Bà Hoa ôm chồng hồ sơ công chứng hàng loạt giấy tờ đăng ký tàu, giấy thuyền trưởng, thuyền viên, lệnh xuất bến, bảo hiểm con tàu ĐNa 90152TS... “Tôi chuẩn bị sẵn hồ sơ, nhờ cơ quan chức năng hướng dẫn, lập thủ tục tiến hành khởi kiện phía Trung Quốc, yêu cầu bồi thường", Bà Hoa nói.
 |
| Vợ chồng chủ tàu Huỳnh Thị Như Hoa tuyên bố đang củng cố hồ sơ để khởi kiện phía Trung Quốc; Con tàu bị đắm chìm. |
Báo Tiền Phong số ra ngày 2/6 có bài “Giữ nguyên trạng, khởi kiện, tố cáo dã tâm Trung Quốc” về việc trục vớt tàu ĐNa 90152TS bị tàu Trung Quốc đâm chìm. Các chuyên gia pháp lý, người trong cuộc đều cho rằng, cần khởi kiện Trung Quốc ra trước tòa án, yêu cầu bồi thường và làm rõ dã tâm tàu Trung Quốc trước công luận quốc tế.
Hai ngày con tàu được HTX Trục vớt và đóng sửa tàu Bắc Mỹ An (Sơn Trà, Đà Nẵng) trục vớt thành công, đưa lên ụ nổi, vợ chồng chủ tàu Huỳnh Thị Như Hoa (Xuân Hà, Thanh Khê, Đà Nẵng) tất bật chụp hình, ghi lại từng vết tích trên con tàu. Trên tay, bà Hoa ôm chồng hồ sơ công chứng hàng loạt giấy tờ đăng ký tàu, giấy thuyền trưởng, thuyền viên, lệnh xuất bến, bảo hiểm con tàu ĐNa 90152TS... Bà Hoa bảo: “Tôi chuẩn bị sẵn hồ sơ, nhờ cơ quan chức năng hướng dẫn, lập thủ tục tiến hành khởi kiện phía Trung Quốc, yêu cầu bồi thường”.
Theo bà Hoa, hơn chục năm nay, cả gia đình dốc sạch vốn liếng đóng đôi tàu công suất lớn (ĐNa 90152TS và ĐNa 90508 TS) vươn khơi. Mùa biển 2013, chuyến ĐNa 90508 TS lỗ nặng, bà Hoa chạy vạy vay vượn bù lỗ tổn gần 500 triệu đồng. Chứng kiến hiện trạng hư hại tàu ĐNa 90152TS, bà Hoa bộc bạch, có sửa được cũng chẳng còn tiền, nhưng mong muốn lớn nhất gia đình là giữ nguyên hiện trạng con tàu để làm bằng chứng, củng cố hồ sơ tố cáo dã tâm, hành động của tàu Trung Quốc coi thường pháp lý, đạo đức, uy hiếp tài sản, tính mạng ngư dân Việt Nam.
 |
| Vết tích tàu ĐNa 90152 TS bị tàu Trung Quốc đâm chí mạng. Ảnh: Nguyễn Huy |
“Tàu bị hỏng, nhiều ngư dân bị thương, mất mát với chúng tôi là quá lớn. Hành động tàu Trung Quốc vô nhân đạo, cố ý giết người. Chúng tôi quyết kiện phía Trung Quốc không chỉ để đòi công bằng, mà góp phần giảm thiệt hại cho ngư dân Việt, đưa dã tâm Trung Quốc ra với công luận quốc tế”, bà Hoa quả quyết.
Trao đổi vấn đề này, ông Trần Văn Lĩnh, quyền Chủ tịch Hội Nghề cá TP Đà Nẵng, cho hay, Hội quay chụp, ghi nhận vết tích, hư hại con tàu, phối hợp Hội Luật sư TP Đà Nẵng để cùng gia đình bà Hoa tiến hành các thủ tục tố tụng, khởi kiện phía Trung Quốc trong thời gian sớm nhất. “Không chỉ tòa án dân sự, mà Hội hỗ trợ pháp lý để có thể khởi kiện cả vụ án hình sự, bởi tàu Trung Quốc cố tình đâm chí mạng 2 lần, gây lật úp tàu, làm ngơ trước việc ngư dân bị chơi vơi giữa biển. Rõ ràng đây là hành động mang tính giết người”, ông Lĩnh nói.
