Dấu hiệu mua “đắt” hơn 5 tỷ đồng
Thời gian qua, liên tiếp các vụ án liên quan đến sai phạm trong công tác đấu thầu trong ngành y tế được phanh phui khiến dư luận bàng hoàng trước những số tiền hàng tỷ đồng ngân sách bị thất thoát. Mặc dù pháp luật đã có quy định rõ, các gói thầu dịch vụ tư vấn, phi tư vấn, xây lắp, mua sắm hàng hóa… phải được xây dựng dựa trên cơ sở bảo đảm sự cạnh tranh, minh bạch, công bằng và hiệu quả kinh tế tại khoản 12, Điều 4, luật Đấu thầu 2013.
Qua nghiên cứu tìm hiểu ngẫu nhiên gói thầu do trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Long An thực hiện, phóng viên nhận thấy giá của sản phẩm khay thử xét nghiệm kháng nguyên vi rút SARS-CoV-2 (BIOSYNEX COVID-19 Ag BSS) có dấu hiệu “đội giá” cao hơn thị trường rất nhiều.
Cụ thể, ông Huỳnh Hữu Dũng - Giám đốc CDC tỉnh Long An ký Quyết định số 75/QĐ-KSBT ngày 22/9/2021 về phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu mua sắm Sinh phẩm, vật tư thực hiện chiến dịch xét nghiệm cộng đồng thuộc dự án: Mua sắm Sinh phẩm, vật tư thực hiện chiến dịch xét nghiệm cộng đồng. Gói thầu này được chỉ định thầu với tổng giá trúng thầu là 46.867.120.000 đồng.
Đơn vị trúng thầu là công ty Cổ phần Armephaco, công ty TNHH Sản Xuất Thương Mại Duy Phát L.S, công ty TNHH thiết bị khoa học Việt Anh, công ty TNHH Thương mại dịch vụ và trang thiết bị y tế Phú An, công ty TNHH Trang thiết bị bảo hộ - Y tế Bảo Khoa, tổng công ty Cổ phần y tế Danameco.
Trong đó, sản phẩm khay thử xét nghiệm kháng nguyên vi rút SARS-CoV-2 (BIOSYNEX COVID-19 Ag BSS) có giá tại gói thầu là 115.000 đồng/test. Tuy nhiên, vào tháng 7 và 8 năm 2021, Vingroup mua 20 triệu kit test để tặng, trong đó có 10,5 triệu bộ test BIOSYNEX COVID-19 Ag BSS từ Biosynex Swiss SA, Pháp/Thụy Sĩ giá 88.651 đồng/test.
So với giá mà CDC Long An mua, giá mỗi test chênh lệch 26.349 đồng. Với số lượng 200.000 test, tổng số tiền chênh lệch là 5.269.800.000 đồng.
Giá thiết bị y tế cao hay thấp nhiều khi còn phụ thuộc vào thời điểm, linh phụ kiện đi kèm, thời gian bảo hành, bảo trì, chế độ đào tạo, truyền thông...Thế nhưng, chênh lệch lên tới hơn 5 tỷ đồng là một con số thực sự đáng suy ngẫm.
Nhằm đóng góp những thông tin hữu ích, giúp cơ quan quản lý Nhà nước nâng cao hiệu quả trong công tác sử dụng vốn đầu tư công, PV đã liên hệ làm việc với CDC Long An nhưng không nhận được phản hồi.
Thiết nghĩ, cơ quan chức năng địa phương và Trung ương cần sớm vào cuộc thanh kiểm tra, làm rõ việc mua sắm thiết bị trên và công bố, công khai giá gốc nhập khẩu thiết bị (theo Nghị định 98/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý trang thiết bị y tế, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/1/2022). Việc làm này không những minh bạch được thông tin mà còn xóa được điều tiếng cho chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị tham gia định giá gói thầu.
“Rõ ràng có dấu hiệu bất thường”
Luật sư Nguyễn Công Tín (Công ty Luật FDVN – Đoàn Luật sư TP.Đà Nẵng) đánh giá: “Cùng một sản phẩm, hàng hoá nhưng giá trong gói thầu cao hơn nhiều so với giá thị trường hoặc giá đơn vị khác đã mua thì rõ ràng là có dấu hiệu bất thường’.
Do đó luật sư Tín cho rằng, cơ quan chức năng có thẩm quyền cần vào cuộc xác minh, điều tra làm rõ các dấu hiệu bất thường và xem xét trách nhiệm của các cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan.
Nếu có đủ căn cứ cho thấy, gói thầu bị “đội giá” cả tỷ đồng như vậy, các cá nhân vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 222 Bộ Luật Hình sự.
Khung hình phạt cao nhất với tội danh trên có thể lên đến 20 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Đánh giá về việc lãnh đạo, cán bộ CDC tại nhiều địa phương liên tục dính vòng lao lý trong thời gian qua, TS. luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho hay, họ là những người có trình độ, chức vụ, quyền hạn trong ngành y tế.
Do đó, vị luật sư cho rằng, hành vi vi phạm không phải do thiếu hiểu biết pháp luật hay chế tài không đủ sức răn đe mà do suy thoái về tư tưởng, đạo đức, vì lợi ích vật chất, cá nhân mà thực hiện hành vi vi phạm.
Cán bộ bị xử lý dù chỉ buộc thôi việc cũng là cái giá rất chua chát. Còn nếu bị xử lý hình sự, chịu án phạt tù thì đó là quãng đời tăm tối nhất, xấu hổ nhất cho dù ngồi tù chỉ 1 ngày.
Đặng Thủy – Thuận Nguyễn
