Pháp luật Việt Nam dẫn lời bác sĩ Đinh Thị Thắm, Khoa Nội thận – Tiết niệu – Hô hấp, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) cho biết, viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng nhu mô phổi kèm theo sản xuất dịch tiết trong lòng phế nang. Bệnh xảy ra do các vi khuẩn, virus, nấm và một số tác nhân khác, nhưng không bao gồm trực khuẩn lao.
Tình trạng viêm phổi nhẹ hoặc nặng tùy vào tác nhân gây bệnh, độ tuổi, các bệnh lý nền kèm theo. Viêm phổi kéo theo hệ lụy nặng hơn thường gặp ở người lớn bị ức chế miễn dịch hoặc suy giảm miễn dịch, có bệnh lý nền kèm theo.
Theo thống kê viêm phổi có thể xảy ra ở trẻ em và người lớn, trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến khoảng 450 triệu người mỗi năm, và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Tỷ lệ tử vong cao nhất ở trẻ em < 5 tuổi và người lớn > 75 tuổi.
Các nguyên nhân gây bệnh viêm phổi thường gặp là vi khuẩn Steptococcus pneumoniae, Haemophilus influenza, Mycoplasma pneumoniae... Bên cạnh đó là các virus gây bệnh như virus cúm, cúm gia cầm, virus hợp bào hô hấp Adenovirus...
Cũng theo bác sĩ Thắm, tùy từng nguyên nhân gây bệnh mà biểu hiện của viêm phổi có những đặc điểm khác nhau, các biểu hiện phổ biến bao gồm ho khạc đờm vàng hoặc xanh, có khi đờm màu gỉ sắt, đau rát họng, đau tức ngực vùng bị thương, cảm giác khó thở, sốt nhẹ hoặc sốt cao. Các biểu hiện ít hơn như tình trạng ho máu, nhức đầu, mệt mỏi, đau ngực, thở khò khè... Nếu không được điều trị đúng, viêm phổi có thể gây ra các biến chứng như: suy hô hấp, xẹp phổi, áp xe phổi, tràn dịch màng phổi, tràn mủ màng phổi, viêm màng ngoài tim, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn.
Để phòng ngừa viêm phổi, đặc biệt viêm phổi nặng, người dân cần phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm virus, vi khuẩn từ người này sang người khác bằng cách khi ra đường cần có khẩu trang, nhất là nơi tập trung đông người, cần thường xuyên rửa tay, tiêm phòng cúm mỗi năm 1 lần.
Đối với người bị bệnh hô hấp mạn tính, đái tháo đường, bệnh gan mật mạn tính, tình trạng suy giảm miễn dịch, bệnh lý tim mạch, người nghiện rượu cần tiêm phòng phế cầu 5 năm/lần, tiêm các loại vaccine chống virus, vi khuẩn khác theo nhu cầu. Nam giới không hút thuốc lá, thuốc lào, không lạm dụng rượu bia, giữ ấm cổ ngực trong mùa lạnh.
Ngoài ra chế độ ăn uống cũng rất quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh viêm phổi vì thế người dân cần kết hợp các biện pháp nói trên cùng với tăng cường bổ sung vitamin từ rau xanh, hoa quả. Luyện tập thể dục thể thao cũng là cách tăng cường sức đề kháng hiệu quả.
Hiện một số người vẫn có thói quen tự ý mua thuốc, trong đó có thuốc kháng sinh, để điều trị khi có triệu chứng ho, cúm và sốt. Một số bệnh nhân sử dụng đơn thuốc cũ nhiều lần khi bệnh tái phát dù không có chỉ định.
Theo Trưởng khoa Cấp cứu của Bệnh viện Hữu nghị, bác sĩ Nguyễn Đặng Khiêm cảnh báo tự ý mua kháng sinh để uống sẽ làm tăng vi khuẩn kháng kháng sinh, khiến người bệnh và các bác sĩ gặp khó khăn trong điều trị. Việc sử dụng lại đơn thuốc nhiều lần không được khuyến khích do có thể không phù hợp với triệu chứng hoặc bệnh mắc phải cùng tình trạng cơ thể. Người dân không nên tự ý dùng thuốc khiến bệnh tiến triển nặng gây biến chứng, làm giảm cơ hội điều trị.
Người dân cũng cần tránh tập trung nơi đông người để tự bảo vệ bản thân. Người có triệu chứng cảm cúm, có tiền sử tiếp xúc với người từ vùng dịch về hoặc những người có nguy cơ, cần chủ động báo với cơ quan y tế và tự cách ly để tránh lây bệnh cho cộng đồng, Vnexpress dẫn lời bác sĩ Khiêm.
