Kết quả kinh doanh ảm đạm
Theo tạp chí Kinh doanh, lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, Công ty tài chính TNHH Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng SMBC (FE Credit) lỗ lũy kế sau thuế 2.996 tỷ đồng, còn cùng kỳ vẫn lãi 144 tỷ đồng. ROE theo đó sụt từ 0,9% về -29,23%.
Bên cạnh kinh doanh khó khăn, vốn chủ sở hữu của FE Credit tính đến 30/6/2023 cũng sụt giảm hơn 35% từ hơn 15.900 tỷ đồng cuối quý II năm ngoái xuống còn 10.250 tỷ đồng. Đồng thời, nợ phải trả ghi nhận tại cuối quý II/2023 là 55.657 tỷ đồng, giảm hơn 8.300 tỷ đồng so với cùng kỳ. Trong đó, dư nợ trái phiếu gần 2.400 tỷ đồng.
Theo đánh giá của Công ty chứng khoán Vietcombank (VCBS), việc mở rộng quá nhanh trong giai đoạn trước và tập trung vào sản phẩm cho vay tiền mặt khiến mức độ rủi ro danh mục của FE Credit cao hơn trung bình ngành.
Công ty Tài chính Home Credit Việt Nam - đơn vị chiếm thị phần thứ 2, cũng ghi nhận mức lãi sau thuế giảm hơn 80% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi 6 tháng đầu năm ngoái, Home Credit vẫn lãi hơn nghìn tỷ đồng thì tới nửa đầu năm nay lợi nhuận chỉ còn 211 tỷ đồng.
Trong một diễn biến liên quan, đại diện Kbank - ngân hàng lớn thứ 2 Thái Lan, đã xác nhận với Reuters rằng đang đàm phán mua lại Home Credit Việt Nam. Giá trị thương vụ có thể lên đến 1 tỷ USD.
Mức sụt giảm cũng ghi nhận tại Công ty Tài chính TNHH MTV Shinhan Việt Nam thông báo lỗ 246 tỷ đồng nửa đầu năm nay. Đây là kết quả kinh doanh tệ nhất của công ty từ 2019 đến nay. Giai đoạn 2019 – 2022, công ty đạt lợi nhuận trên 300 tỷ đồng mỗi năm, riêng 2021 là 234 tỷ đồng.
Công ty cổ phần kinh doanh F88, chuyên cung cấp dịch vụ cầm đồ, ghi nhận lỗ sau thuế nửa đầu năm nay là 368 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước có lãi 46 tỷ đồng.
Điểm sáng là tính đến 30/6, vốn chủ sở hữu của chuỗi cầm đồ này đạt 1.589 tỷ đồng, hơn gấp 3 cùng kỳ năm trước và tăng 86% so với đầu năm. Nhờ đó, hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu giảm đáng kể từ 4,77 xuống 1,44 lần và dư nợ trái phiếu trên vốn chủ sở hữu giảm từ 3,7 xuống 0,14.
Ngay cả các công ty tài chính vốn nước ngoài khác cũng báo lỗ, đơn cử như Công ty tài chính cổ phần Tín Việt (VietCredit) ghi nhận khoản lỗ sau thuế hơn 73 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2023 sau soát xét. Tại báo cáo tự lập trước đó, công ty báo lãi 17 tỷ đồng.
Nguyên nhân lỗ chủ yếu đến từ thu nhập lãi thuần trong kỳ của VietCredit đạt 487 tỷ đồng, giảm 25% so với cùng kỳ, trong khi dư nợ giảm và chi phí tăng.
Không thua lỗ, song trong báo cáo gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, Công ty tài chính MB Shinsei (Mcredit) - liên doanh giữa Ngân hàng Quân đội (MB) và Ngân hàng SBI Shinsei từ Nhật Bản, ghi nhận lãi sau thuế chỉ còn 328 tỷ đồng, giảm gần 32% so với cùng kỳ.
Vốn chủ sở hữu tại thời điểm 30/06/2023 đạt 3,152 tỷ đồng. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu (ROE) đạt 21.92%. Hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu là 6.69 lần. Dư nợ trái phiếu/vốn chủ sở hữu đạt 0.73 lần.
