“Gà 9 cựa” hay còn gọi là gà nhiều cựa được xem là đặc sản quý của vùng núi Xuân Sơn (Phú Thọ). Đây là giống gà gắn liền với truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh, tương truyền trước kia sản vật này còn được người dân dùng để cung tiến vua.
So với các giống gà khác, gà 9 cựa Xuân Sơn không chỉ có hương vị thơm ngon đặc trưng mà còn mang nhiều ý nghĩa, tượng trưng cho sự may mắn, sung túc và tài lộc. Chính vì thế mà vài năm trở lại đây, giống gà này được nhiều người săn lùng làm quà biếu Tết trong dịp đầu năm mới, theo Dân Trí.
Đây là loại gà quý hiếm, số lượng giống thuần chủng hiện nay còn khá ít. Chính vì vậy mà rất ít người có thể tận mắt thấy con gà nào 9 cựa, thường chỉ bắt gặp những con gà 7 hoặc 8 cựa là nhiều nhất.
Nhìn chung, gà nhiều cựa khi lớn lên có tướng mạo hùng dũng với bộ lông ngũ sắc, mào đỏ như máu, mắt sáng tinh anh, ngực nở, đuôi cong vút tựa cầu vồng, tiếng gáy vang.
Theo những người dân có kinh nghiệm, gà nhiều cựa từ khi nở ra đã thấy rõ ở cổ chân mọc ra một chùng 3 cựa về sau. Khi trưởng thành, mỗi chú gà trống mọc thêm 1 cựa sừng nhọn và cong vút (không có ở gà chín cựa mái) và càng nuôi lâu cựa càng dài, càng bóng.
Đôi mắt Gà nhiều cựa sáng quắc không bị hốt hoảng ngay cả khi bị giữ chặt. Chính vì có đôi chân chắc khỏe, có sải cánh rộng nên có loài gà này có thể bay.
So với các giống gà khác, gà 9 cựa Xuân Sơn có hương vị thơm ngon đặc trưng. Không phải ngẫu nhiên mà gà cựa nằm trong danh sách những giống gà ngon nhất trong thế giới ẩm thực, bởi gà cựa nhiều thịt nâu, dai, giòn, thơm có vị ngọt thanh. Thịt gà chỉ cần chế biến theo cách thông thường cũng đủ để cảm nhận được sự khác biệt trong hương vị.
Bên cạnh những hương vị gà truyền thống thì có rất nhiều những nét biến tấu mới mẻ đầy sáng tạo từ gà: gà nướng, gà hấp lá sen, gà rang muối, gà xào lăn… mỗi món một hương vị riêng biệt.
Trung bình, 1000 con gà mới xuất hiện 2 con có 9 cựa. Đây cũng chính là lý do dù giá lên tới hàng chục triệu đồng nhưng không phải cứ có tiền là mua được. Để “tậu” được một chú gà trống có đủ 9 cựa trong thời gian cận Tết, người mua có thể phải trả số tiền lên tới 10 - 30 triệu đồng/con. Thậm chí, kể cả có tiền chưa chắc đã mua được giống gà này.
Trước đó vào năm 2021, anh Phạm Ngọc Khánh - chủ một trang trại gà chín cựa ở Tân Sơn (Phú Thọ) - cho biết may mắn sở hữu cặp gà chín cựa hoa mơ vảy rồng, rất hiếm hoi, cặp gà sau đó đã được một đại gia trong Sài Gòn đặt mua với giá 40 triệu đồng, theo VietNamNet.
Có thể nói, sở dĩ gà có đủ 9 cựa được các đại gia săn lùng trong dịp Tết Nguyên đán là bởi giống gà này gắn với truyền thuyết xưa kia, mang ý nghĩa tâm linh, nhắc nhớ mọi người về gốc gác con Lạc cháu Hồng, biết ơn nguồn cội. Thêm nữa, người xưa thường quan niệm, đồ cúng lễ thì chọn số 9 là số lẻ đẹp nhất, tượng trưng cho sự vĩnh cửu, may mắn, tài lộc.
Bên cạnh đó, loại gà đặc sản này có nguồn gốc là gà rừng, thích hợp với hình thức nuôi thả đồi nên chúng chạy rất khỏe. Thức ăn chủ yếu là ngô, lúa, đặc biệt giống gà này còn có khả năng tự kiếm ăn. Thế nên, chất lượng thịt cũng thơm ngon đặc trưng, chắc và ngọt thịt khác hẳn các giống gà bình thường.
Thùy Dung(T/h)
