Malaysia cũng phản đối "lưỡi bò" Trung Quốc

Theo hãng tin Reuters, cuộc tập trận mới nhất của Trung Quốc ở Biển Đông trong tháng trước đã thúc đẩy Malaysia lặng lẽ đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam và Philippines, hai nước ASEAN phản ứng mạnh nhất trước các động thái của Trung Quốc ở Biển Đông và hối thúc Bắc Kinh đàm phán bộ Quy tắc ứng xử (COC).

Malaysia vốn có truyền thống hạ thấp các vấn đề an ninh trong khi theo đuổi mối quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của nước này.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc ngày 26/1 đã đăng tải hình ảnh hàng trăm lính trung Quốc đứng trên boong chiến hạm đổ bộ với 2 tàu khu trục và 1 máy bay trực thăng "chào cờ khẳng định chủ quyền" ở bãi James.

Nhận xét về động thái này của Bắc Kinh, Tang Siew Mun, cố vấn chính phủ của Viện Nghiên cứu Chiến lược và quốc tế Malaysia nói: "Đó là một lời cảnh tỉnh rằng nó có thể xảy ra với chúng tôi và nó đang xảy ra với chúng tôi. Trong một thời gian, chúng tôi tin tưởng mối quan hệ đặc biệt. Bãi cạn James đã mở mắt cho chúng tôi".

Sau "sự cố 26/1", các nhà ngoại giao cấp cao ASEAN cho biết Malaysia đã hoạt động mạnh hơn trong việc thúc đẩy một lập trường chung khi đàm phán với Trung Quốc về COC.

Chưa đầy 1 tuần sau "sự cố 26/1", Ngoại trưởng Malaysia Anifah Aman đã có chuyến thăm không báo trước tới Philippines và hai bên đã trao đổi về vấn đề Biển Đông. Sau đó, ngày 18/2, các quan chức Philippines, Malaysia và Việt Nam đã tổ chức một cuộc họp để phối hợp trong các chính sách đối với Trung Quốc về COC, một nhà ngoại giao nói với Reuters.

Tại các cuộc đàm phán không báo trước, các quan chức đã đồng ý bác bỏ "đường 9 đoạn" (đường lưỡi bò) của Trung Quốc ở Biển Đông, thúc đẩy tiến trình đàm phán ký kết COC và yêu cầu Brunei tham gia họp với 3 nước vào tháng tới tại Kuala Lumpur.

Thay đổi trong chiến thuật của Malaysia được đưa ra trước chuyến thăm Kuala Lumpur của Tổng thống Philippines trong tuần này và Tổng thống Mỹ vào tháng Tư tới.

Các quan chức Mỹ cũng đã công khai lập trường cứng rắn của họ với Trung Quốc ở Biển Đông trong những tuần gần đây. Điều này sẽ có ảnh hưởng đến ASEAN vì trong quá khứ Mỹ chưa bao giờ nói rõ quan điểm đến như vậy.

Học giả Ian Storey, thành viên cao cấp Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore nhận xét rằng sẽ có nhiều sự cố trong tương lai ở Biển Đông. Quân đội Trung Quốc sẽ xuất hiện nhiều hơn trong vùng biển Malaysia và điều này đòi hỏi Kuala Lumpur phải xem xét lại chính sách của mình. Malaysia đã bắt đầu làm điều đó.