Quả bầu là loại quả phổ biến, quen thuộc với người Việt bởi vị ngọt thơm, lành tính và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Bầu được trồng nhiều ở các vùng nóng trên thế giới. Quả bầu thường dùng để nấu canh, làm các món xào hoặc ép nước uống. Trong 100g bầu có chứa 95% là nước nên có thể cung cấp nước cho cơ thể, giúp giải nhiệt và cũng chứa nhiều vitamin, khoáng chất thiết yếu khác như phốt pho, canxi, vitamin B2, vitamin C,...
Theo Đông Y, bầu tính mát, công hiệu giải nhiệt, giải độc, lợi tiểu, nhuận phổi, trừ ngứa, dùng để trị các triệu chứng như trướng bụng, phổi nóng, ho, tiểu đường,... Vỏ, rau, hoa và cả rễ cây bầu đều có những công dụng nhất định.
Dưới đây là lợi ích sức khỏe quả bầu mang lại đã được y học hiện đại chứng minh:
Ổn định huyết áp
Nhờ dồi dào flavonoid - dưỡng chất giúp nâng cao khả năng giãn nở của các mạch máu trong cơ thể, trái bầu có lợi ích ổn định huyết áp. Nhiều nghiên cứu chứng tỏ thường xuyên tiêu thụ flavonoid giúp làm giảm nguy cơ mắc các rối loạn do thoái hóa thần kinh, bệnh tim mạch cũng như ung thư.
Kiểm soát đường huyết
Quả bầu giàu chất xơ, hàm lượng chất béo cũng như lượng đường thấp, phù hợp trong chế độ ăn của người mắc bệnh tiểu đường. Một số nghiên cứu cho thấy chiết xuất quả bầu có thể làm giảm lượng đường trong máu.
Nghiên cứu của Viện Công nghệ Hóa học Ấn Độ năm 2013 cho thấy nước ép của quả bầu có thể ức chế hoạt động của 1 enzyme gây giảm độ nhạy insulin, từ đó góp phần ổn định đường huyết. Trong các bài thuốc dân gian, quả bầu là món ăn - vị thuốc tốt cho người đang cần kiểm soát lượng đường trong máu.
Ngăn ngừa các bệnh về tim mạch
Hàm lượng chất xơ hòa tan cao cùng với khoáng chất như kali, natri có trong quả bầu sẽ giúp hệ tim mạch thêm khỏe mạnh hơn. Nó sẽ giúp giảm tối đa lượng cholesterol bám ở thành mạch máu, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tim hoặc đột quỵ. Ăn bầu hàng ngày hoặc uống một cốc nước ép mỗi ngày sẽ giúp ngăn chặn nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Chống lão hóa
Hợp chất terpenoid trong trái bầu là chất chống ôxy hóa thực vật vốn chịu trách nhiệm tăng cường sức khỏe tổng thể.
Ngăn chặn tình trạng tóc bạc sớm
Công dụng của quả bầu trong việc ngăn ngừa tình trạng tóc bạc sớm là khá hữu ích. Quả bầu có chứa nhiều vitamin nhóm B và vitamin C giúp chống oxy hóa, lão hóa tốt. Hơn hết vitamin C còn giúp kích thích sản sinh collagen làm tóc đen bóng trở lại.
Hỗ trợ giảm cân, tăng cường hệ miễn dịch
Hoạt chất sinh học saponin trong trái bầu giúp kiểm soát trọng lượng cơ thể, bằng cách ngăn chặn cảm giác thèm ăn cũng như ức chế sự hình thành mô mỡ. Saponin còn có công dụng tăng cường hệ miễn dịch.
Hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón
Công dụng hỗ trợ tiêu hóa của trái bầu là nhờ vào đặc tính gây nôn cũng như các đặc tính xổ hoặc nhuận tràng của nó. Nước sắc từ hạt bầu cũng giúp giảm táo bón nhanh chóng và hiệu quả.
Làm thông tiểu, giảm nhiễm khuẩn đường tiết niệu
Quả bầu là một loại thuốc lợi tiểu tự nhiên đáng sử dụng. Ăn bầu hàng ngày sẽ giúp cơ thể thúc đẩy việc đi vệ sinh thường xuyên để đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Từ đó sẽ tăng khả năng kháng khuẩn, ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ trong đường tiết niệu.
Giữ nước cho cơ thể
Thời tiết nắng nóng mùa hè dễ làm cơ thể bị mất nước, dẫn đến tình trạng chóng mặt, hạ huyết áp, tăng nhịp tim. Chính vì vậy cần bổ sung nhiều nước cho cơ thể cùng các loại thực phẩm giúp giữ nước hiệu quả như bầu để đảm bảo sức khỏe.
Ngoài những công dụng kể trên, quả bầu còn có giúp lợi tiểu, đào thải độc tố khỏi cơ thể hiệu quả hơn, tăng cường chức năng gan và sức khỏe miễn dịch, ngừa các bệnh hô hấp, chống ho,...
Chữa các bệnh về da
Trong y học dân gian ở nhiều quốc gia, người dân địa phương sử dụng bầu để chữa nhiều bệnh lý về da. Đơn cử, bầu cho kết quả điều trị hiệu quả đối với các vết loét da. Nước sắc từ lá bầu cũng giúp chữa trị tốt bệnh vàng da.
Giúp ngủ ngon hơn
Trong quả bầu có chứa một lượng choline nhất định, đây là hoạt chất có tác dụng an thần, ổn định trí não, giảm căng thẳng và trầm cảm. Sử dụng quả bầu thường xuyên sẽ giúp bạn có được một giấc ngủ ngon hơn, sâu và chất lượng.
Phòng ngừa tổn thương gan
Bầu có hiệu ứng bảo vệ gan, nước sắc từ phần vỏ non của bầu có thể giúp kiểm soát chứng tăng urê-huyết.
Cải thiện sức khỏe hô hấp
Thịt trái bầu nổi tiếng là giúp tăng cường sức khỏe hô hấp và có hiệu quả chống hen suyễn, ho và các rối loạn do cuống phổi khác.
Trị trầm cảm
Trong nhiều năm qua, các chuyên gia y tế đã khuyên uống nước ép trái bầu tươi vào buổi sáng khi bụng đói như là một phương thuốc chống trầm cảm.
Giảm sỏi thận
Nhiều nghiên cứu chứng tỏ rằng bột trái bầu có công dụng giảm lượng natri oxalate trong thận ở chuột, tức cũng giúp giảm hình thành sỏi thận.
Lưu ý khi sử dụng quả bầu
Quả bầu tốt cho sức khỏe nhưng vì có tính lạnh nên những người cơ địa hàn, hay bị lạnh bụng không nên sử dụng loại quả này. Bên cạnh đó cần lưu ý nếu phát hiện quả bầu bị đắng nên bỏ cả quả bầu đó đi, nếu không có thể bị ngộ độc, buồn nôn, đau bụng. Một tuần không nên ăn quá 3 quả bầu để tránh tác dụng phụ.
Như Quỳnh(T/h)
