Dân gian có nhiều bài thuốc chữa bệnh đại tràng từ những cây thuốc quanh nhà. Và Ngải Tiên - một trong những bài thuốc chữa đại tràng hiệu quả của người Dao, vùng Tả Phìn Hồ, Hà Giang sẽ khiến nhiều người bất ngờ.
| Chữa bệnh đại tràng bằng cây Ngải Tiên là bài thuốc cổ truyền được người dân Tả Phìn Hồ, Hà Giang sử dụng rất nhiều |
Cây ngải tiên mọc nhiều ở vùng Tây Bắc
Cây Ngải Tiên mọc rất nhiều ở khu vực Tây Bắc và đặc biệt là vùng núi Tả Phìn Hồ, Hà Giang với độ cao khoảng 1.400m so với mặt nước biển. Do vùng núi cao là nơi có khí hậu mát mẻ, thích hợp cho cây sinh trưởng, vì vậy người ta có thể tìm thấy cây Ngải Tiên ở khắp nơi. Từ các cánh rừng cho đến ven đường, quanh nhà…
Theo các tài liệu khoa học, cây Ngải Tiên có tên khoa học là Hecdychium Conororium và được người Dao gọi là cây xẹ. Chữa bệnh đại tràng bằng cây Ngải Tiên là bài thuốc quen thuộc của bà con vùng núi mỗi khi gặp phải hiện tượng chướng bụng đầy hơi, đau bụng âm ỉ hoặc lâm râm rồi đi ngoài nhiều lần…
Mặc dù không giải mã được các hoạt chất có bên trong, người Dao ở Tả Phìn Hồ vẫn từ đời này qua đời khác sử dụng loài cây này theo thói quen.
Không chỉ sắc uống, người dân địa phương còn có thể ăn sống khi đói hoặc phần nõn cây sẽ được chế biến thành món ăn ngon, bổ như trứng rán ngải tiên, ngải tiên luộc, xào…
Chữa bệnh đại tràng bằng cây ngải tiên
Theo truyền thống của người dân tộc Dao vùng Tả Phìn Hồ thì có thể chế biến cây Ngải Tiên theo nhiều cách khác nhau. Có thể ăn sống hoặc chế biến món ăn hoặc phơi khô sắc uống.
Để chữa bệnh đại tràng bằng cây Ngải Tiên, đầu tiên phải chuẩn bị các bước sau:
Lựa chọn cây ngải tiên bất kỳ, lấy cả củ và thân băm nhỏ, phơi, sấy khô.
Lấy 3 nắm vừa phải ngải tiên khô (nắm tay người lớn) cho vào nồi sắc.
Uống thuốc sắc này từ 3 – 5 ngày thì bệnh sẽ thuyên giảm. Nếu bị bệnh đại tràng mãn tính thì có thể uống trong vòng 1 – 2 tháng.
Mới đây, các nhà khoa học Viện y học bản địa Việt Nam đã tìm ra hoạt chất Diterpenes Coronerin có trong cây Ngải Tiên chính là hoạt chất có tác dụng chữa viêm đại tràng. Diterpenes Coronerin vừa có tác dụng như kháng sinh tự nhiên tiêu diệt nguyên nhân gây bệnh, vừa tái tạo lại lớp niêm mạc đại tràng.
Phát hiện này mang lại ý nghĩa quan trọng với cộng đồng. Đến nay, bài thuốc chữa bệnh đại tràng bằng cây Ngải Tiên đã được các nhà khoa học nghiên cứu, ứng dụng thành công trong thực tế, giúp bệnh nhân tiếp cận với nguồn dược liệu sạch, an toàn và giá hợp lý.
Mai Nguyễn
