Lễ Vu lan là dịp để những người con tưởng nhớ đến công ơn cha mẹ, tổ tiên, nhắc nhở mỗi người về bổn phận làm con, bày tỏ lòng biết ơn với đấng sinh thành qua những việc làm đơn giản và ý nghĩa.
Ngày lễ Vu lan báo hiếu 2023 là ngày nào?
Lễ Vu lan diễn ra vào ngày rằm tháng 7 Âm lịch hàng năm. Năm nay, lễ Vu lan báo hiếu sẽ rơi vào thứ Tư ngày 30/8 Dương lịch.
Lễ Vu lan báo hiếu là một ngày lễ quan trọng của Phật giáo và những người theo đạo Phật. Đây là dịp để mọi người bày tỏ lòng tưởng nhớ, đền đáp công ơn sinh thành, nuôi dưỡng của cha mẹ.
Nguồn gốc lễ Vu lan
Theo quan niệm của Phật giáo Rằm tháng 7 gắn với lễ Vu lan, xuất phát từ sự tích về Đại đức Mục Kiền Liên (một trong hai đại đệ tử của Phật Thích Ca) cứu mẹ thoát khỏi kiếp ngạ quỷ.
Kinh Vu lan chép rằng Mục Kiền Liên đã tu luyện thành công nhiều phép thần thông đến mức có thể dùng mắt thần nhìn khắp trời đất, ngài thấy mẹ mình đã mất đang ở cõi địa ngục, bị đọa đày và đói khát khổ sở. Với lòng hiếu thảo của mình Mục Kiền Liên đã đem cơm xuống tận địa ngục để dâng mẹ, tuy nhiên do đói lâu ngày nên khi ăn mẹ ông đã dùng một tay che bát cơm của mình, không cho các cô hồn khác đến tranh cướp, vì vậy khi thức ăn đưa lên miệng đã hóa thành lửa đỏ.
Thấy vậy Mục Kiền Liên liền quay về tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ, Phật dạy rằng: Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu được mẹ, chỉ có cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày Rằm tháng 7 là ngày thích hợp để cung thỉnh chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó. Làm theo lời Phật, Mục Kiền Liên đã giải thoát cho mẹ. Phật cũng dạy là: Chúng sinh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng nên làm theo cách này. Từ đó, ngày lễ Vu lan ra đời.
Ý nghĩa của lễ Vu Lan
"Vu lan" là cách viết tắt của "Vu lan bồn", tiếng Phạn là "Ullambana". Trong đó, Ullam dịch là "treo ngược" (đảo huyền), ví cho sự thống khổ của người chết như bị treo ngược; chữ "bồn" tiếng Phạn là "bana" tạm dịch là "cứu giúp". Như vậy chúng ta có thể hiểu từ "Vu lan bồn" có nghĩa là giải cứu người bị tội thống khổ tột cùng. Còn "báo hiếu", là sự báo đáp, đền đáp công đức sinh thành dưỡng dục của người con đối với cha mẹ.
Vu Lan báo hiếu luôn là một trong những ngày lễ có sức sống văn hóa mãnh liệt nhất trong đời sống tinh thần của mỗi người dân Việt Nam, để tưởng nhớ công ơn cha mẹ và tổ tiên nói chung, nhắc nhở mỗi người biết trân trọng những gì mình đang có, nhắc nhở bổn phận làm con phải luôn nhớ đến công ơn sinh dưỡng của cha mẹ mà làm những việc hiếu nghĩa để thể hiện tình cảm, lòng biết ơn.
Lễ Vu Lan chính là dịp để con cháu trong gia đình thể hiện lòng thành kính, hiếu thảo, đền đáp lại công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, ông bà và thể hiện lòng thành với tổ tiên. Đây là ngày lễ đặc biệt, nhằm phát huy truyền thống tốt đẹp “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.
