Thực tế, cuộc sống của các hoàng đế nơi Tử Cấm Thành không sung sướng như nhiều người vẫn tưởng. Đặc biệt, triều nhà Thanh cực kì coi trọng tổ huấn và di chế, do đó việc sinh hoạt của các hoàng đế hầu như không có tự do.
Nếu như các phi tần, cung nữ phải dậy sớm để thỉnh an hoàng hậu và hoàng thái hậu thì một ngày của hoàng đế cũng bắt đầu vào khoảng 3-4h.
Lúc này, một số thái giám và cung nữ sẽ đứng ngoài cửa cung điện chờ đợi hoàng thượng thức dậy. Sau ba tiếng hô "Đã đến giờ thỉnh giá (tới giờ dậy) rồi!", hoàng đế sẽ thức dậy, ra khỏi giường, tắm rửa và được cung nữ hỗ trợ thay các loại y phục khác nhau tùy vào hoạt động trong ngày.
Mặc y phục xong, hoàng đế sẽ uống một bát súp nấm trắng hoặc bát tổ yến với đường phèn như bữa sáng nhẹ. Món canh này rất đặc biệt, buộc đầu bếp của ngự thất nhất định phải chuẩn bị nguyên liệu từ tối hôm trước, chỉ cần hoàng thượng vừa thức dậy, sẽ bắt đầu nấu trong nồi. Sau đó canh lúc chờ hoàng thượng mặc quần áo xong sẽ mang lên để đảm bảo nhiệt độ của món canh không quá nóng hoặc quá lạnh.
Ăn nhẹ xong, các thái giám sẽ hộ tống hoàng đế lên xe ngựa tới nơi thiết triều. Vào thời vua Khang Hy, thời gian vào triều là khoảng 5h. Trong buổi thiết triều, các quan viên sẽ nói về việc chính sự, trình tấu với hoàng thượng. Tuy nhiên, sau này, thời gian thiết triều buổi sáng đã được dời xuống 7-8h hàng ngày nên hoàng đế sẽ có thời gian ăn sáng trước khi vào triều.
Bữa sáng của hoàng đế thường có các món như: 9 món ăn nóng (gà hầm, đậu hủ chưng, tổ yến hấp thịt thái sợi, gà quay, thịt viên gói, thịt nai nướng, thịt heo ướp muối, gà nấu cung đình, canh suông); 4 loại dưa muối (cải muối Tô Châu, dưa chuột ngâm xì dầu, rau trộn, cải muối); 3 món chính (cơm, bánh màn thầu, bánh hấp). Sau mỗi bữa chính còn có bữa điểm tâm.
Dùng xong bữa sáng, hoàng đế sẽ dành vài giờ để đọc tấu chương các đại thần gửi lên và phê chỉ thị lên đó. Tấu chương sẽ được đưa tới Sở Quân Cơ. Các đại thần trong Sở Quân Cơ và hoàng đế sẽ bắt đầu kiến khởi, tương tự với hội nghị nội các ngày nay.
Kết thúc kiến khởi, hoàng đế sẽ dùng bữa trưa với ba mươi món. Ngài sẽ có khoảng 1 tiếng nghỉ ngơi sau khi ăn uống xong. Sau đó, ngài sẽ đọc sách, luyện thư pháp, vẽ tranh, xem các trò giải trí, tìm thái Hậu hoặc phi tử tâm sự, hay triệu tập các học giả nổi tiếng thảo luận học vấn.
Tới bữa tối, thực đơn cũng không khác bữa sáng và trưa là bao nhưng sẽ được uống rượu. Hoàng đế không được phép ngồi ăn cùng hoàng hậu hay phi tần, ngoại trừ thái hậu. Nếu ngài di giá đến cung của phi tử thì có thể ở đó dùng bữa.
Theo luật, hoàng đế sẽ không bao giờ trực tiếp tới tẩm cung của các phi tần mà lựa chọn người thị thẩm theo phương pháp lật thẻ bài.
Khi Hoàng đế thị tẩm, thái giám tổng quản của phòng sẽ đợi ở bên ngoài để tính giờ. Thông thường thời gian thị tẩm chỉ được kéo dài 30-40 phút để tránh cho nhà vua vì đam mê tửu sắc mà làm suy nhược cơ thể. Sau đó, hoàng đế kết thúc một ngày và lặp lại lịch trình của mình vào hôm sau.
Qua đây, có thể thấy rằng, hoàng đế tuy có cuộc sống xa hoa, kẻ hầu người hạ nhưng luôn phải tuân theo lịch trình dày đặc và những quy tắc nhất định.
Mộc Miên (T/h)
