Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã công khai kết luận thanh tra số 161 về công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng tại tỉnh Hà Nam (giai đoạn 2012-2018). Tại thông báo này, Thanh tra Chính Phủ đã chỉ ra nhiều sai phạm trong công tác đầu tư, xây dựng tại tỉnh Hà Nam giai đoạn 2012-2018.
Đáng chú ý, tỉnh Hà Nam còn nợ doanh nghiệp hàng nghìn tỷ đồng, tuy nhiên phía doanh nghiệp có cam kết không tính bất kỳ khoản lãi suất nào đến khi được thanh toán hết.
Cụ thể, tại 2 dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam và ĐT.495B do Công ty Xuân Thành làm chủ đầu tư. Theo Thanh tra Chính phủ, Xuân Thành có cam kết ứng vốn trước để giải phóng mặt bằng, hoàn thành công trình (không tính lãi) và xã hội hóa với tổng số tiền 2.050 tỷ đồng. UBND tỉnh cũng cam kết bố trí khoảng 2.565 ha tại 2 bên đường ĐT.495B, khu đô thị Bắc Châu Giang giao cho Công ty Xuân Thành thực hiện dự án đô thị để tạo nguồn vốn thanh toán.
Tại dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam, Thanh tra Chính phủ phát hiện 11 gói thầu lựa chọn nhà thầu theo hình thức chỉ định thầu, trong khi giá gói thầu lớn hơn hạn mức được phép chỉ định thầu theo quy định. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Hà Nam còn phê duyệt đơn giá vật liệu xây dựng, thi công, thiết bị cho dự án dù một số vật liệu, vật tư có đơn giá cao hơn thông báo giá vật liệu của tỉnh, có suất đầu tư cao hơn mức công bố của Bộ Xây dựng.
Ngoài ra, khi thanh tra dự án Khu liên hiệp thể thao tỉnh Hà Nam, Thanh tra Chính phủ thấy rằng giá trị quyết toán điều chỉnh năm 2020 là hơn 4.525 tỷ đồng. Sau khi giảm trừ 1.200 tỷ đồng do Công ty Xuân Thành cam kết xã hội hóa, một số chi phí chưa đúng quy định với tổng số tiền trên 465 tỷ đồng. Tổng số tiền còn nợ các nhà thầu là hơn 2.800 tỷ đồng, trong đó Công ty Xuân Thành gần 2.600 tỷ đồng.
Đối với dự án ĐT.495B, đến thời điểm thanh tra, dự án có 4/28,47km tuyến chính cơ bản hoàn thành, giá trị xây lắp nghiệm thu của dự án là 2.669 tỷ đồng, giảm trừ 300 tỷ đồng do Xuân Thanh xã hội hóa (hỗ trợ), giá trị xây lắp nghiệm thu của dự án sau giảm trừ còn 2.369 tỷ đồng. UBND tỉnh Hà Nam đã thanh toán cho 7 nhà thầu số tiền 588,7 tỷ đồng. Trong đó, Công ty Xuân Thành là 574,8 tỷ đồng, như vậy tỉnh Hà Nam còn nợ Xuân Thành hơn 2.111,6 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ nêu rõ UBND tỉnh Hà Nam, UBND huyện Thanh Liêm vay tiền để giải phóng mặt bằng. Điều này không đúng về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, không được quản lý tại Kho bạc Nhà nước, vi phạm Luật Ngân sách 2022.
Cơ quan thanh tra cũng xác định số tiền chi phí xây dựng trong dự toán tại dự án ĐT.495B được phê duyệt không đúng, phải giảm trừ (tạm tính) là trên 254 tỷ đồng.
Tổng số nợ tỉnh Hà Nam còn nợ Xuân Thành tại hai dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam và ĐT.495B là 4.770 tỷ đồng. Ngày 15/7/2021, UBND tỉnh Hà Nam và Xuân Thành đã ký biên bản làm việc, theo đó: đối với khối lượng đã hoàn thành của 2 dự án nêu trên mà chưa được thanh toán, Công ty Xuân Thành cam kết từ khi thi công đến khi nhà thầu được thanh toán hết, nhà thầu sẽ không tính bất kỳ khoản lãi suất nào.
Từ những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị, rà soát lại giá trị quyết toán, giảm trừ các chi phí không đúng quy định, đặc biệt đối với các hạng mục công trình có sử dụng vật tư, vật liệu, thiết bị nhập khẩu hoặc không có thông báo giá vật liệu của địa phương, các hạng mục có đơn giá xây dựng công trình được phê duyệt không đúng quy định tại 2 dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam và ĐT.495B.
Giang Nam