Theo luật sư Đỗ Pháp, Trưởng văn phòng Luật sư Đỗ Pháp (Hội Luật sư Đà Nẵng), khởi kiện phía Trung Quốc là việc cần thiết, không chỉ mang tính cá nhân, mà là vấn đề của một hoạt động nghề cá - ngành nghề kinh tế lớn của đất nước đang đứng trước những mối đe dọa, xâm phạm và thiệt hại. Với vụ án dân sự, vụ án có yếu tố nước ngoài, nhưng xảy ra trên vùng lãnh thổ Việt Nam nên theo quy định, nguyên đơn (bà Hoa) khởi kiện ra tòa án nhân dân TP Đà Nẵng. Khởi kiện vụ án hình sự, theo quy định của Bộ luật Hình sự, chủ tàu cá Việt Nam có quyền đề nghị cơ quan điều tra có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự, điều tra, để buộc bên gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm hình sự theo pháp luật Việt Nam.
Để khởi kiện, nguyên đơn cần cung cấp cho tòa án thông tin của bị đơn (chủ tàu, quốc tịch, số đăng ký…), các tài liệu chứng minh thiệt hại và các bằng chứng có liên quan. Tuy nhiên, với những nhân chứng và bằng chứng xác thực về con tàu đắm, vết tích tông chí mạng, nguyên đơn đủ điều kiện bước đầu để khởi kiện phía Trung Quốc, luật sư Đỗ Pháp phân tích.
 |
| Anh Nguyễn Huỳnh Bá Biên (Thanh Khê, Đà Nẵng) -ngư dân trên tàu ĐNa 90152TS bị thương tích sau cú đâm lật, chìm tàu. |
Chứng lý chân thực
Ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, Phó Giám đốc Bảo tàng TP Đà Nẵng cho hay, hiện cán bộ phòng nghiệp vụ bảo tàng đến trực tiếp nhà ngư dân ghi lại lời kể các nhân chứng sống trên tàu ĐNa 90152TS, quay chụp từng chi tiết vết hư hại trên tàu; đồng thời, xin chủ tàu một số hiện vật (ngư cụ, vết tích) để lưu trữ, trưng bày.
“Tôi cho rằng, việc giữ lại nguyên trạng con tàu là cần thiết, để làm chứng lý trực quan, chân thực và sinh động nhất tố cáo dã tâm, tội ác của tàu Trung Quốc”, ông Thiện nói. Ông Bùi Văn Tiếng (Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Đà Nẵng), Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử TP Đà Nẵng, đồng tình, xác con tàu cùng vết tích đâm chí mạng, vết tích hư hỏng chính là bằng chứng không thể chối cãi cho hành động vô nhân đạo, nhẫn tâm của tàu Trung Quốc.
Theo ông Lê Phú Nguyện, Chánh văn phòng UBND huyện đảo Hoàng Sa (TP Đà Nẵng), tàu Trung Quốc truy đuổi và đâm trực diện làm chìm tàu cá Việt Nam trên vùng biển Hoàng Sa đe dọa, làm cản trở sinh kế của ngư dân thành phố khai thác hợp pháp trên vùng biển chủ quyền. Với tư cách là cơ quan hành chính địa phương được Nhà nước giao quản lý huyện đảo Hoàng Sa, huyện lên án hành động của phía Trung Quốc ngang ngược xâm phạm vùng biển Việt Nam, gây thiệt hại tài sản, uy hiếp tính mạng các lực lượng Việt Nam trên biển; đồng thời hỗ trợ cơ sở pháp lý khởi kiện.
Một cán bộ huyện đảo Hoàng Sa nói: “Chúng tôi tính đến phương án đưa tàu ĐNa 90152 TS về Nhà trưng bày Hoàng Sa hoặc Bảo tàng Đà Nẵng để trưng bày trước người dân, du khách”.
