(ĐSPL) - Gần đây, những món ăn được chế b?ến từ dế, bọ xít, k?ến, bọ cạp... dần lên ngô? và trở thành món đặc sản thu hút nh?ều ngườ?. Không khó để được thử những món ăn này bở? chúng được bán khá phổ b?ến.
Bọ cạp ch?ên g?òn
Nguồn hàng dồ? dào
Theo tìm h?ểu của PV, có rất nh?ều trang trạ? nuô? côn trùng trên cả nước, h?ện r?êng khu vực Hà Nộ? và các tỉnh lân cận cũng có đến gần chục trang trạ?, chưa kể những hộ nuô? nhỏ lẻ. Và đầu ra cho các sản phẩm côn trùng nuô? h?ện nay chính là các nhà hàng, quán nhậu.
Chị Xuân (ở quận Hoàng Ma?, Hà Nộ?), chủ một trang trạ? nuô? côn trùng cho b?ết, trang trạ? của chị h?ện nay vừa cung cấp g?ống đ? các nơ?, vừa cung cấp các loạ? côn trùng thương phẩm sống, đông lạnh. Ngoà? ra, chị cũng thu mua các loạ? côn trùng thương phẩm khác.
Sản phẩm của chị được bán ra cho các nhà hàng, s?êu thị, quán nhậu… Các loạ? côn trùng được nuô? phổ b?ến h?ện nay ở trang trạ? của chị là dế mèn, bọ cạp, rết, tắc kè. Những loà? như bọ xít, ve sầu, trứng k?ến… h?ện chưa nuô? được nên bên chị thu mua tự nh?ên để bán cho những nơ? có nhu cầu.
Theo chị Xuân, dế là loà? côn trùng được ưa chuộng h?ện nay. Mỗ? ngày, r?êng trang trạ? của chị cung cấp trung bình khoảng 50kg dế các loạ?. Các loà? khác như bọ cạp, rết, tắc kè thì lượng t?êu thụ thấp hơn một chút. G?á dế bán ra h?ện nay từ 160 - 180 nghìn đồng/kg (tùy chất lượng sản phẩm; to nhỏ, đồng đều hay không…). R?êng tắc kè thì tùy loạ?, g?á từ 100 nghìn đồng/con trở lên.
Anh Tuấn (Bắc N?nh), ngườ? đang nuô? và cung cấp dế thương phẩm cho b?ết: "H?ện có những nhà hàng chuyên về các sản phẩm côn trùng nhưng chưa nh?ều, vì sản phẩm còn kén khách. Tuy nh?ên, nh?ều nhà hàng vẫn nhập những sản phẩm này để làm phong phú, đa dạng cho thực đơn của mình. R?êng dế, có thể bảo quản đông lạnh được 6 tháng".
Đánh g?á về thị trường t?êu thụ, anh Tuấn cho b?ết: "Thị trường h?ện nay rất khả quan. Tuy nhu cầu mua côn trùng để phục vụ thú chơ? ch?m cảnh, nuô? cá… đã g?ảm đáng kể do k?nh tế khó khăn, nhưng v?ệc mở rộng cung cấp thương phẩm cho các nhà hàng, quán nhậu vẫn rất thu hút khách bở? đó là những món ăn rất ngon và cũng g?àu d?nh dưỡng. Những a? đã thử một lần thì chắc chắn muốn ăn nh?ều lần nữa".
Theo một báo cáo gần đây của L?ên Hợp Quốc, côn trùng có thể là một g?ả? pháp đố? vớ? vấn đề sức khỏe và lương thực của thế g?ớ?. Chúng có nh?ều chất d?nh dưỡng, thân th?ện vớ? mô? trường và rất phong phú. Trước đó, nh?ều quốc g?a đã co? côn trùng là nguyên l?ệu trong thực đơn hàng ngày của mình.
Rất gần V?ệt Nam, các quốc g?a như Thá? Lan, Campuch?a là những nước ưa chuộng các món ăn chế b?ến từ côn trùng. V?ệc dùng côn trùng làm thức ăn cũng được cho là rất bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe. Ở V?ệt Nam h?ện nay, từ các nhà hàng sang trọng đến những quán nhậu bình dân, các món côn trùng được bày bán ngày càng phổ b?ến, đa dạng và trở thành món ăn đã? khách, đã? bạn mà nh?ều ngườ? chọn lựa.
Ve sầu nướng
Thận trọng kh? dùng
Thực tế cho thấy, lượng côn trùng tự nh?ên không hẳn dồ? dào, sẵn có mà theo từng thờ? đ?ểm, mùa vụ. Chính vì thế, mô hình nuô? côn trùng thương phẩm đang là g?ả? pháp tạo nguồn cung ổn định. Anh Tuấn (Bắc N?nh) cho b?ết: "Hầu hết các nhà hàng, quán nhậu h?ện nay đều là các sản phẩm côn trùng nuô?. Rất ít các sản phẩm tự nh?ên vì g?á cả của các sản phẩm tự nh?ên thường rất đắt và nguồn không ổn định".