Báo hiếu ở đây là đối với cha mẹ, người đã sinh và nuôi dưỡng chúng ta không chỉ ở kiếp này mà còn ở nhiều kiếp khác. Tín ngưỡng Phật giáo luôn nhìn nhận con người trong mối tương quan nhân quả, trong vòng báo luân hồi. Điều này dẫn đến việc chúng ta phải mở rộng vòng báo hiếu ra tất cả chúng sinh. "Phổ độ chúng sinh", "cứu nhân độ thế", "xá tội vong nhân".
Điều nên làm trong ngày Vu lan báo hiếu
Về ăn cơm cùng cha mẹ
Cuộc sống bận rộn khiến chúng ta thiếu đi những khoảnh khắc sum vầy cùng gia đình. Một bữa cơm tuy đơn giản nhưng cùng nhau dùng bữa, cùng nhau thưởng thức những món ăn ngon lại là điều khiến chúng ta cảm thấy vui vẻ và hạnh phúc.
Cho nên, dù có bận rộn tới đâu trong những ngày lễ này, hãy bớt chút thời gian về nhà ăn cơm cùng cha mẹ nhé.
Đi chùa cầu bình an cho cha mẹ
Bổn phận là con cái nên đi chùa để thắp hương và cầu bình an cho cha mẹ, ông bà. Với những người không may mắn khi cha mẹ, ông bà đã qua đời thì hãy xin Đức Phật cho cha mẹ được an nghỉ nơi suối vàng.
Chọn quà tặng
Mùa Vu lan báo hiếu cũng là thời điểm để thể hiện sự yêu thương đối với người thân trong gia đình, vì thế hãy lựa chọn và dành tặng những món quà thật ý nghĩa cho ông bà, cha mẹ. Không cần những món quà mang giá trị lớn về vật chất mà nên để người nhận quà cảm nhận được tình cảm của người tặng.
Trước sự quan tâm của con cái và các cháu, đặc biệt khi nhận được món quà phù hợp với sở thích, đúng nhu cầu sẽ khiến ông bà hay cha mẹ cảm thấy hạnh phúc bởi những tình cảm mà các thành viên dành cho nhau.
Thăm viếng mộ tổ tiên
Ngày lễ Vu Lan là ngày để bạn tri ân, kính nhớ tổ tiên, hướng về nguồn cội. Bạn nên thăm viếng, chăm sóc phần mộ ông bà tổ tiên và những người đã khuất để bày tỏ lòng tưởng nhớ của mình.
Đem những việc tốt trong năm để dâng lên ông bà, cầu nguyện cho gia đình được bình an cũng như điểm lại những việc chưa tốt để khắc phục sửa chữa trong thời gian sắp đến.
Nấu mâm cơm cúng để dâng lên ông bà tổ tiên
Mâm cơm cúng ông bà tổ tiên là nghi lễ cổ truyền của dân tộc Việt Nam trong ngày lễ Vu Lan. Tùy theo truyền thống mà mỗi gia đình có thể chọn dâng món chay hoặc món mặn. Mâm cơm cúng thể hiện lòng thành kính và cầu mong tổ tiên được an nghỉ nơi chín suối.
Tham gia nghi lễ bông hồng cài áo
Trong ngày lễ Vu Lan, tại các hội đoàn hay pháp hội thường thực hiện nghi lễ bông hồng cài áo. Đây là một nghi lễ đẹp và ý nghĩa, thể hiện lòng hiếu đạo. Bông hồng đỏ cho những ai may mắn còn cha mẹ trên đời và bông hồng trắng dành cho những người mà cha mẹ đã rời xa cõi trần thế.
Nghi lễ đầy nhân văn này nhắc nhở ta rằng hãy quý trọng thời gian tươi đẹp như bông hồng đỏ thơm ngát lúc ba mẹ còn bên cạnh để không phải hối tiếc khi Người rời xa ta, như bông hồng trắng buồn bã nơi ngực áo.
Như Quỳnh(T/h)
