Kịch bản thả muỗi để diệt muỗi có vẻ khó tin nhưng đây là một kế hoạch đã được tính toán cẩn thận về số lượng muỗi được thả ra và các tập tính sinh học của loài.
Chính quyền Florida có kế hoạch thả muỗi đực Aedes aegypti để giảm số lượng muỗi lây truyền bệnh trong khu vực. Ảnh: Getty |
Cơ quan Môi trường Mỹ đã cấp phép cho Công ty Oxitec quyền "sản xuất" những con muỗi đực Aedes aegypti đã biến đổi gene. Bởi chỉ muỗi cái mới chích con người do cần máu để sản xuất trứng. Do đó, chính quyền Florida có kế hoạch thả những con muỗi đực đã biến đổi gene, để chúng giao phối với những con muỗi cái trong tự nhiên.
Các cá thể muỗi đực biến đổi gen mang trong người một loại protein đặc biệt, được thiết kế để giết chết muỗi con nếu chúng giao phối với muỗi bản địa. Đặc biệt hơn, protein này chỉ giết chết muỗi con cái, và tiếp tục duy trì gen ở muỗi con đực mới sinh ra.
Kế hoạch thả muỗi sẽ được thực hiện trong 2 năm 2021-2022, với hi vọng các con muỗi đực đột biến sẽ dần tiêu diệt muỗi cái, hạn chế sự sinh trưởng của loài muỗi bản địa nguy hiểm tại đây.
Việc chính quyền địa phương bật đèn xanh cho dự án thử nghiệm sau nhiều năm tranh luận đã vấp phải sự phản đối gay gắt từ các nhóm môi trường khi họ cảnh báo về những hậu quả không lường trước được.
Các nhà hoạt động môi trường cảnh báo những tác động xấu có thể xảy ra cho hệ sinh thái và khả năng tạo ra muỗi lai kháng thuốc diệt côn trùng.
“Người dân ở Florida không đồng ý với việc thả muỗi biến đổi gen hoặc trở thành những thí nghiệm của con người”, Barry Wray thuộc Liên minh Môi trường quận Florida Keys cho biết.
Vào tháng 6, nhiều nhóm vận động môi trường đã đệ đơn kiện EPA trong nỗ lực ngăn chặn việc thực hiện kế hoạch trên. Họ cho rằng cơ quan này đã vi phạm Đạo luật về các loài có nguy cơ tuyệt chủng bằng cách phê duyệt dự án mà không có đủ hiệu lực.
Jaydee Hanson thuộc Trung tâm đánh giá công nghệ quốc tế và an toàn thực phẩm mô tả kế hoạch trên chẳng khác gì “thí nhiệm Công viên kỷ Jura” và cũng cho rằng EPA đã “từ chối phân tích nghiêm túc các rủi ro môi trường”.
Tuy nhiên, Công ty Oxitec khẳng định sẽ không có rủi ro bất lợi nào cho con người hay môi trường sau khi trưng ra một loạt các nghiên cứu do chính quyền hậu thuẫn.
"Đây là một sự phát triển thú vị vì nó đại diện cho công trình đột phá của hàng trăm người đam mê trong hơn một thập kỷ ở nhiều quốc gia, tất cả đều muốn bảo vệ cộng đồng khỏi bệnh sốt xuất huyết, Zika, sốt vàng da và các bệnh truyền nhiễm khác", Giám đốc điều hành công ty Oxitec, Grey Frandsen, cho biết trong một tuyên bố.
Trước những hoài nghi, Oxitec cho biết công ty đã thành công trong việc thả hơn 1 tỷ con muỗi đột biến tại Brazil với mục đích tương tự. Sắp tới, họ cũng phát triển một dự án "sản xuất muỗi" tại bang Texas.
Mộc Miên(T/h)
