Chậm cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước nhìn từ “điển hình” Resco

Từ năm 2007, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định phê duyệt phương án sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp 100% vốn nhà nước tại Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn (Resco), và năm 2013,  UBND TP.HCM  cũng đã có Quyết định phê duyệt đề án tái cơ cấu Resco. Nhưng đến nay, lộ trình thoái vốn nhà nước tại Tổng công ty này đang dậm chân tại chỗ…

Việc cổ phần hóa Resco vẫn chưa thể hoàn thành dù UBND TPHCM đã phê duyệt phương án từ năm 2013

Được biết, ngày 31/12/2013, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Mạnh Hà ký Quyết định số 7432 phê duyệt Đề án tái cơ cấu Resco giao đoạn 2013 – 2015.

Mục tiêu của đề án là năng cao năng suất lao động, hiệu quả kinh doanh của 23 doanh nghiệp sau tái cơ cấu. Giảm 13 doanh nghiệp trong tổng số 36 doanh nghiệp hiện nay có vốn đầu tư của Tổng công ty, trong đó thoái vốn 23 doanh nghiệp.

Đề án quy định, Resco thực hiện cổ phần hóa sau năm 2015, Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ. Trong giai đoạn 2013 – 2015, Resco sẽ cổ phần hóa 5 Công ty TNHH một thành viên 100% vốn nhà nước (nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ). Bán bớt vốn đã đầu tư tại 10 doanh nghiệp, bán hết vốn đầu tư tại 13 doanh nghiệp.

Cụ thể, theo Quyết định số 7432, trong giai đoạn 2013 -2015, có 5 công ty do Resco đang nắm giữ vốn điều lệ từ 100% sẽ được thoái vốn xuống dưới 50% vốn điều lệ và 8 doanh nghiệp do Resco nắm trên 50% sẽ được thoái vốn xuống dưới 50% vốn điều lệ.

Tuy nhiên cho đến nay, kế hoạch này chưa được Tổng công ty hoàn thành. Theo đó, cho đến đầu năm 2019, tình hình sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp chỉ được Chủ tịch HĐQT Resco Nguyễn Phước Ngọc báo cáo hết sức ngắn gọn: “Hiện nay Resco đang xây dựng đề án cơ cấu lại theo Quyết định số 7123 ngày 28/12/2018 của UBND Thành phố, trình cấp thẩm quyền quyết định”.

Như vậy, nếu tính từ thời điểm Thủ tướng Chính phủ có quyết định năm 2007, đến nay đã 12 năm trôi qua, nhưng lộ trình thoái vốn tại Resco vẫn đang nằm ở tình trạng “đang xây dựng đề án cơ cấu…”.

Để tình trạng này diễn ra phải chăng do người đại diện phần vốn nhà nước tại Resco nhận thức chưa rõ việc đổi mới cổ phần hóa, thoái vốn, tâm lý sợ mất vị trí, vai trò sau cổ phần hóa nên cố tình kéo lùi, kéo dài thời gian thoái vốn theo như đề án đã duyệt?  Để xảy ra sự chậm trễ này cũng cần phải xem xét vai trò, trách nhiệm của ông Nguyễn Phước Ngọc, Chủ tịch Hội đồng thành viên Resco.

Liên quan đến vấn đề này, ngày 5/1/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 01 về việc tăng vường công tác chỉ đạo, đẩy mạnh công tác cơ cấu lại, sắp xếp, đổi mới, cổ phần hoá và thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước.

Chỉ thị của Thủ tướng nêu rõ một số bộ, ngành, địa phương chưa phê duyệt phương án cơ cấu lại các DNNN, chưa hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn theo đúng kế hoạch đã được phê duyệt. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do kỷ cương, kỷ luật chưa nghiêm. Còn tình trạng lợi ích nhóm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn, gây bức xúc dư luận. Nhận thức về chủ trương cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN của một số lãnh đạo đơn vị còn chưa quyết liệt; kỷ luật chấp hành chỉ đạo của cấp trên, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chưa được thực hiện nghiêm.

Thủ tướng yêu cầu xác định rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức trong việc để chậm trễ trong công tác cổ phần hóa, thoái vốn, quyết toán cổ phần hóa.

Được biết, Trưởng Ban đổi mới quản lý doanh nghiệp TPHCM Lê Trọng Sang, Chi Cục trưởng Chi cục Tài chính Doanh nghiệp Phan Thị Hồng là những người sẽ phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo UBND TP.HCM về kết quả thoái vốn, cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn.

Thủy Tiên