Ngày 5/6, tờ Financial Times đưa tin các cuộc không kích của Nga đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, khiến nước này bị mất một nửa công suất phát điện, bên cạnh đó là tình trạng mất điện trên diện rộng và lo ngại về nguồn cung năng lượng trong tương lai.
Trước khi cuộc xung đột bùng nổ, Ukraine tự hào là một trong những quốc gia có năng lực sản xuất năng lượng nội địa lớn nhất châu Âu, tạo ra khoảng 55 GW điện. Thế nhưng, con số này đã giảm mạnh xuống dưới 20 GW do các cuộc tấn công và Nga giành quyền kiểm soát nhiều khu vực, khiến các nhà máy điện trở thành mục tiêu trực tiếp.
Liên minh châu Âu (EU) đã đưa ra cảnh báo về việc Nga phá hủy 9,2 GW nguồn năng lượng kể từ tháng 3, thúc đẩy các nỗ lực giải quyết nhu cầu năng lượng cấp bách của Kiev. Những cuộc tấn công gần đây tập trung vào các nhà máy điện và cơ sở lưu trữ khí đốt tự nhiên quan trong đối với khách hàng EU, làm dấy lên lo ngại về an ninh năng lượng mùa Đông.
Các cuộc không kích của Nga đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Ảnh minh họa: Kyiv Post
Chiến dịch không kích của Nga vào mùa Đông 2022 – 2023 chủ yếu nhắm vào lưới điện phân phối của Ukraine, mà các quan chức và chuyên gia lưu ý rằng có thể sửa chữa tương đối dễ dàng. Tuy nhiên, cuộc tấn công mới nhất đã chuyển trọng tâm sang các nhà máy nhiệt điện và thủy điện, đặt ra những thách thức đáng kể về việc sửa chữa, tái thiết hoặc thay thế.
Ngày 11/4, nhà máy nhiệt điện lớn nhất của Ukraine Trypillia đã mất 100% công suất phát điện chỉ sau một cuộc không kích trong đêm của Nga. Nằm cách Kiev 50 km về phía Nam, Trypillia cung cấp năng lượng và nhiệt cho các khu vực của Kyiv, Zhytomyr và Cherkasy lân cận, tương đương 8% dân số cả nước.
Theo Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Herman Halushchenko, một cuộc tấn công khác của Nga vào ngày 1/6 đã gây thiệt hại đáng kể cho các cơ sở năng lượng tại 5 khu vực. AFP đưa tin, 2 nhà máy nhiệt điện đã bị hư hại trong vụ tấn công.
Được biết, đây là cuộc tấn công lớn thứ 6 vào các nhà máy nhiệt điện DTEK kể từ giữa tháng 3. “Đó lại là một đêm cực kỳ khó khăn đối với ngành năng lượng Ukraine. Đối phương tấn công 2 nhà máy nhiệt điện của chúng tôi. Thiết bị hư hỏng nghiêm trọng”, phía công ty cho biết trên Telegram.
Kyiv Post dẫn lời một người đứng đầu công ty kỹ thuật tham gia vào các dự án tái thiết tại Ukraine cho hay, nếu Ukraine không bắt đầu xây dựng các nhà máy nhiệt điện mới ngay lập tức thì Kiev có thể phải đối diện với tình trạng các đường ống sưởi ấm ngay khi nhiệt độ giảm xuống vào tháng 11.
“Chúng tôi nên chuẩn bị cho cuộc sống trong giá lạnh và bóng tối”, một quan chức Ukraine chia sẻ với tờ Financial Times.
Trong khi đó, ông Oleksandr Lytvynenko - Thư ký hội đồng quốc phòng và an ninh quốc gia Ukraine nói với Financial Times rằng, mục tiêu của Nga là khiến cuộc sống của người Ukraine bị đảo lộn.
Ông cũng vạch ra kế hoạch thiết lập một hệ thống năng lượng phi tập trung dựa vào các nhà máy điện nhỏ có khả năng phục hồi tốt hơn nhằm giảm thiểu khả năng bị tổn thương trước các cuộc tấn công của Nga.
Được biết, các nước châu Âu đã chuyển 120 chuyến hàng thiết bị để hỗ trợ khôi phục và sửa chữa cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine.
Finacial Times dẫn lời ông Borys Dodonov – người đứng đầu nghiên cứu năng lượng và khí hậu tại Trường Kinh tế Kyiv cho biết, bên cạnh việc tăng cường nhập khẩu điện từ EU và đưa thêm nhiều nhà máy năng lượng chạy bằng khí đốt vào hoạt động, lãnh đạo Ukraine còn phải đối mặt với sự cần thiết phải thực hiện các đợt tăng thuế không được lòng dân.
Ông Dodonov cảnh báo, nếu không có biện pháp nào được thực hiện thì theo mô hình của họ, “người dân có thể chỉ có từ 2 – 4 giờ sử dụng điện mỗi ngày vào tháng 1”.
Để hỗ trợ cho nỗ lực tái thiết, chính quyền Ukraine đã tăng gấp đôi giá năng lượng bắt đầu từ tháng 6, dù vẫn thấp hơn giá thị trường.
Ông Lytvynenko đề cập tới những nỗ lực của Ukraine nhằm tăng cường áp dụng công nghệ xanh như tấm pin mặt trời và tua-bin gió - những công nghệ rất quan trọng đối với an ninh năng lượng trong tương lai. Tuy nhiên, ông thừa nhận thách thức trong việc đảm bảo đầu tư nước ngoài do đất nước có nhiều rủi ro.
