Bệnh viện quá tải, số ca đột quỵ tăng gấp 5 lần
Những ngày qua, thời tiết tại Hà Nội nói riêng và các tỉnh miền Bắc nói chung thay đổi thất thường. Đặc biệt, nhiều đợt không khí lạnh đột ngột tăng cường khiến các bệnh viêm đường hô hấp, viêm phổi, đặc biệt là đột quỵ tăng lên nhanh chóng.
Theo ghi nhận của PV Đời sống và Pháp luật tại Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hữu Nghị (Hà Nội) không khí làm việc những ngày này vô cùng khẩn trương. Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Đức Long, Phó trưởng khoa Cấp cứu cho biết, khoảng một tháng trở lại đây, thời tiết thay đổi thất thường khiến lượng bệnh nhân nhập viện tăng đột biến.
"Trung bình mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận 30-40 ca, ngày cao điểm lên tới 60 ca, đội ngũ y bác sĩ phải làm việc hết công suất để đảm bảo chăm sóc kịp thời cho người bệnh...Nếu trước đây chúng tôi chỉ tiếp nhận 1-2 ca/ngày, thì hiện nay con số này thường xuyên là 4-5 ca, cá biệt có ngày lên tới gần 10 ca đột quỵ cấp.
Đáng báo động nhất là tình trạng đột quỵ não, nhất là thể xuất huyết não, các triệu chứng ban đầu thường rất nghiêm trọng: rối loạn ý thức, hôn mê, co giật, co cứng, tụt lưỡi và suy hô hấp. Những bệnh nhân này thường lớn tuổi, mạch máu đã xơ vữa, kết hợp việc kiểm soát bệnh nền kém như tăng huyết áp, khiến ổ xuất huyết thường lớn, diễn tiến rất nhanh. Việc can thiệp cho nhóm bệnh nhân này cũng bị hạn chế, tiên lượng nặng và nguy cơ tử vong cao", bác sĩ Long chia sẻ.
Tương tự, tại Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị, theo BSCKI Nguyễn Thị Trang cũng xác nhận số lượng bệnh nhân nhập viện tăng khoảng 15-20% mỗi khi có đợt lạnh sâu. Các giường bệnh luôn trong tình trạng kín chỗ, nhân viên y tế phải làm việc hết công suất. Hiện tại, trung bình mỗi ngày khoa tiếp nhận khoảng 4-5 ca đột quỵ mới. Trong tổng số khoảng 70 giường bệnh của khoa, lúc nào cũng có khoảng 20 bệnh nhân đang điều trị tích cực các vấn đề liên quan đến tai biến mạch máu não.
Cái giá quá đắt của sự chủ quan và nhập viện muộn
Thời tiết lạnh làm co mạch máu, tăng huyết áp, thúc đẩy các bệnh lý nền bùng phát. Tuy nhiên, tâm lý "ngại đi viện" do trời lạnh hoặc nhầm lẫn triệu chứng đã khiến nhiều người cao tuổi đánh mất cơ hội sống.
Điển hình là trường hợp của cụ ông Hoàng Văn B. (99 tuổi, ở Cửa Đông, Hà Nội). Ông B. có tiền sử suy tim và thể trạng yếu. Khi trời trở lạnh, ông xuất hiện tức ngực, ho ra máu, nước tiểu đổi màu hồng. Tuy nhiên, phải đến 4 ngày sau, khi tình trạng quá nặng, gia đình mới đưa ông đến Bệnh viện Hữu Nghị.
Nhập viện muộn 4 ngày, cụ ông 99 tuổi nguy kịch
Bác sĩ Nguyễn Việt Hà, Khoa Cấp cứu cho biết: "Kết quả xét nghiệm cho thấy tiểu cầu và hồng cầu của bệnh nhân gần như chạm ngưỡng 0, kèm theo viêm phổi chưa rõ nguyên nhân và rối loạn đông máu nghiêm trọng. Bệnh nhân bị chảy máu đa đường (hô hấp, tiết niệu, dưới da), tiên lượng rất dè dặt".
Không may mắn như những trường hợp được cấp cứu kịp tại Khoa Nội thần kinh mới đây vừa ghi nhận một ca đột quỵ không qua khỏi. Bệnh nhân nam có tiền sử tai biến cũ, đã mở khí quản. Đợt lạnh này khiến bệnh nhân tái phát đột quỵ, dẫn đến suy hô hấp, viêm phổi nặng và nhiễm khuẩn đa kháng thuốc. Dù các bác sĩ đã nỗ lực hồi sức tích cực nhưng bệnh nhân không qua khỏi do đến viện khi các biến chứng đã quá nặng nề.
