Nhằm góp phần bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị to lớn của khu đô thị cổ Phố Hiến xứng tầm với di tích quốc gia đặc biệt. Cụ thể hóa mục tiêu đến năm 2030, phát triển hoàn chỉnh khu du lịch Quốc gia Phố Hiến theo quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Hưng Yên đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030.
Tính cấp thiết của đồ án
Thành phố Hưng Yên là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh Hưng Yên. Sau hơn 20 năm tái lập tỉnh đã vươn mình thành một thành phố năng động, phát triển, văn minh và hiện đại. Cùng với những bước phát triển, đô thị hóa, thành phố là nơi gìn giữ được văn hóa của Phố Hiến xưa kia.
Ngược theo thời gian, vẫn còn đó những chứng tích văn hiến của Phố Hiến xưa kia, với những công trình di tích đã được xếp hạng trong quần thể di tích Phố Hiến và là nơi sinh hoạt văn hóa, tâm linh được trong và ngoài nước biết đến.
| Hát quan họ trên hồ Bán Nguyệt. |
Giữa những ồn ào của đô thị, trong lòng thành phố vẫn giữ lại được những không gian cảnh quan tĩnh giá trị với công viên cây xanh, hồ nước gắn với những công trình kiến trúc mang đậm bản sắc Phố Hiến. Mà tiêu biểu trong đó là khu công viên hồ Bán Nguyệt, Đền Trần, Đền Mẫu. Nằm bên đường Bãi Sậy thuộc phường Quang Trung và phường Minh Khai, thành phố Hưng Yên.
Hồ Bán Nguyệt là một điểm nhấn về cảnh quan của thành phố, mang vẻ đẹp nên thơ. Đây cũng là nơi sinh hoạt cộng đồng, dạo hồ, ngắm cảnh của dân cư khu vực và du khách khi đến thành phố.
| Đền Trần- Phố Hiến Hưng Yên |
Tuy nhiên theo thời gian trong khuôn viên có các công trình kiến trúc, cảnh quan đã xuống cấp, chưa phù hợp cần được quy hoạch cải tạo và chỉnh trang. Mặt khác, đối diện hồ Bán Nguyệt qua đường Bãi Sậy, thuộc địa bàn phường Quang Trung là khu vực di tích nổi tiếng của thành phố: Đền Trần, Đền Mẫu; cách khoảng 500m theo đường Nguyễn Du là di tích Đền Bà Chúa Kho. Nơi mà bất kỳ du khách nào khi đến Hưng Yên cũng muốn một lần ghé quá bởi vẻ đẹp cố kính nơi đây được gìn giữ theo năm tháng và là nơi thu hút một lượng du khách rất lớn trong và ngoài nước thăm quan cũng như sinh hoạt văn hóa tâm linh.
Du khách về với Phố Hiến sau khi chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những ngôi đền, ngôi chùa cổ kính đã rêu phong, tìm về những giá trị tâm linh cao đẹp có thể tản bộ quanh hồ Bán Nguyệt thư giãn hòa mình với thiên nhiên cây cỏ, cảm nhận không gian yên tĩnh, thanh bình của một vùng đất xưa kia đã từng nổi tiếng với câu ca: “Thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì Phố Hiến”.
| Đền Mẫu Hưng Yên |
Vào những ngày lễ hội như: Lễ hội đền Mẫu, đền Trần, lễ hội dân gian Phố Hiến…thường tổ chức thi bơi, đua thuyền, đốt pháo hoa, hát dao duyên tại hồ Bán Nguyệt. Hàng năm, khu di tích đền Trần, đền Mẫu và hồ Bán Nguyệt đều thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương đến dâng hương, chiêm bái. Với ý nghĩa lịch sử to lớn và những tiềm năng sẵn có, khu di tích đền Trần, đền Mẫu và hồ Bán Nguyệt đã trở thành điểm du lịch văn hóa tâm linh hấp dẫn cho mỗi du khách khi về thăm Phố Hiến - Hưng Yên.
Hướng đi nào cho việc lập quy hoạch
Theo ghi nhận của phóng viên, quần thể khu di tích Quốc gia đặc biệt Phố Hiến, mặc dù có giá trị quan trọng về lịch sử, kiến trúc nghệ thuật, cảnh quan và những giá trị văn hóa tâm linh tín ngưỡng. Song hiện nay các giá trị đó của khu di tích đền Trần, đền Mẫu vẫn chưa được khai thác hiệu quả và tương xứng với tiềm năng. Khu di tích đã nhiều lần được tu bổ, phục hồi, tuy nhiên về mặt quy hoạch, cảnh quan và tổ chức giao thông vẫn còn nhiều bất cập.