G?á của côn trùng nuô? và côn trùng tự nh?ên có sự chênh lệch rất lớn. Chính vì vậy, đô? kh? thực khách dễ bị "móc tú?" bở? những ch?êu bà? của các nhà hàng do không phân b?ệt được sản phẩm nuô? hay sản phẩm từ tự nh?ên. Một khách hàng sành ăn đã ch?a sẻ bí quyết phân b?ệt món ăn được chế b?ến từ dế tự nh?ên và dế nuô? như sau: "Dế tự nh?ên thường to hơn, bóng bẩy hơn. Dế nuô? nhỏ hơn, do bị ép lớn trong một thờ? g?an nhất định, nuô? dày nên con lớn con bé, không được đồng đều. G?á của một sản phẩm tự nh?ên thường đắt gấp nh?ều lần so vớ? các món ăn được chế b?ến từ côn trùng nuô?".
Câu hỏ? đặt ra là, vớ? mức độ các loạ? côn trùng nuô? phổ b?ến như h?ện nay thì chất lượng đầu ra được k?ểm soát thế nào? Một chủ trang trạ? cho b?ết: "Để đảm bảo chất lượng và sự an toàn cho ngườ? t?êu dùng thì phả? tuân thủ quy trình nuô? ngh?êm ngặt, ăn sạch, ở sạch, thức ăn đảm bảo. Có những loạ?, trước kh? xuất phả? ngừng cho ăn trong thờ? g?an khoảng 1 - 2 ngày để sạch ruột, nhằm đảm bảo an toàn và chất lượng kh? sử dụng".
Tuy nh?ên, để k?ểm soát một cách chặt chẽ quy trình và k?ểm tra chất lượng đầu ra sản phẩm đò? hỏ? sự sát sao của các cơ quan chức năng. Trên thực tế, có một số lượng không nhỏ côn trùng thương phẩm do ngườ? dân nuô? nhỏ lẻ được thu mua lạ?, v?ệc tuân thủ các quy trình nuô? để đảm bảo chất lượng và an toàn phả? dựa vào phần lớn ý thức, trách nh?ệm ngườ? nuô?, không thể có sự k?ểm định quy trình một cách chặt chẽ.
T?ến sĩ Nguyễn Xuân Hồng - Cục trưởng cục Bảo vệ thực vật (BVTV), bộ NN&PTNT cũng khuyến cáo: "Nếu dùng côn trùng làm thực phẩm thì nên kha? thác trong tự nh?ên là chính. Đố? vớ? côn trùng được nuô?, cần k?ểm soát chặt chẽ quy trình nuô?, tránh để các loà? có hạ? thoát ra ngoà? mô? trường, đặc b?ệt cần có sự k?ểm tra về chất lượng các loà? côn trùng này trước kh? làm thực phẩm".
Một mố? lo ngạ? nữa đố? vớ? thực khách, các món côn trùng không phả? dễ chế b?ến và cũng không phả? a? cũng ăn được. Anh K?ên (Hà Nộ?) ch?a sẻ: "Ăn dế nếu cơ địa ngườ? nào không phù hợp sẽ dẫn đến tình trạng bị dị ứng g?ống như kh? ăn nhộng tằm. Tô? cũng đã từng bị dị ứng kh? ăn món này".
Đặc b?ệt, vớ? những loạ? côn trùng chứa nh?ều độc tố, có nọc độc như bọ cạp, ong, nhện… nếu quá trình chế b?ến chưa loạ? bỏ hết độc tố sẽ gây ra nguy cơ bị dị ứng mẩn ngứa, sưng tấy toàn thân, ngộ độc, thậm chí là gây tử vong. Chính vì vậy, các món ăn được chế b?ến từ côn trùng rất cần k?nh ngh?ệm và phương pháp chế b?ến đúng kỹ thuật, đảm bảo an toàn tuyệt đố?. Để tự bảo vệ sức khỏe bản thân và g?a đình, trước hết mỗ? ngườ? t?êu dùng cũng cần phả? thông m?nh và tỉnh táo để b?ết cách lựa chọn sản phẩm hợp lý và những địa chỉ ăn uống t?n cậy.
Theo báo cáo của tổ chức nông lương L?ên Hợp Quốc, côn trùng là loạ? thức ăn g?àu d?nh dưỡng do chứa nh?ều prote?n, chất béo và chất khoáng. Nhộng ong, bọ xít, nhộng tằm, châu chấu, dế mèn, cà cuống, bọ cạp và nh?ều loạ? côn trùng khác là thực phẩm khá phổ b?ến tạ? các quốc g?a đang phát tr?ển. Chúng là nguồn thực phẩm bổ sung cực kỳ quan trọng đố? vớ? trẻ suy d?nh dưỡng.
Côn trùng nuô? cũng là nguồn cung cấp thực phẩm rất tốt. Tuy nh?ên, để côn trùng nuô? trở thành món ăn bổ dưỡng thực sự, rất cần một hệ thống quy trình quản lý, k?ểm soát để đảm bảo sản phẩm nuô? đạt t?êu chuẩn chất lượng, an toàn cho ngườ? t?êu dùng. Đ?ều này rất cần sự sát sao của các cơ quan chức năng trong v?ệc k?ểm định quy trình nuô? và đầu ra sản phẩm.
Trần Phượng
