Rằm tháng Giêng còn được gọi là Tết Nguyên tiêu, Tết Thượng Nguyên. Dân gian có câu "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" hay "Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng", nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của nghi lễ này trong đời sống văn hóa tâm linh của dân tộc.
Rằm tháng Giêng là ngày 15/1 âm lịch hàng năm. Năm 2024, Rằm tháng Giêng rơi vào thứ 7, ngày 24/2 dương lịch.
Dân gian cũng quan niệm rằng, cúng lễ vào ngày chính rằm là tốt nhất. Bởi đó là thời điểm trăng sáng nhất đầu năm, phúc khí vượng, khi thành tâm cầu cúng ắt được bình an, may mắn.
Trong ngày chính Rằm tháng Giêng năm 2024 có 3 khung giờ đại cát để tiến hành lễ cúng gồm:
Giờ Mão (5h-7h): Giờ Ngọc Đường rất tốt cho khởi sự mới, tiến hành các nghi lễ cầu cúng linh thiêng, sau này làm việc gì cũng được quý nhân tương trợ, nâng đỡ, đạt thành công ngoài mong đợi.
Giờ Ngọ (11h-13h): Giờ Tư Mệnh được xem là khung giờ đại cát để tiến hành cúng Rằm tháng Giêng. Đây là thời điểm Phật giáng thế, nghiệm chứng lòng thành cho gia chủ, giúp công việc làm ăn thuận lợi, cuộc sống sung túc, bình an và hạnh phúc viên mãn.
Giờ Thân (15h-17h): Giờ Thanh Long rất tốt cho khởi sự. Tiến hành cúng Rằm tháng Giêng vào giờ này thì mưu sự thuận lợi, nhất là việc kết hôn, thành gia lập thất lại càng viên mãn.
Những điều nên làm trong ngày rằm tháng Giêng
Thắp hương gia tiên cầu an
Đây là công việc nên làm trong mỗi ngày Rằm, mùng 1 hàng tháng và nên thực hiện trước khi ra khỏi nhà. Đặc biệt, trong ngày Rằm tháng Giêng âm lịch, các bạn nên sắm một chút lễ thắp hương gia tiên, không chỉ để cầu bình an, tài lộc mà còn để báo hiếu với ông bà tổ tiên.
Trước khi thắp hương, cũng cần lau dọn lại ban thờ cho sạch sẽ, sắp đặt cho gọn gàng.
Đi lễ chùa
Sau khi thắp hương ban thờ gia tiên, chúng ta mới lên chùa dâng hương. Đi lễ chùa dịp đầu năm thường mang ý nghĩa cầu bình an, may mắn, sức khỏe, công việc cả năm hanh thông, đặc biệt việc đi lễ chùa trong ngày Rằm tháng Giêng lại có ý nghĩa hơn cả.
Tuy nhiên cần lưu ý, khi đi lễ chùa trong ngày này, không nên sắm lễ mặn, trang phục cần lịch sự, kín đáo, trang nghiêm, thể hiện sự tôn kính đối với bề trên. Quan trọng nhất là tinh thần phải an lạc, bình thản, không bày tỏ những mong cầu về vật chất, tiền bạc.
Phóng sinh
Phóng sinh được xem là một trong những việc tốt nên làm trong ngày Rằm tháng Giêng. Tùy điều kiện mà bạn có thể phóng sinh 1 trong số các loài động vật như cá chép, cá cảnh, chim sẻ, chim ri, bồ cầu, cua, lươn ốc, rùa…
Trước khi tiến hành phóng sinh, các bạn lưu ý nên tìm hiểu về tập tính của loài vật mà mình lựa chọn. Việc này sẽ góp phần giúp cho công việc diễn ra thuận lợi, đảm bảo ý nghĩa nhân văn. Đồng thời nên chọn nơi vắng vẻ, không có người săn bắt để chắc chắn rằng khi thả ra, các loại động vật đều có thể sinh sống được.
Chẳng hạn như việc phóng sinh cá, các bạn hãy chờ cá bơi khuất rồi mới ra về. Không nên cầm cả xô, hay túi nilon vứt ra ao, hồ, sông, suối. Phóng sinh có ý thức và bảo vệ môi trường thì hành động này mới thể hiện được ý nghĩa tốt đẹp vốn có của nó.
Làm việc thiện là hành động cao đẹp nên được thực hiện mỗi ngày, nhất là trong những ngày Rằm, mùng 1 hàng tháng. Gieo nhân lành sẽ gặt quả thiện, hôm nay bạn giúp đỡ người ta, ngày mai chưa chắc người ta đã giúp lại nhưng sẽ có rất nhiều người khác sẵn lòng giúp đỡ bạn khi cần.
Sẵn sàng cho đi, sẽ nhận lại nhiều gấp bội. Ngày Rằm tháng Giêng này, các bạn nên ra tay cứu giúp những người gặp khó khăn, bỏ qua những lỗi lầm nhỏ nhặt của người khác để tâm được thanh thản, an nhiên.
Ngoài ra, các bạn đừng quên may mắn, bình an đến đâu phụ thuộc phần nhiều vào bản thân mỗi người. Tâm an lạc, đời ắt sẽ bình yên, suy nghĩ lạc quan, số mệnh sẽ cát tường.
Những điều kiêng kị trong ngày Rằm tháng Giêng
Những điều kiêng kị ngày Rằm tháng Giêng để mọi người có thể tham khảo nhằm có được may mắn cả năm:
Không để bàn thờ bụi bẩn: Trước khi cúng rằm tháng Giêng, các gia đình cần lau chùi, dọn dẹp bàn thờ gia tiên cho thơm tho, sạch sẽ. Nên thắp một nén nhang khấn xin thần linh, tổ tiên về việc lau dọn. Tuyệt đối không xê dịch bát hương trong quá trình lau dọn bàn thờ. Các vật phẩm cúng được bày biện gọn gàng, đúng thứ tự, tránh đổ vỡ.
Kiêng mâu thuẫn bất hòa: Trong ngày Rằm tháng Giêng, mọi người trong gia đình tránh mâu thuẫn, sống chan hòa, vui vẻ. Cha mẹ cũng không nên để con cái khóc lóc nhiều trong ngày này.
Không nên để thùng gạo trong nhà trống rỗng.
Kiêng cho vay tiền trong ngày Rằm tháng Giêng.
Trong ngày Rằm tháng Giêng, gia chủ không nên sát sinh, giết thịt gà vịt để tránh vận xui; cẩn thận trong lời ăn tiếng nói, không nên nói điểm gở trong ngày này.
Không nên ăn các đồ ăn như thịt chó, thịt mèo, thịt vịt...
Kị trang trí nến: Nên trang trí bằng đèn thay vì nến. Ánh nến lung linh, mờ ảo có thể rất lãng mạn nhưng lại không tốt vì nó tượng trưng cho tang sự, điềm xui xẻo, cái chết.
Kiêng không cắt tóc, nhổ răng. Người xưa thường nói rằng "cái răng cái tóc là góc con người" nên trong ngày này bạn không nên cắt tóc, nhổ răng để bảo vệ sức khỏe của mình.
Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo!
Như Quỳnh (T/h)
