Liệt nữ trung trinh báo oán và ngôi miếu Hai Cô

(ĐSPL)-Nhà văn ngườ? Khăn Trắng kể một câu chuyện tạ? vùng b?ên g?ớ? V?ệt Nam - Campuch?a trước đây. Ngày nay, ngườ? dân vùng m?ệt vườn sông nước vẫn t?n và thường kể về hồn ma tr?nh nữ h?ện về chỉ cho quân ta đánh nh?ều trận thắng g?òn g?ã. Bà cũng đã được vua tặng cho ha? câu l?ễn nó? về đức hạnh của mình. Cho tớ? ngày nay, ngườ? dân nơ? đây vẫn còn thường xuyên đến thắp nhang, thờ cúng hồn ma tr?nh nữ trong M?ếu Cô.

Khu vực xưa k?a là nơ? dân lá? thường đ? buôn hàng hóa từ V?ệt Nam sang Campuch?a và ngược lạ?.

Ân đền, oán trả

Trước kh? đ? vào câu chuyện tạ? vùng b?ên g?ớ?, nhà văn Ngườ? Khăn Trắng đã kể lạ? câu chuyện tạ? T?ền G?ang. Hồ? đó, ở làng Mỹ Đông Thượng (làng Mỹ Đông có ha? làng: Mỹ Đông Thượng và Mỹ Đông Hạ), thuộc huyện Ca? Lậy, nằm bên dòng k?nh Trà Tân có một g?a đình họ Nguyễn chỉ s?nh được duy nhất một ngườ? con gá? và đặt tên là Nguyễn Thị L?ệu, hay thường gọ? là L?ễu. Dù s?nh ra trong một g?a đình nghèo nhưng L?ễu hết sức chăm ngoan, h?ền lành và chăm chỉ. Kh? lớn lên, L?ễu có nhan sắc hơn ngườ?, so vớ? đám cùng trang lứa con nhà nông, nhà buôn bán nhỏ thờ? ấy thì a? cũng phả? trầm trồ và khen L?ễu hết lờ?. L?ễu s?nh ra trong một g?a đình có cha chuyên đ? buôn bán ở vùng b?ên g?ớ? từ K?ến Tường (huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An ngày nay) sang tận Campuch?a. Những chuyến đ? buôn bằng ghe thuyền của ông luôn kéo dà? hàng tháng trờ?, lênh đênh trên các dòng sông.

Vào thờ? đ?ểm ấy, ngoà? v?ệc buôn bán khó khăn thì những lá? thương buôn này luôn phả? đố? mặt vớ? những nạn cướp bóc dọc đường. Nh?ều băng cướp mọc lên, chúng thoắt ẩn thoắt h?ện, và sẵn sàng g?ết hạ? con mồ? để cướp hàng hóa, tà? sản. Nh?ều lá? buôn đã ra đ? nhưng mã? không quay trở về. Trước tình cảnh cướp bóc ngày càng lộng hành như vậy, L?ễu khuyên cha mình nên bỏ nghề để tìm v?ệc khác làm ăn nhưng ông không chịu. Cha L?ễu nó? rằng, phả? chờ một thờ? g?an nữa, sau kh? tích cóp được số t?ền rồ? mớ? nghỉ đ? buôn. Thế rồ? trong một chuyến đ? buôn đến KrongPong Chàm mất hơn một tháng trờ? mà L?ễu vẫn chưa thấy cha về. L?nh tính có chuyện chẳng lành, L?ễu ở nhà cứ đ? ra đ? vào mấy ngày l?ền nhưng không thể làm gì khác hơn. Và đúng như l?nh cảm của cô, vào một ngày nọ, cô nhận được hung t?n, cha cô đã bị bọn cướp chặn đường và g?ết hạ?. Hung thủ không a? khác chính là băng cướp của Thạch G?ao khét t?ếng vùng KrongPong Chàm gây ra.

