Theo báo Đại đoàn kết đưa tin, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội tiếp nhận một bệnh nhân nữ tên là N.H 76 tuổi (Long Biên, Hà Nội) nhập viện trong tình trạng tụt huyết áp, lơ mơ, sốt cao, đau hông lưng trái.
Được biết, bà H. có bệnh lý nền tăng huyết áp, đái tháo đường trên 10 năm, điều trị không thường xuyên. Do bị thoái hóa khớp vai nên bà thường xuyên tự mua và sử dụng thuốc giảm đau có chứa corticoid.
Các bác sĩ nhận định đây là một trường hợp suy giảm miễn dịch do lạm dụng corticoid, người bệnh bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa cơ quan kết hợp nhiễm khuẩn tiết niệu, viêm phổi, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy thượng thận do thuốc dẫn đến tình trạng rất nặng có nguy cơ tử vong cao.
Ngay lập tức các bác sĩ điều trị theo phác đồ bù dịch, dùng vận mạch, phối hợp kháng sinh phổ rộng sớm, nuôi cấy tìm vi khuẩn trước khi dùng kháng sinh. Bà H. cũng được hỗ trợ thở máy, theo dõi huyết động xâm lấn, lọc máu liên tục sớm. Nhờ được can thiệp sớm và phối hợp đồng bộ các biện pháp điều trị, sau 2 ngày đã cắt được thuốc vận mạch, sau 10 ngày rút được ống nội khí quản. Tuy nhiên do có nhiều bệnh lý nền, thể trạng suy giảm miễn dịch, suy thượng thận do lạm dụng corticoid, người bệnh bị nhiễm khuẩn huyết (Proteus mirabilis), nhiễm nấm phổi (Candida tropicalis) nên thời gian điều trị và hồi phục kéo dài. Sau 40 ngày, tình trạng bà H. ổn định hơn nên được ra viện và tiếp tục theo dõi, tái khám ngoại trú để điều chỉnh giảm liều corticoid.
Hay trường hợp bà N.M (69 tuổi) có tiền sử viêm khớp dạng thấp 8 năm thường tiêm giảm đau tại phòng khám tư nhỏ, kết hợp uống thuốc Đông y. Gần đây bà tới BVĐK Tâm Anh Hà Nội khám, tình trạng sốt cao, ho, khò khè, khó thở, rét run, nhịp thở nhanh… Bà M. được chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết, viêm thùy giữa phổi phải nghi ngờ do phế cầu, căn nguyên mắc vi khuẩn kháng thuốc. Ngay lập tức người bệnh được điều trị kết hợp 2 loại kháng sinh trị vi khuẩn kháng thuốc. Sau 7 ngày bà M. hết sốt, hết ho và khó thở; tổn thương phổi giảm.
VTV News dẫn lời TS.BS Lê Bá Ngọc (Trưởng khoa Nội tổng hợp), BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết do người bệnh tự ý sử dụng thuốc giảm đau, thuốc nam, thuốc bắc có chứa corticoid kéo dài gây tăng huyết áp, suy thượng thận, đái tháo đường. Đây cũng là yếu tố khiến người bệnh suy giảm miễn dịch, dễ mắc vi khuẩn do lây chéo khi đến khám chữa bệnh nhiều lần ở những cơ sở y tế thiếu uy tín.
Theo số liệu thống kê từ khoa Nội tổng hợp, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, số bệnh nhân nhập viện với tình trạng suy thượng thận vì lạm dụng corticoid gần đây tăng nhanh, chủ yếu là người cao tuổi. Trong quý 3 năm 2023, khoa đã tiếp nhận 10 bệnh nhân phải nhập viện vì suy thượng thận cấp. Những bệnh nhân này nhập viện đều do biến chứng nhiễm trùng theo kèm nhưng viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết. Đây là hậu quả của việc người bệnh mắc phải tình trạng đau xương khớp đã tự điều trị bằng thuốc nam, thuốc bắc, uống thuốc giảm đau tự mua tại quầy hoặc theo khám ở những cơ sở y tế thiếu uy tín dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Đáng chú ý, trong bối cảnh dịch bệnh đau mắt đỏ hoành hành trên phạm vi cả nước thời gian vừa qua, không ít trường hợp đã phải nhập viện trong tình trạng giảm, thậm chí là mất thị lực cũng bởi nguyên do người bệnh tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid.
Đang điều trị tại Bệnh viện Mắt Hà Nội 2, bệnh nhân N.H.T. (55 tuổi, Hà Nội) cho biết, thời gian trước đây, mắt trái chị T. xuất hiện tình trạng bị ngứa và chảy nước mắt. Ra hiệu thuốc gần nhà, chị được tư vấn sử dụng một loại thuốc tra mắt chứa hoạt chất tobramycin và dexamethasone. “Đến nay, tôi đã sử dụng cả chục lọ, người bán thuốc cũng không cảnh báo về việc sử dụng thường xuyên. Gần đây, mắt trái của tôi nhìn mờ hơn hẳn, khi che mắt phải, thị lực mắt trái gần như mất hoàn toàn” - bệnh nhân chia sẻ.
BS Mai Thị Anh Thư (Bệnh viện Mắt Hà Nội 2) thông tin: Bệnh nhân này chỉ còn nhìn thấy trong cự ly 0,5m và không có khả năng cải thiện thị lực. Việc điều trị lúc này nhằm giữ thị lực hiện tại, không thể làm mắt sáng hơn. Thực tế hiện nay, thuốc nhỏ mắt có chứa thành phần corticoid được bán phổ biến trên thị trường. Nhiều người khi có triệu chứng ở mắt như đau mắt đỏ, ngứa, ra gỉ mắt cộm vướng do khô mắt... chỉ cần sử dụng loại thuốc nhỏ mắt chứa corticoid vài lần sẽ cải thiện đáng kể triệu chứng. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid trong thời gian dài có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp (glaucoma, cườm nước).
Theo BS Lương Đại Dương (Bệnh viện Mắt Hà Nội), bệnh viện ghi nhận không ít trẻ bị ảnh hưởng thị lực do cha mẹ tùy tiện sử dụng thuốc kháng sinh điều trị đau mắt đỏ cho trẻ. Một thực trạng dễ nhận thấy ở nước ta, nhiều người có thói quen ra hiệu thuốc để mua thuốc, được bán cho thuốc nhỏ mắt có chứa thành phần chống viêm corticoid. Khi sử dụng thuốc chứa thành phần corticoid kéo dài có thể gây biến chứng ra những bệnh khác, như viêm loét giác mạc, bệnh glocom gây mù lòa... Tại bệnh viện đã tiếp nhận nhiều trường hợp lạm dụng tự ý nhỏ thuốc, sử dụng thuốc có thành phần corticoid trong thời gian dài, sau đó thị lực của trẻ bị mất thì mới được đưa đến viện để điều trị.
Corticoid là loại thuốc làm giảm tình trạng viêm trong cơ thể nhưng cũng làm giảm hoạt động của hệ thống miễn dịch. Bên cạnh những lợi ích mang lại còn rất nhiều tác dụng phụ bất lợi có thể xảy ra nếu dùng thuốc không đúng cách, như: Đái tháo đường, tăng huyết áp, loãng xương, suy tuyến vỏ thượng thận... Do đó, người bệnh nếu chưa có chỉ định điều trị corticoid, không nên tự ý mua thuốc về sử dụng.
Thùy Dung (T/h)