Một số bệnh thường gặp khác khi thời tiết thay đổi:
Cảm cúm
Giao mùa là lúc nhiệt độ thay đổi, nóng lạnh, nắng mưa bất thường nên nếu hệ miễn dịch yếu, bạn rất dễ mắc bệnh. Đặc biệt, vào giao mùa thu, không khí lúc ẩm, lúc hanh khô có thể khiến cho các loại virus gây bệnh sinh sôi mạnh. Đây là khoảng thời gian cơ thể rất khó thích nghi với thời tiết, và cảm cúm dễ xảy ra.
Nếu thấy hiện tượng chảy nước mắt, nước mũi, hắt xì liên tục, đau đầu chóng mặt, có thể nghĩ đến khả năng mình đã mắc bệnh này. Hơn hết, để phòng ngừa, hãy ăn uống đầy đủ chất, uống nhiều nước, tập luyện thể dục thường xuyên để tăng sức đề kháng, rửa tay nhiều lần để loại trừ mầm bệnh lây lan, nơi ở thoáng mát, sạch sẽ để tránh vi khuẩn, virus có cơ hội tấn công.
Đau mắt đỏ
Đau mắt đỏ cũng là loại bệnh thường xảy ra trong lúc giao mùa do vi khuẩn, virus tranh thủ xâm nhập vào cơ thể khi nó chưa kịp thích nghi. Đau mắt đỏ sẽ gây cho bệnh nhân những khó chịu vùng mắt: mắt đỏ ngầu, nước mắt giàn giụa, sưng nhức mắt… Và đặc biệt, khiến người mắc không thể tự tin khi giao tiếp.
Để phòng tránh, phải chú ý giữ vệ sinh cá nhân và nơi sinh hoạt. Do bệnh dễ lây nên tuyệt đối tránh tiếp xúc với người bệnh. Không dùng chung khăn, chậu rửa mặt, tránh dụi mắt, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng. Đồng thời nên đeo kính khi ra ngoài, nhỏ mắt hàng ngày, giặt khăn mặt bằng xà phòng và phơi dưới nắng. Nếu mắc bệnh cần nghỉ 7 - 10 ngày đẻ cách ly và điều trị dứt điểm, tránh lây lan sang người khác.
Dị ứng da
Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm cùng sự sụt giảm độ ẩm không khí là tác nhân gây ra các chứng bệnh da liễu như khô nẻ, da dị ứng, mẩn đỏ… Biểu hiện bệnh thường là da nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy gây khó chịu…
Để phòng bệnh, bạn có thể bôi kem dưỡng da để cung cấp độ ẩm cho da. Ngoài ra, cần vệ sinh cơ thể sạch sẽ, giữ ấm cơ thể hàng ngày…Hơn hết, khi chưa tìm rõ nguyên nhân dị ứng, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào.
Đau xương khớp
Thời tiết thay đổi cũng là nguyên nhân gây đau xương khớp. Bệnh nhân không chỉ bị đau, sưng tấy các khớp tay, chân mà người bệnh còn bị viêm nhiều khớp khác trên cơ thể. Các khớp viêm bị sưng, nóng, đỏ, đau, khó cử động.
Tình trạng khớp bị cứng, khó cử động thể hiện rõ nhất vào sáng sớm và có thể kéo dài hàng giờ. Cùng với các triệu chứng tại khớp là hiện tượng toàn thân như sốt, mệt mỏi, người xanh xao, gầy sút. Người bị bệnh đau xương khớp phải chú ý phòng rét và mặc cho ấm, nhất là sau khi ra mồi hôi, không nên tắm bằng nước lạnh.
Suy tim
Những người có bệnh lý về tim mạch thường bị lại vào giao mùa thu. Nguyên nhân là khi thời tiết thay đổi đột ngột, cơ thể phải tìm cách thích ứng với sự biến đổi khí hậu, từ đó có thể làm quá tải hệ thống tim mạch, gây hậu quả nghiêm trọng cho tim mạch, đặc biệt là suy tim. Để phòng ngừa bệnh tim mạch, bạn nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nhiều rau xanh, hoa quả, tôm cá, và rất hạn chế ăn thịt mỡ, hạn chế chất béo có hại, không hút thuốc và sử dụng các chất kích thích như bia, rượu…
Viêm xoang
Viêm xoang là bệnh lý khá phổ biến ở nước ta. Nhất là vào mùa thu, khi độ ẩm không khí thấp, hanh khô tăng cao khiến niêm mạc mũi bong, gây hắt hơi, sổ mũi, đau nhức mũi kéo theo đau đầu, đau tai, đau ngứa họng…
Tuy không quá nguy hiểm nhưng viêm xoang lại là một trong những căn bệnh khó chữa dứt điểm, gây khó chịu và phiền toái nhất cho người bị bệnh. Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bị viêm xoang cần hạn chế ăn đồ lạnh, mặc phong phanh và ra ngoài phải có khẩu trang…
Thùy Dung (T/h)
