năm 2010. Theo “Thỏa thuận Kharkov”,  sự hiện diện của Hạm đội Biển Đen (Nga) ở Crimea sẽ được gia hạn thêm 25 năm để đổi lấy việc giảm giá khí đốt Nga bán cho Ukraine 30\%.
Phương Tây cảnh báo Nga "gây bất ổn Ukraina"
Trong khi đó, phương Tây đã liên tục cảnh báo Nga sẽ phải hứng chịu những hậu quả kinh tế nghiêm trọng nếu sử dụng khí đốt như là một công cụ chính trị gây bất ổn cho Ukraina.
Theo AFP, tại cuộc họp của Hội đồng năng lượng Âu-Mỹ ở Brussels, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tuyên bố: “Không một nước nào được dùng nhiên liệu để chống lại nguyện vọng của các dân tộc. Chúng ta không cho phép sử dụng nhiên liệu như một vũ khí chính trị hoặc như một công cụ xâm lược”.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và đại diện cấp cao về ngoại giao của Châu Âu Catherine Ashton.

Một nguồn tin biết rõ nội dung cuộc họp nói rằng Nga đang chơi “trò chơi nguy hiểm” và sẽ phải trả giá vì việc bán dầu khí vốn mang lại nguồn thu quan trọng cho Matxcơva. Các cuộc hội đàm giữa Ngoại trưởng Mỹ và đại diện cấp cao về ngoại giao của Châu Âu, bà Catherine Ashton, chủ yếu tập trung vào việc tìm kiếm các phương tiện giúp đỡ Ukraine ngay lập tức và đề ra các biện pháp phá vỡ sự phụ thuộc của Châu Âu vào Nga.
Mỗi năm, Ukraina tiêu thụ 50 tỷ mét khối khí đốt, trong đó, tự sản xuất được 20 tỷ và phải nhập khẩu 30 tỷ mét khối từ Nga. Theo số liệu của Ủy ban Châu Âu, hệ thống ống dẫn khí đốt đặt trên lãnh thổ Ukraina mỗi năm vận chuyển từ 65 đến 133 tỷ mét khối mà Châu Âu mua của Nga. Vấn đề đáng lo ngại là hiện nay, Ukraina không còn khả năng mua khí đốt và khai thác tối đa nguồn nhiên liệu tự sản xuất, trong lúc các cơ sở khai thác và chế biến lại rất lạc hậu.
Việc Mỹ quyết định tung ra thị trường một khối lượng lớn khí đốt khai thác từ đá phiến sẽ làm giảm giá khí hóa lỏng và cạnh tranh trực tiếp với khí đốt của Nga. Theo một quan chức Mỹ, khối lượng khí đốt mà Mỹ đưa ra thị trường hiện nay bằng một nửa tổng nguồn cung ứng của Nga cho Châu Âu.