Những người bị thận đa nang có nguy cơ bị suy thận sớm, nguy hiểm tính mạng.
Bệnh thận đa nang là bệnh di truyền. Bệnh thận nang có thể kết hợp với nang gan cùng các bất thường tim mạch và thường dẫn tới suy thận giai đoạn cuối. Vì vậy, việc hiểu biết về bệnh và biết cách đề phòng biến chứng nguy hiểm là vô cùng quan trọng.
Ai dễ mắc?
Thận đa nang là bệnh di truyền có 2 loại: di truyền theo tính trạng lặn hoặc trội. Bệnh di truyền theo tính trạng trội thường khởi phát bệnh ở tuổi trung niên, còn theo tính trạng lặn thường khởi phát ở tuổi thiếu niên. Tuy nhiên, khởi phát bệnh thường là người lớn biểu hiện lâm sàng thường xuất hiện sau 30-40 tuổi, rất ít gặp khởi phát bệnh khi còn nhỏ. Vì vậy, những người trong gia đình có bệnh nhân cần đi kiểm tra để phát hiện bệnh, từ đó có hướng tư vấn hôn nhân và sinh con.
| Thận đa nang |
Dấu hiệu nhận biết
Bệnh được đặc trưng bởi xuất hiện nhiều nang ở cả hai thận. Triệu chứng ban đầu thường không đặc hiệu, bệnh nhân phát hiện được bệnh thường do khám sức khỏe thường kỳ hoặc siêu âm ổ bụng. Có một số bệnh nhân có các triệu chứng lâm sàng nhưng nhiều trường hợp thận đa nang chỉ được phát hiện khi nang lớn và đã có biến chứng.
Theo nghiên cứu, có khoảng 20-30% số bệnh nhân được phát hiện tăng lên theo tuổi và kích cỡ của nang. Nếu đau cấp tính, có thể là do chảy máu trong nang, nhiễm khuẩn nang, tắc nghẽn đường tiết niệu. Đau dưới hạ sườn phải hoặc đau vùng thận 2 bên, đau âm ỉ, nặng tức. Bệnh nhân có biểu hiện rối loạn tiểu tiện, có thể nhiễm trùng đường tiểu ngược dòng gây đái buốt, đái rắt hoặc tiểu tiện ra máu do nhiễm trùng nang hoặc chảy máu nang hoặc do sỏi.
Bệnh nhân mắc thận đa nang và kèm theo bất thường van tim, thống kê cho thấy, có thể thấy bất thường ở một hoặc nhiều hơn các van tim ở 18% bệnh nhân. Van tim thấy thoái hóa tổ chức cơ, mạch máu và collagen. Sa van hai lá, rối loạn nhịp tim, viêm màng trong tim nhiễm khuẩn, huyết khối nhĩ trái. Theo nghiên cứu, có khoảng 50% bệnh nhân bị bệnh thận đa nang có nang ở gan. Ngoài ra, người bệnh còn có biểu hiện ở các cơ quan khác: Nang có thể thấy ở tụy và lách, tỉ lệ gặp là 10% và 5%, đôi khi còn phát hiện nang ở thực quản, niệu quản, buồng trứng, não.
Biến chứng
| Thận bình thường và thận đa nang |
Bên cạnh các triệu chứng thường gặp, các nang thận có thể phát triển to dần và gây ra các biến chứng như:
Phình động mạch chủ hoặc phình mạch não
Nang gan
Nang tụy và nang tinh hoàn
Túi thừa đại tràng
Đục thủy tinh thể hoặc mù
Bệnh gan
Sa van hai lá
Thiếu máu
Các nang bị vỡ hoặc chảy máu
Tăng huyết áp
Suy gan
Sỏi thận
Bệnh tim mạch
Điều trị
Mục đích điều trị là kiểm soát triệu chứng và phòng ngừa các biến chứng của bệnh. Kiểm soát tình trạng tăng huyết áp là một phần quan trọng nhất của điều trị.
Một số giải pháp điều trị bao gồm:
Thuốc giảm đau, ngoại trừ Ibuprofen vì nó có thể làm bệnh thận nặng hơn
Thuốc điều trị huyết áp
Kháng sinh điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu
Chế độ ăn giảm muối
Thuốc lợi tiểu
Phẫu thuật dẫn lưu các nang
Một số trường hợp bệnh thận đa nang tiến triển gây suy thận cần phải lọc máu hoặc ghép thận. Khi đó, có thể cần phải cắt bỏ một hoặc cả hai thận.
Sống chung với bệnh
Khi được chẩn đoán bệnh thận đa nang, bạn có thể gặp phải những trở ngại lớn về mặt tâm lí. Vì vậy, sự giúp đỡ từ gia đình và bạn bè là hết sức cần thiết.
Bạn cũng cần có một chế độ ăn hợp lí để kiểm soát huyết áp và tránh cho thận phải làm việc quá nhiều.
Tiên lượng
Hầu hết các trường hợp bị bệnh thận đa nang đều tiến triển chậm theo thời gian. Ước tính có khoảng 50% những người có thận đa nang bị suy thận ở độ tuổi 60. Con số này tăng lên ở độ tuổi 70. Bởi thận là một cơ quan quan trọng nên khi bị suy sẽ ảnh hưởng đến các cơ quan khác, ví dụ như gan.
Điều trị thích hợp sẽ giúp bạn kiểm soát các triệu chứng trong nhiều năm. Nếu bạn không có các vấn đề sức khỏe khác, bạn có thể được cân nhắc để ghép thận.
Cùng với đó, bạn cũng nên nói chuyện với các chuyên gia di truyền để được tư vấn nếu bạn có tiền sử gia đình bị bệnh thận đa nang và bạn đang có kế hoạch sinh em bé.
Nam Anh (T/h)