Sau nh?ều ngày bỏ ăn, bỏ uống vì mất đ? ngườ? cha thương yêu của mình, L?ễu đã không b? lụy, héo mòn mà ngược lạ?, nàng L?ễu càng mạnh mẽ và quyết định lên đường đ? vào hang cọp, bắt tên trùm băng cướp khét t?ếng phả? đền mạng. L?ễu lặn lộ? đường sá xa xô?, không quản ngạ? nắng mưa, ngày đêm tức tốc lên đường. Cuố? cùng L?ễu cũng tớ? được hang ổ của băng cướp Thạch G?ao. Dĩ nh?ên vớ? một cô gá? nhỏ bé như vậy thì Thạch G?ao không hề tỏ ra sợ hã? hay lo lắng gì. Trá? lạ?, hắn còn tỏ ra đắc chí và mừng thầm, vì trờ? đã ban cho hắn một món quà vô g?á là một th?ếu nữ đồng tr?nh đến h?ến dâng. Để hưởng thụ, hắn đem L?ễu về sào huyệt và đuổ? hết bọn lính lác ra ngoà? để trọn n?ềm hoan lạc. Nhưng tên tướng cướp khét t?ếng không thể ngờ tớ? hành động và ý chí mạnh mẽ của cô gá? l?ễu yếu đào tơ. Kh? hắn gần ch?ếm được sự trong trắng của L?ễu thì cô g?ả vờ "ch?ều" để được nớ? lỏng. Và một kh? có cơ hộ? thì L?ễu đã chạy một mạch tớ? một thân cây cổ thụ và đâm đầu vào chết ngay tạ? chỗ.

Trước cá? chết bất ngờ của cô gá?, tên tướng cướp vừa thấy t?ếc vừa khâm phục cô gá? vì g?ữ sự trong trắng của mình mình mà bỏ đ? mạng sống. Chuyện kể lạ? rằng, sau kh? nàng L?ễu chết đ? thì tên tướng cướp đã cho đám đàn em chôn cất cẩn thận. Thế nhưng, qua ngày hôm sau thì mọ? ngườ? tá hỏa kh? phát h?ện mộ nàng đã bị xớ? tung và trong quan tà? cũng không hề thấy th? thể nàng L?ễu đâu. Nh?ều ngườ? nó? rằng, xác cô gá? đã bị mãnh thú ăn mất. Một đ?ều làm cho nh?ều ngườ? thấy th?êng chính là ngay sáng hôm đó, kh? Thạch G?ao đang đ?ểm b?nh, chuẩn bị thực h?ện một vụ cướp lớn thì bỗng nh?ên có bàn tay của a? đó s?ết chặt cổ của hắn. Đám lính ở dướ? chẳng thấy a? bóp cổ nhưng lưỡ? của hắn cứ lè ra, rồ? lăn đùng xuống đất chết không kịp ngáp. Trong lúc đó, đám lính lác định chạy tớ? can th?ệp nhưng mấy tên khác cũng chịu cảnh tương tự. Sau đó, ngườ? ta đếm lạ? thì có tám tên đã chết mà không rõ nguyên do gì. Nhưng đến kh? ngh?ệm lạ? thì mớ? hay, đó toàn là những tên đã tham g?a vào vụ bắt g?ữ L?ễu. Sau đó, t?n này được truyền đ? khắp nơ?.

Ngườ? Khăn Trắng kể t?ếp, đó mớ? chỉ là phần mở đầu của những cuộc báo thù l?ên t?ếp về sau. Theo một số tư l?ệu và dân g?an kể lạ?, thì cô tr?nh nữ họ Nguyễn ở làng Mỹ Đông Thượng bên bờ k?nh Trà Tân được ví như là tr?nh nữ t?ết l?ệt anh hùng. Nổ? bật nhất chính là cô đã h?ện về báo mộng cho quan quân ta b?ết những kh? có địch rắp tâm càn quét, cướp phá nơ? này nơ? khác. Nh?ều lần trong số đó là v?ệc h?ện hồn báo cho quan quân ta những ý định xâm ch?ếm của g?ặc, nhờ thế mà ta đã ngăn chặn kịp thờ?. Chính vì những thành tích ấy mà vua Tự Đức của tr?ều Nguyễn đã tặng cho bà một đô? l?ễn tạ? m?ếu thờ ở làng Mỹ Đông Thượng: "Thanh đức bao sanh dung th? t?ết l?ệt khả khuyến" và "Th?ên lương cẩm phát vô v? cường bạo khả ố". Ha? câu l?ễn này có nghĩa là nhà vua phong tặng cho cô gá? b?ết g?ữ khí t?ết, dẫu trong cơn nguy b?ến mà không để ô danh t?ết hạnh của mình.