Mặt khác đi cùng với lễ hội là các hoạt động văn hóa, dịch vụ như: khu đỗ xe, sắp lễ, ăn uống nghỉ ngơi và mua sắm đồ lưu niệm vẫn chưa được đầu tư về hạ tầng cơ sở vật chất để tổ chức, sắp xếp một cách khoa học gây nhiều bất cập trong hoạt động văn hóa tâm linh cũng như trong quá trình tổ chức lễ hội.
| Nét bình dị, yên bình trên hồ Bán Nguyệt |
Khu di tích lịch sử văn hóa Đền Trần – Đền Mẫu cần lập quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 về cảnh quan xung quanh, giao thông kết nối và các không gian phát triển du lịch, dịch vụ, những định hướng tôn tạo và phát huy giá trị của khu di tích gắn với cảnh quan của công viên Hồ Bán Nguyệt và cũng từ đó tạo nền tảng khai thác giá trị du lịch văn hóa tâm linh của thành phố Hưng Yên.
Chính vì vậy, việc lập quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 phát huy giá trị khu di tích Đền Trần, Đền Mẫu và công viên Hồ Bán Nguyệt là việc làm hết sức cần thiết nhằm giải quyết các vấn đề còn tồn đọng và mở rộng, nâng cao giá trị văn hóa tâm linh với mục đích tôn tạo và phát huy giá trị của khu di tích trong việc giáo dục truyền thống văn hoá, truyền thống lịch sử, khai thác các tiềm năng để phát triển du lịch. Qua đó, nâng cao lòng tự hào và ý thức trách nhiệm của người dân đối với việc giữ gìn và kế thừa truyền thống, bản sắc văn hoá dân tộc, để “Văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển kinh tế - xã hội" trong thời kỳ mới.
Trao đổi và chia sẻ với báo chí, bà Nguyễn Thị Hòa - Trưởng ban quản lý khu di tích Quốc gia đặc biệt Phố Hiến cho biết “Quy mô diện tích nghiên cứu quy hoạch và quy mô dân số dự báo đã được phê duyệt theo Quyết định số 1321/UBND của UBND tỉnh Hưng Yên ngày 14/6/2019 về việc phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 phát huy giá trị Khu di tích Đền Trần, Đền Mẫu và Công viên hồ Bán Nguyệt”.
| Hồ Bán Nguyệt, lá phổi xanh của thành phố Hưng Yên |
Theo đó, với tổng diện tích đất trong phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch khoảng: 12,95ha, trong đó diện tích đất lập quy hoạch khoảng 11,25ha. Diện tích đo đạc khảo sát khoảng 13,38ha (Ranh giới đo đạc có khoảng cách mở rộng so với ranh giới lập quy hoạch và bao gồm cả ranh giới nghiên cứu quy hoạch khu vực Đền Bà Chúa Kho).
Ngày 27.1, UBND thành phố Hưng Yên tổ chức công bố đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 phát huy giá trị Khu di tích đền Trần, đền Mẫu và công viên hồ Bán Nguyệt.
Đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 phát huy giá trị Khu di tích đền Trần, đền Mẫu và công viên hồ Bán Nguyệt được UBND tỉnh phê duyệt ngày 3.12.2020 có phạm vi thực hiện tại phường Quang Trung và phường Minh Khai.
Đồ án quy hoach với quy mô thực hiện trên 112 nghìn m2 (Trong đó đất công trình di tích chiếm 6,44%; đất công trình công cộng chiếm 14,42%; đất cây xanh công viên, thể dục thể thao chiếm 25,78%; diện tích mặt nước chiếm 28,67%; còn lại là bãi đỗ xe, đất giao thông và hạ tầng kỹ thuật khác).
Đồ án nhằm mục tiêu góp phần bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị to lớn của khu đô thị cổ Phố Hiến, xứng tầm với di tích Quốc gia đặc biệt gắn với phát triển du lịch, xây dựng khu di tích gắn với khai thác giá trị tâm linh, tín ngưỡng, trở thành một địa điểm thu hút khách du lịch của khu di tích Quốc gia đặc biệt Phố Hiến. Theo đó, chủ đầu tư đồ án quy hoạch nhằm bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của khu di tích Quốc gia đặc biệt Phố Hiến là UBND thành phố Hưng Yên, được sử dụng bằng nguồn vốn từ nguồn công đức của Đền Trần, Đền Mẫu. Dự toán kinh phí thực hiện trên 700 triệu đồng.
Xuân Khiển
