Chỉ vài ngày sau Tết Nguyên đán, Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận và điều trị cho gần chục ca ngộ độc cồn công nghiệp methanol. Các ca bệnh ngộ độc rượu đều rất nặng, hôn mê, có tổn thương não, nồng độ cồn methanol trong máu rất cao và đã có trường hợp tử vong.
Báo Tiền Phong dẫn lời TS.BS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm chống độc cho hay, trong các bệnh nhân ngộ độc methanol đang điều trị ở đây, có một nam bệnh nhân 52 tuổi do nghiện rượu nên thường giấu gia đình ra hiệu thuốc mua cồn y tế để uống.
Cách đây 3 ngày, người đàn ông tự nhiên mắt tối sầm, gần như không nhìn thấy gì. Sau khi đi khám mắt, bệnh nhân được chuyển vào Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai, xét nghiệm thấy nồng độ methanol ở mức cao, phải lọc máu cấp cứu. Chai cồn gây ngộ độc là loại dùng để lau kính, làm nhiên liệu của bệnh nhân được mua ở hiệu thuốc.
Trước đó, khi phát hiện nhiều sản phẩm cồn sát trùng rởm chứa hầu hết thành phần là cồn công nghiệp methanol, Trung tâm chống độc đã thông báo các cơ quan chức năng. Bộ Y tế cũng có văn bản nghiêm cấm bán các sản phẩm cồn sát trùng chứa methanol ở các hiệu thuốc.
Các nhà sản xuất đã thay đổi nhãn mác nhưng vẫn lách luật bằng cách giữ nguyên mẫu mã chai lọ giống hệt chai cồn sát trùng và các hiệu thuốc vẫn nhập về bán.
Đáng buồn nhất là trường hợp nam bệnh nhân 46 tuổi ở Vĩnh Phúc, nhập viện đêm ngày 29/1/2023, bị ngộc độc, hôn mê, tụt huyết áp, tổn thương não nặng sau khi uống cồn sát trùng mua tại hiệu thuốc. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy nồng độ methanol trong máu cao. Người bệnh đã tử vong vào ngày hôm sau nhập viện.
Thực trạng tồn tại các sản phẩm cồn sát trùng rởm chứa methanol hoặc các chai hóa chất lau chùi, làm nhiên liệu nhưng lại được đóng chai và bán nhập nhèm gây nhầm lẫn với cồn sát trùng, thực sự còn nguy hiểm rất lớn cho toàn dân và cả hệ thống y tế.
Đặc biệt, khi các loại cồn rởm này được đưa vào sử dụng sát trùng, không có tác dụng và không thể bảo vệ người dân trước nguy cơ nhiễm trùng. Chưa kể, khi sát trùng methanol lại ngấm qua da vào cơ thể và nguy cơ gây ngộ độc.
Hiện nay, các cơ sở y tế rất dễ mua phải các loại cồn rởm này về sử dụng cho người bệnh, do giá rẻ nên rất dễ trúng thầu. Biết bao bệnh nhân nặng, bệnh nhân phải phẫu thuật, trẻ sơ sinh, sản khoa… sẽ phải chịu hậu quả.
Ngoài những bệnh nhân ngộ độc methanol do uống cồn sát trùng, nhiều trường hợp khác ngộ độc methanol do uống phải rượu “rởm” chứa methanol. Đáng báo động nhất là vụ ngộ độc rượu ở Thái Bình.
Cách đây 4 ngày, 7 người đã cùng uống loại rượu mà kết quả xét nghiệm phần rượu còn lại cho thấy có tới 58% là methanol – tức cồn công nghiệp, chỉ có 1% là ethanol - rượu thông thường.
Như vậy, đây là một loại rượu “rởm” được tạo ra từ cồn công nghiệp đã pha loãng một phần. Trong số những người này có bệnh nhân vẫn đang hôn mê, phải lọc máu cấp cứu, dùng thuốc giải độc, tiên lượng rất nặng, báo Sức Khỏe & Đời Sống thông tin.
Phòng tránh ngộ độc rượu như thế nào?
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, về nhận diện, methanol rất giống với rượu ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn.
Khoảng 1-2 ngày sau khi uống, người bệnh sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều axit formic được chuyển thành từ methanol), co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch.
Chuyên gia chống độc chia sẻ, khi bệnh nhân đã uống phải rượu chứa cồn công nghiệp methanol nhưng lại uống tiếp các bữa rượu thông thường, do hiện tượng ethanol làm trì hoãn việc gây độc của methanol nên không thể biết lúc nào tình trạng ngộ độc methanol mới phát tác và chắc chắc sẽ bị ngộ độc.
Tình trạng ngộ độc xuất hiện chậm sau nhiều ngày rất dễ nhầm với nhiều bệnh lý khác như bệnh mắt, bệnh khó thở, tai biến mạch não… dẫn tới bị bỏ sót và chữa muộn, chữa không đúng gây tử vong hoặc di chứng mù, hôn mê đáng tiếc.
Để phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp methanol, theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, điều quan trọng đầu tiên là khâu quản lý hóa chất. Do methanol là hóa chất nhập khẩu hoặc sản xuất công nghiệp lớn nhưng đã bị “tuồn” ra ngoài vào tay kẻ xấu, thậm chí nhiều công ty sản xuất kinh doanh không chính đáng. Đây chính là công việc của các cơ quan chức năng.
Điều thứ hai là người dân nên hạn chế uống rượu tối đa. Ngoài ra, khi mua rượu uống hoặc cồn sát trùng, cần chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có đảm bảo, thông tin trên nhãn mác cụ thể, rõ ràng và đầy đủ về các thành phần, công dụng và thông tin nhà sản xuất.
Đinh Kim(T/h)