Tại sao mùa lạnh là "tử huyệt" của người đột quỵ?
Lý giải về sự gia tăng đột biến các ca bệnh nặng, bác sĩ Vũ Đức Long phân tích, với nhóm bệnh nhân bị đột quỵ, nhất là thể xuất huyết não trong mùa lạnh, diễn biến thường rất nhanh và tàn khốc.
"Bệnh nhân thường là người lớn tuổi, mạch máu đã xơ vữa, cộng thêm việc kiểm soát huyết áp kém khi trời lạnh khiến áp lực mạch máu tăng cao, gây vỡ mạch. Các ổ xuất huyết thường rất lớn, gây rối loạn ý thức, hôn mê, co giật, tụt lưỡi và suy hô hấp ngay lập tức. Việc can thiệp cho nhóm này cực kỳ hạn chế, nguy cơ tử vong rất cao", bác sĩ Long nhấn mạnh.
Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Đức Long, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hữu Nghị
Bên cạnh đột quỵ, các bệnh lý mãn tính như suy tim và phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) cũng giống như "bom nổ chậm", rất dễ bùng phát đợt cấp khi không khí lạnh và khô xen lẫn mưa ẩm tấn công đường hô hấp.
BSCKI Nguyễn Thị Trang chỉ ra sự thay đổi rõ rệt trong cơ cấu bệnh nhân. Hiện nay xu hướng trẻ hóa, nếu trước đây đột quỵ thường gặp ở người 70-80 tuổi, thì nay xuất hiện ngày càng nhiều bệnh nhân trong độ tuổi 30-40, thậm chí trẻ hơn.
Nguyên nhân ở người trẻ bắt nguồn từ lối sống hiện đại như áp lực công việc (stress), thói quen lười vận động, chế độ ăn uống thừa chất dẫn đến béo phì, mỡ máu. Nguy hiểm nhất là tâm lý chủ quan. Người trẻ thường nghĩ mình khỏe, ít đi khám định kỳ, không biết bản thân mắc các bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường – những "kẻ giết người thầm lặng".
BSCKI Nguyễn Thị Trang, Khoa Nội thần kinh
Đối với người cao tuổi, thách thức nằm ở khả năng hồi phục kém. Do đa bệnh lý (tiểu đường, suy tim, rung nhĩ, thoái hóa khớp...), người già dễ gặp biến chứng viêm phổi, loét tì đè khi nằm lâu. Việc khai thác bệnh sử cũng khó khăn do người bệnh lú lẫn, giảm thính lực, khiến việc chẩn đoán và tiên lượng phức tạp hơn.
Một thực trạng đau lòng được các bác sĩ cảnh báo là sự nhầm lẫn tai hại của người dân giữa đột quỵ và "trúng gió", cảm mạo.
Nhiều gia đình khi thấy người thân (đặc biệt là người già) kêu mệt, tê yếu chân tay, méo miệng lại nghĩ do thời tiết nên giữ ở nhà cạo gió, xoa bóp dầu, chờ "qua cơn". Chính hành động này đã làm lỡ mất "thời gian vàng" (trong vòng 4.5 đến 6 giờ đầu) để can thiệp tái tưới máu não, khiến bệnh nhân phải chịu di chứng nặng nề liệt nửa người, thậm chí tử vong.
Bác sĩ "căng mình" giành giật sự sống cho bệnh nhân đột quỵ mùa lạnh
Để phòng tránh rủi ro trong mùa lạnh, bác sĩ khuyến cáo: Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt là vùng đầu, cổ, ngực. Tránh ra ngoài trời lạnh đột ngột vào ban đêm hoặc sáng sớm.
Kiểm soát bệnh nền: Tuân thủ tuyệt đối đơn thuốc huyết áp, tim mạch, tiểu đường. Đo huyết áp thường xuyên.
Nhập viện ngay lập tức: Khi thấy các dấu hiệu F.A.S.T (Méo miệng, Yếu tay chân, Nói khó) hoặc các dấu hiệu bất thường như ho ra máu, tức ngực, khó thở... cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Tuyệt đối không trì hoãn dù chỉ một giờ.
"Với người cao tuổi, thời gian là não, là sự sống. Đừng để sự chậm trễ cướp đi cơ hội được sống khỏe mạnh bên con cháu của các cụ", bác sĩ Trang nhắn nhủ.
