Sáng 13/12, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác phòng, chống bệnh bại liệt, căn bệnh từng được Việt Nam thanh toán từ năm 2000 nhưng đang đứng trước nguy cơ quay trở lại.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, nhiều năm qua, nhờ duy trì tỉ lệ tiêm chủng vắc xin bại liệt đạt trên 95% trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, Việt Nam không ghi nhận ca mắc bại liệt nào. Thành tựu này giúp nước ta được WHO công nhận thanh toán bệnh bại liệt từ năm 2000.
Tuy nhiên, diễn biến dịch tại Lào đang đặt Việt Nam vào tình thế cảnh giác cao. Cuối tháng 8/2025, Lào ghi nhận 1 trường hợp dương tính với virus bại liệt tuýp 1 nguồn gốc từ vắc xin (VDPV1). Đến đầu tháng 10, nước này tiếp tục xác định thêm 2 ca dương tính từ mẫu phân của trẻ khỏe mạnh. Ngày 17/10/2025, Lào chính thức công bố dịch bại liệt toàn quốc.
Lào chính thức công bố dịch bại liệt toàn quốc
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương, WHO coi đây là ổ dịch của khu vực và yêu cầu các nước có chung biên giới, trong đó có Việt Nam, triển khai biện pháp đáp ứng cấp bách. “Nguy cơ virus bại liệt xâm nhập vào Việt Nam là rất cao và hiện hữu”, WHO cảnh báo.
Trước tình hình phức tạp, Bộ Y tế đã chỉ đạo hệ thống y tế từ Trung ương đến địa phương tăng cường giám sát liệt mềm cấp, duy trì tỉ lệ bao phủ vắc xin, đánh giá nguy cơ và nâng cao năng lực xét nghiệm. Các viện chuyên ngành được giao hoàn thiện hướng dẫn kỹ thuật và xây dựng kế hoạch giám sát – đáp ứng với nguy cơ bùng phát bệnh.
Hội nghị lần này nhằm rà soát toàn bộ công tác chuyên môn, cập nhật diễn biến, đánh giá nguy cơ tại các địa phương để đưa ra giải pháp phòng, chống phù hợp – kịp thời.
Theo Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), Việt Nam đang đối mặt với hàng loạt yếu tố nguy cơ, gồm: lưu lượng di chuyển lớn giữa Việt Nam – Lào; điều kiện vệ sinh môi trường còn bất cập; ảnh hưởng của mưa lũ kéo dài; đặc biệt là nhu cầu đi lại tăng mạnh dịp Tết Nguyên đán.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương
Ngành y tế đang liên tục cập nhật thông tin từ WHO, phối hợp với các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur để hỗ trợ địa phương triển khai giám sát dịch. Các tỉnh, thành phố cũng được yêu cầu xây dựng kế hoạch ứng phó, đẩy mạnh truyền thông, rà soát nguồn lực và tăng cường tiêm chủng theo phương châm “4 tại chỗ”.
Đại diện WHO tại hội nghị cho biết, năm 2025 đánh dấu 25 năm Việt Nam và khu vực Tây Thái Bình Dương không ghi nhận ca bại liệt hoang dại. Tuy vậy, nguy cơ vẫn còn lớn do các ổ dịch xuất hiện từ virus biến đổi gen (cVDPV) tại Indonesia (2022–2025), Papua New Guinea (2025) và mới nhất là Lào (2025).
WHO khuyến nghị Việt Nam: Triển khai khẩn cấp chiến dịch tiêm bổ sung bOPV tại các tỉnh nguy cơ cao; Tăng cường tiêm bù/tiêm vét đối với các tỉnh còn lại; Xây dựng kế hoạch ứng phó toàn diện từ tiêm chủng, giám sát, xét nghiệm tới phối hợp xuyên biên giới.
Toàn cảnh cuộc họp
Chia sẻ thông tin kịp thời với WHO và các đối tác toàn cầu để nhận hỗ trợ khi cần thiết.
Cùng với đó, Luật Phòng bệnh truyền nhiễm vừa được Quốc hội thông qua cũng cần sớm ban hành các Nghị định, Thông tư hướng dẫn, tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho các hoạt động ứng phó với bại liệt và các dịch bệnh nguy hiểm khác.