Sau 3 năm tái cơ cấu, năm 2022, Mcredit đạt top 3 thị phần về quy mô lên 12%, sau FE Credit và Home Credit. Tỷ lệ CIR năm 2022 đạt 29.4%, ROE đạt 40.6%, NIM đạt 21.1%. Nợ xấu kiểm soát ở mức 5.9%.
Tín dụng hết thời “gà đẻ trứng vàng”?
Theo báo VnExpress, kết quả kinh doanh của nhóm tài chính tiêu dùng đi xuống trong bối cảnh tệp khách hàng chính của họ rơi vào khó khăn, kéo theo nợ xấu tăng nhanh. Tình trạng chung, theo đại diện các công ty tài chính, công tác thu hồi nợ cực kỳ khó khăn do nhiều người dân giảm hoặc mất thu nhập cộng với tâm lý "xù" nợ lên cao.
Bên cạnh đó, việc không được sử dụng dịch vụ đòi nợ thuê, theo các đại diện công ty tài chính, càng khiến họ vào thế bí. Cụ thể, Luật Đầu tư 2020 cấm dịch vụ đòi nợ thuê trong khi cơ chế khởi kiện đòi nợ khó khả thi do giá trị khoản vay thấp, thủ tục phức tạp, kéo dài.
Đại diện một công ty tài chính cho biết nợ xấu lên cao đẩy doanh nghiệp vào tình thế phải dừng cho vay mới để bảo toàn vốn. "3 tháng đầu năm, chúng tôi đã ngừng cho vay mới và chỉ tập trung vào nhóm khách hàng có điểm tín nhiệm tốt", đại diện này chia sẻ.
Bên cạnh rủi ro khách hàng lên cao, nhu cầu mua sắm tiêu dùng, trả góp của người dân cũng kém hơn, ảnh hưởng tới khả năng mở rộng danh mục cho vay. Theo báo cáo của PwC Việt Nam, 62% người tiêu dùng cho biết họ có kế hoạch cắt giảm chi tiêu không cần thiết, mạnh nhất là nhóm hàng hóa xa xỉ, du lịch và thiết bị điện tử.
Ngoài ra, chi phí vốn vẫn ở mức cao, cũng là một trong những nguyên nhân bào mòn lợi nhuận nhóm này. Các công ty tài chính không được huy động vốn trực tiếp từ dân cư mà huy động từ tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp, giai đoạn qua phải gánh chi phí tăng cao, do mặt bằng lãi suất đi lên từ cuối năm ngoái.
Tuy nhiên, theo chia sẻ của ông Lê Xuân Đồng, Giám đốc điều hành Khối dịch vụ Nghiên cứu thị trường và Tư vấn, FiinGroup trên tạp chí Nhà đầu tư, thị trường tài chính tiêu dùng có tiềm năng tăng trưởng tốt trong tương lai khi quy mô dự nợ vay tiêu dùng của Việt Nam chỉ chiếm khoảng 27,17% GDP, rất thấp so với tỷ lệ trung bình từ 60 - 70% GDP tại các quốc gia châu Á khác như Trung Quốc, Nhật Bản, Singapore, Thái Lan…
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng là thị trường tiềm năng khi có cơ cấu dân số 100 triệu người, độ tuổi trung bình trẻ (33,7 tuổi) cùng với sự phát triển kinh tế ổn định, mức tiêu dùng ngày càng tăng cao.
| Hiện nay, thị trường có 16 công ty tài chính được Ngân hàng Nhà nước cấp phép, với dư nợ đạt trên 220.000 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 1,87% so tổng dư nợ toàn nền kinh tế và 8,5% dư nợ cho vay tiêu dùng toàn hệ thống, tính đến cuối 2022. Tuy chiếm tỷ trọng không lớn so với tổng dư nợ nhưng hoạt động của nhóm này có ý nghĩa trong việc đẩy lùi nạn "tín dụng đen" tồn tại nhiều năm qua. |
Vân Anh(T/h)
