Tự hành hạ bản thân là một hội chứng tâm lý rất nguy hiểm, vì chính người bệnh cũng không biết mình đang mắc bệnh.
Áp lực vì không được đi du học
Ngày 9/8, TS. Dương Minh Tâm, Trưởng phòng điều trị stress - Viện sức khỏe tâm thần Quốc gia cho biết, mới đây, bệnh viện tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân 21 tuổi đang là sinh viên năm 2 một trường đại học tại Hà Nội mắc chứng bệnh tự hủy hoại bản thân.
Theo TS Tâm, nữ sinh là con thứ 2 trong gia đình có hai con ở Hà Nội. Đây là cô gái có tính cách hiền, dễ xúc động, học thiên về môn xã hội và có học lực khá tốt. Cô mong muốn được đi du học nước ngoài nhưng điều kiện gia đình lại không cho phép. Cô thi vào trường đại học ở Hà Nội và suốt 2 năm qua cô luôn khao khát được đi du học.
Có lúc, cô gái chấp nhận thực tế là gia đình không đủ điều kiện nhưng cô cũng không muốn từ bỏ ước mơ của mình. Tâm trạng đứng giữa ngã ba đường, cô gái không biết phải làm gì. Tâm sự với bạn bè thì sợ xấu hổ, chia sẻ với bố mẹ cô sợ bố mẹ buồn và suy nghĩ về hoàn cảnh của gia đình.
Cô gái âm thầm chịu đựng và rơi vào trạng thái mất ngủ, trống ngực, mệt mỏi, bí bách. Từ tâm trạng không được giải quyết đó cô gái đã có hành vi cắt tay bằng dao lam. Khi vào viện trên cổ tay nữ sinh viên đã có 16 vết cắt nông, đủ gây rỉ máu.
Khi vào viện, cô gái cho biết mình thấy nhẹ lòng khi thực hiện hành vi này. Từ ngày vào viện, gia đình và mọi người quan tâm hơn nên cô gái không còn vết cắt vào tay mới. Tuy nhiên, cô gái này có những cơn rối loạn vận động phân ly.
Bác sĩ đã tiến hành làm liệu pháp tâm lý, cho uống thuốc chống trầm cảm và giải lo âu. Sau 3 tuần điều trị, cô gần như đỡ hoàn toàn, sau đó bệnh viện đã đề nghị gia đình cho bệnh nhân xuất viện và tiếp tục điều trị tâm lý.
| Hình ảnh tự huỷ hoại bản thân của bệnh nhân |
Cũng trong sáng 9/8, bác sĩ Tâm đã tiếp nhận một bệnh nhân nhi 9 tuổi, trú ở Hà Nội. Trên đầu cháu bé trọc từng mảng tóc vì trẻ thường nhổ tóc, cấu da chân để chảy máu.
Qua tìm hiểu, dấu hiệu này xuất hiện ở trẻ gần 1 năm nay. Nguyên do bố mẹ trẻ bận, con thường phải làm bạn với trò chơi điện tử, máy tính và chơi rất nhiều. Thấy con qua ham điện tử, cha mẹ tìm cách cấm, hạn chế trẻ chơi.
Điều này khiến trẻ gây căng thẳng, luôn thấy ngứa chân tóc, và thường đưa tay lên nhổ tóc gây dứt từng mảng tóc. Sau khi phát hiện ra, cha mẹ quan tâm hơn cho con đi vui chơi, tập Yoga, học tiếng anh thì trẻ có đỡ, nhưng trẻ vẫn có hành vì cấu, bóc da chân mình… và cảm thấy rất thoải mái vì điều đó.
Theo phân tích của bác sĩ Tâm, hội chứng xuất hiện bắt đầu từ những đòi hỏi, bức xúc của trẻ không được đáp ứng hoặc giải quyết. Trẻ "xả" bằng cách tự làm đau. Hay gặp nhất là hình thức cắt tay, cắt cổ tay với những nhát sắc, nông đủ gây rỉ máu nhưng không gây tổn hại đến tính mạng, có thể cắt ở nhiều vị trí khác; cũng có thể lao đầu vào tường, tự đánh, tát hoặc tự nhổ tóc, cầu rách da hay nhịn ăn.
Những ai dễ bị
Theo TS Dương Minh Tâm những người có hội chứng tự huỷ hoại bản thân là trẻ vị thành niên hay gặp nhất. Với mô hình giáo dục hiện nay nhà tường chỉ giáo dục về tri thức, kỷ luật còn ở nhà cha mẹ dùng quyền uy ép con theo ý mình, ảnh hưởng tới sở thích, đam mê, lối sống của trẻ.
Những yếu tố trên được xem là nguyên nhân chính dẫn đến ngược đãi bản thân ở thanh thiếu niên. Người bệnh tìm cách loại bỏ thân vì không muốn cho người xung quanh biết hoặc tự hoại bản thân để gây chủ ý và trường hợp gây chú ý các bác sĩ hay gặp nhất.
| Áp lực không được giải toả, nhiều bạn trẻ thích cảm giác tự huỷ hoại bản thân mình bằng cách rạch da để máu chảy |
Những người dễ bị hội chứng này là người có nét nhân cách yếu, người cầu toàn hay đòi hỏi, phô trương, hay lo lắng. Khi cuộc sống không như mong muốn người bệnh thường có hành vi lấy dao lam hoặc các vật dụng sắc khác cứa vào mình và thường cứa để rỉ máu. Nhìn thấy máu chảy họ lại cảm thấy vui, trong lòng không còn buồn bã, áp lực giải toả.
TS Nguyễn Văn Tuấn – Trưởng bộ môn Tâm thần, trường Đại học Y hà Nội , Phó viện trưởng Viện sức khoẻ tâm thần Quốc gia cho biết khi thực hiện hành vi tự huỷ hoại bản thân ảnh hưởng về kinh tế không nhiều nhưng ảnh hưởng về tâm lý rất lớn. Một người có hành vi tự huỷ hoại bản thân rất khó thích ứng với xã hội.
Nhân cách + stress tạo ra nguy cơ mắc bệnh tự huỷ hoại bản thân. Chính vì thế, TS Tuấn cho biết để can thiệp phải bồi dưỡng nhân cách, giúp giảm stress.
Để chữa bệnh này, TS Tâm cho biết không khó, chỉ cần tìm đúng nguyên nhân tâm lý và điều trị để người bệnh thay đổi hành vi của mình.
