Tờ Tri Thức Trực Tuyến thông tin, vừa qua, khoa Cấp cứu Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) tiếp nhận một nữ bệnh nhân 34 tuổi bị đau tức ngực, khó thở ngày thứ 2, đã cấp cứu và điều trị tại tuyến trước nhưng tình trạng ngày càng nặng.
Người bệnh được chuyển đến khoa Cấp cứu trong tình trạng tỉnh, khó thở, thở oxy hỗ trợ 5 lít/phút, Sp02 92%, tĩnh mạch cổ nổi, gan to mấp mé bờ sườn. Được biết, bệnh nhân thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai loại Levonorgestrel suốt 10 năm nay, thường uống 12-15 viên/tháng.
Khi vào viện, người bệnh được chỉ định xét nghiệm cấp cứu, siêu âm tim có hình ảnh giãn buồng tim phải, hở nặng van 3 lá, tăng áp lực động mạch phổi. Bác sĩ cấp cứu hướng chẩn đoán đến bệnh thuyên tắc động mạch phổi cấp và quyết định cho chụp CT ngực có tiêm thuốc cản quang, kết quả là hình ảnh huyết khối động mạch phổi 2 bên.
Bệnh nhân được chẩn đoán xác định là huyết khối thuyên tắc động mạch phổi cấp tính do lạm dụng thuốc tránh thai. Người bệnh được điều trị tại khoa Hồi sức tim mạch theo phác đồ chống đông, hỗ trợ hô hấp. Bệnh tiến triển tốt, sau 7 ngày, bệnh nhân đã hết khó thở, toàn trạng ổn định và được ra viện.
VietNamNet dẫn lời bác sĩ Phạm Quang Trình – khoa Cấp cứu Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết tắc mạch phổi (pulmonary embolism - PE) là một cục máu đông lọt vào mạch máu trong phổi và ngăn chặn dòng lưu thông bình thường của máu trong vùng đó.
Sự tắc nghẽn nói trên sẽ gây trở ngại cho việc trao đổi khí. Tùy thuộc vào cục máu đông nhỏ hay to và số lượng các mạch máu bị tắc nhiều hay ít mà nó sẽ có những biến đổi trên lâm sàng khác nhau, nặng nhất có thể gây tử vong.
Nghiên cứu của Alain Weill trong tạp chí BMJ 2016 cho thấy, trong số 100.000 phụ nữ sử dụng viên tránh thai trong một năm, ước tính có 33 phụ nữ sẽ bị thuyên tắc phổi. Với thuốc tránh thai khẩn cấp, các bác sĩ khuyến cáo không dùng quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt.
Các yếu tố nguy cơ đối với tắc mạch phổi:
- Các bệnh máu di truyền: Thalassemia
- Các bệnh mạch máu như suy van tĩnh mạch, xơ vữa động mạch
- Một số bệnh như ung thư: ung thư vú, ung thư phổi…
- Mang thai hoặc trong vòng 6 tuần sau sinh
- Hút thuốc
- Béo phì
- Vận động muộn sau các phẫu thuật lớn, đa chấn thương
- Lạm dụng thuốc tránh thai
- Cao tuổi
- Một số bệnh gây tăng đông máu: sau nhiễm Sars-CoV-2, sốc nhiễm khuẩn…
Càng nhiều yếu tố nguy cơ thì càng nhiều khả năng có cục máu đông. Điều quan trọng là phải nhận biết người có nguy cơ cao để có thể có cách ngăn chặn chúng. Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể dẫn đến một số tác dụng phụ không mong muốn, vì thế không nên lạm dụng thuốc, chỉ nên dùng trong trường hợp thực sự cần thiết.
Đinh Kim(T/h)
