Doanh nghiệp đào vàng hủy hoại rừng đặc dụng

Rừng xanh tan tác vì vàng

Trước đó, để đào vàng tại mỏ vàng sa khoáng bản Ná (xã Thần Sa, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên), Cty khoáng sản Thăng Long đã tự ý san, bạt ta-luy tạo con đường rộng hơn 10 m chạy từ ngã 3 Ngọc Sơn 2 vào khai trường dài 1,3 km. Con đường thể hiện rõ trên bản đồ quy hoạch 3 loại rừng là đất rừng đặc dụng chưa được chuyển đổi sang mục đích khác.

Ngoài ra, Cty Khoáng sản Thăng Long cũng bị cáo buộc khai thác ngoài chỉ giới được cấp phép, xâm phạm vào diện tích rừng đặc dụng lên tới hàng chục ha, trong đó có phần diện tích xây dựng hệ thống nhà văn phòng điều hành và 03 gian nhà thờ tự gồm Đình, Đền, Chùa Bản Ná không phép, xâm phạm nghiêm trọng rừng đặc dụng…

Quần thể, đình, đền chùa và nhà điều hành của Công ty khoáng sản Thăng Long.

Ngày 23/8/2018, Biên bản làm việc của đại diện Sở NNN&PTNT; Chi cục Kiểm lâm, UBND huyện Võ Nhai; Phòng TNMT huyện Võ Nhai; Đại diện BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa- Phượng Hoàng… thừa nhận tuyến đường trên đi qua phần đất quy hoạch rừng đặc dụng.

Biên bản này thể hiện, theo bản đồ quy hoạch 3 loại rằng 2013, phần tuyến đường nằm vào đất rừng dặc dụng khoảng 800 m, nằm trong bìa đỏ đã cấp cho các hộ dân chưa thu hồi và cấp cho BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa- Phượng Hoàng, tuyến đường nằm trong phân khu phục hồi sinh thái của rừng đặc dụng. Khu vực này có vị trí tại lô 3, khoảnh 3, tiểu khu 85.

Kết luận của những cơ quan này cho thấy, theo bản đồ quy hoạch 3 loại rừng xã Thần Sa năm 2013, khu vực văn phòng của Cty khoáng sản Thăng Long và khu vực đình, đền, chùa Bản Ná thuộc lô 2, khoảnh 4, tiểu khu 85, có diện tích khoảng 1,7 ha nằm trong quy hoạch rừng đặc dụng.

Ngày 24/8/2018, tại văn bản số 1555/SNN-KHTC (ông Ngô Xuân Hải- Giám đốc Sở NN&PTNT Thái Nguyên ký) gửi Tỉnh ủy, UBND, Ban Tuyên giáo tỉnh Thái Nguyên cũng xác nhận nội dung như trên.

Tại báo cáo số 99 (ngày 10/9/2018) của UBND tỉnh Thái Nguyên do ông Đoàn Văn Tuấn- Phó Chủ tịch ký gửi Thường trực Tỉnh ủy Thái Nguyên cũng chỉ rõ: “Tổng diện tích khu vực văn phòng Công ty khoáng sản Thăng Long khoảng 1,67 ha, thuộc quy hoạch rừng đặc dụng.

Khu vực đình, đền, chùa Bản Ná có tổng diện tích khoảng 0,12 ha thuộc quy hoạch rừng đặc dụng. Khu vực đổ thải của công ty thực tế khoảng 5,78 ha, trong đó có 5,3 ha thuộc quy hoạch rừng đặc dụng”.

Khởi tố vụ án được không?

Theo luật sư Bùi Quang Thu- Đoàn luật sư Hà Nội, nguyên tắc của Khu bảo tồn thiên nhiên là phải giữ nguyên trạng thái rừng. Không cho phép tác động dù chỉ nhỏ nhất như: vứt rác bừa bãi... Trên thực tế, đã có những người dân bị khởi tố vụ án hình sự chỉ vì chặt một cây gỗ trong rừng đặc dụng. Vậy doanh nghiệp tự ý làm đường vào mỏ, tự ý xây dựng đền chùa, tự ý đổ thải vì sao không khởi tố?”, luật sư nêu quan điểm.

Việc làm đường, xây chùa, trụ sở văn phòng... tại bãi vàng Bản Ná xâm lấn hơn 10ha đất rừng đặc dụng.

Cũng theo luật sư Thu, việc tỉnh Thái Nguyên thừa nhận  Công ty khoáng sản Thăng Long mượn đất rừng đổ thải, có nêu rõ diện tích.  Hành vi này rõ ràng cùng một lúc đã vi phạm nhiều luật:  Luật Bảo vệ môi trường, Luật bảo vệ rừng. Chiếu theo luật bảo vệ rừng thì đặc biệt nghiêm trọng đủ để khởi tố.

Hơn nữa theo quy định của Luật Khoáng sản 2010 thì các khu vực cấm hoạt động khoáng sản bao gồm: Khu vực đất có di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng hoặc được khoanh vùng bảo vệ theo quy định của Luật di sản văn hóa. Khu vực đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ hoặc đất quy hoạch trồng rừng phòng hộ, khu bảo tồn địa chất; Khu vực đất quy hoạch dành cho mục đích quốc phòng, an ninh hoặc nếu tiến hành hoạt động khoáng sản có thể gây ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh;  Đất do cơ sở tôn giáo sử dụng; Đất thuộc hành lang hoặc phạm vi bảo vệ công trình giao thông, thủy lợi, đê điều; hệ thống cấp nước, thoát nước, xử lý chất thải, dẫn điện, xăng dầu, khí, thông tin liên lạc.

Đối chiếu với bản đồ hiện trạng, bản đồ quy hoạch 3 loại rừng năm 2006, năm 2013 và hiện nay thì diện tích mỏ mà Công ty khoáng sản Thăng Long được cấp phép có 9,998 ha đất rừng đặc dụng, gồm 6,678 ha tại lô 1, khoảnh 2, tiểu khu 85; 3,27 ha tại lô 1, khoảnh 12, tiểu khu 85. Như vậy tỉnh Thái nguyên đã sai ngay từ khi cấp mỏ cho doanh nghiệp. Trách nhiệm cấp mỏ vào khu vực cấm khai thác khoáng sản cho doanh nghiệp dẫn đến hủy hoại môi trường rừng thuộc về cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh Thái Nguyên kí quyết định giao mỏ.

Cũng theo phân tích của luật sư Thu, Công ty khoáng sản Thăng Long hoạt động khai thác khoáng sản, đổ thải ra môi trường, làm đường, xây dựng trụ sở, đình chùa miếu mạo bằng bê tông cốt thép với quy mô lớn hủy hoại hoàn toàn hàng chục hecta rừng thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên mà Ban quản lý và Kiểm lâm cố tình làm ngơ không xử lý thì hành vi này hội đủ yếu tố của việc tội: Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Nếu cơ quan điều tra làm rõ thấy có động cơ và lợi ích thì thuộc nhóm tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

PV