Sự trùng hợp kỳ lạ và m?ếu Ha? Cô

Ngườ? Khăn Trắng còn kể một câu chuyện xảy ra ở vùng b?ên g?ớ? An G?ang và tỉnh bạn Campuch?a. Một vụ v?ệc cũng g?ống như chuyện đau lòng đã xảy ra vớ? nàng L?ễu. Dù thờ? đ?ểm xảy ra cách vụ của cô L?ễu hơn cả trăm năm sau, nhưng lạ? được chính nàng L?ễu h?ện hồn về trừ hạ? đám cướp bóc. Vào thờ? đ?ểm mà bọn d?ệt chủng Pôn Pốt còn lũng đoạn, là nỗ? kh?ếp đảm của dân thường thì có một g?a đình có tên là Ba Thắc ở V?ệt Nam chạy sang vùng b?ên g?ớ?, thuộc địa phận nước bạn làm ăn. Ha? vợ chồng ông Ba cũng có một cô con gá? h?ền lành, nết na, có nhan sắc. Tuy nh?ên, cũng g?ống như nh?ều phận nữ tr?nh trắng khác, chưa được sống những ngày hạnh phúc thì Út Hương (con gá? ông Ba) đã phả? nếm trá? đắng và vĩnh v?ễn lìa xa cõ? đờ?. Đ?ều kỳ lạ là, thờ? đ?ểm ấy, tạ? vùng này cũng có một băng cướp khét t?ếng do Sơn Rock cần đầu đã g?eo rắc vô vàn tộ? ác. Chúng ngoà? cướp bóc của cả?, hàng hóa, tà? sản... thì con gây b?ết bao nỗ? k?nh hoàng cho bá tánh lương dân, đó là hãm h?ếp con gá? nhà lành.

Và trong một ngày nọ, Út Hương đã bị chính tên tướng cướp khét t?ếng hãm hạ? đờ? con gá?. Chưa hết, sau đó, hắn đã nhẫn tâm g?ết hạ? không thương t?ếc rồ? quăng xác Út Hương cho thú dữ ăn. Sau kh? chết đ? một cách oan ức, được và? tháng thì cô gá? về báo mộng cho g?a đình phả? lập một cá? m?ếu dướ? gốc cây Tha La để vong hồn về trú ẩn. Và sau đó, có một vong hồn khác cũng h?ện về báo cho bà mẹ phả? lập một bàn thờ nữa trong m?ếu cho cô ấy. Ngườ? đó, chính là cô L?ễu. Trong một lần, ha? cô h?ện hồn về báo cho vợ chồng ông Ba b?ết rằng, đã đến ngày tận số của Sơn Rock. Quả đúng như vậy thật, trong một ph? vụ chở hàng lậu từ phía Campuch?a tràn vào V?ệt Nam thì chúng bị lực lượng b?ên phòng truy bắt. Hoảng loạn, chúng trốn chạy toán loạn. Sơn Rock cùng một số đàn em tháo chạy trên một ch?ếc ghe. Chạy được một đoạn thì ghe của bọn chúng bị ha? cô gá? chặn đầu.

Ngườ? ta cũng không b?ết bằng cách nào mà ha? cô gá? này có thể nhấn chìm được ch?ếc ghe chở Sơn Rock và đám đàn em. Đặc b?ệt, chúng là những tên cướp bơ? lộ? rất g?ỏ?, thế nhưng kh? bị nhấn chìm xuống thì không một tên nào trồ? lên được mặt nước. Sau đó, một số dân chà? ở vùng hạ lưu đã vớt được xác của Sơn Rock và đám lính lác của hắn. B?ết được tên tướng cướp, chuyên gây tộ? ác và là nỗ? kh?ếm đảm của dân lành, bà con đã rất vu? mừng. Và dân chúng ở đấy cũng t?n rằng, ha? ngườ? con gá? chặn đầu và dìm băng cướp khét t?ếng xuống nước cũng chính là ha? cô: Út Hương và nàng L?ễu. Vì thế, họ tập trung kéo về m?ếu Ha? Cô dướ? gốc cây Tha La, quỳ sạp xuống kính cẩn ngh?êng mình cảm ơn đã d?ệt trừ mố? hậu họa cho lương dân.

Chí Thanh