Ẩn sâu trong các khu rừng ở Đông Nam Siberia, "miệng núi lửa" Patomisky là một cấu trúc đá vôi bí ẩn nổi bật trên thảm thực vật dốc núi. Cho đến nay, nguồn gốc thực sự của nó vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải.
"Tổ đại bàng lửa"
Năm 1949, nhà địa chất học Vadim Kolpakov đã phát hiện một gò đá vôi lớn tại vùng Irkutsk, cách thị trấn Bodaibo 360 km. Gò đá này được đặt tên là Patomskiy, dựa trên tên một dòng sông gần đó.
Hình dạng của gò khiến nó trở thành tâm điểm chú ý: phần đỉnh có miệng núi lửa cùng một mô đất nhỏ ở giữa, với chiều cao 40 mét và đường kính đáy khoảng 100 mét. Mô đất trung tâm nhô lên khoảng 12 mét.
Gò đá vôi lớn mang tên Patomisky. Ảnh: Getty
Ban đầu, các nhà địa chất cho rằng đây có thể là núi lửa mới hình thành, nhưng không có dấu hiệu nào của hoạt động núi lửa được tìm thấy. Người dân địa phương gọi nơi này là "Tổ đại bàng lửa" do từ xa trông giống một tổ chim khổng lồ. Họ cũng tin rằng khu vực này có năng lượng kỳ bí, khiến cả con người lẫn động vật tránh xa. Một số câu chuyện thậm chí kể về những cái chết bí ẩn và sự biến mất không dấu vết của các sinh vật.
Kolpakov mô tả phát hiện của mình với sự phấn khích tột độ. "Tôi từng nghĩ đó là một hố khai thác khổng lồ hoặc một công trình cổ đại. Nhưng cư dân địa phương không có kỹ thuật như người La Mã hay Ai Cập cổ đại để xây dựng những cấu trúc như thế này," ông chia sẻ.
Những giả thuyết xoay quanh
Một số nhà nghiên cứu liên hệ gò đá này với vụ va chạm thiên thạch Tunguska, nhưng đặc điểm của nó không giống bất kỳ khu vực thiên thạch nào từng ghi nhận. Theo các nhà khoa học Siberia, gò đá vôi có niên đại khoảng 250 năm. Sự phát triển bất thường của cây cối xung quanh trong khoảng thời gian này gợi nhắc đến hiện tượng xảy ra tại Chernobyl sau thảm họa hạt nhân.
Điều này dẫn đến suy đoán về sự hiện diện của một nhà máy hạt nhân bí mật hoặc thậm chí là tàu vũ trụ của người ngoài hành tinh. Tuy nhiên, giả thuyết này nhanh chóng bị bác bỏ vì không có dấu hiệu của sao băng hay kim loại dưới gò.
Gò đá vôi có niên đại khoảng 250 năm.
Những nghiên cứu gần đây về miệng núi lửa đã đưa ra một giải thích khác có tính khả quan hơn. Khối địa chất này có thể là kết quả của một núi lửa khí, hình thành do sự giải phóng các chất lỏng như hydro từ dưới lòng đất.
Nhờ hơi nóng đi kèm dòng khí lỏng phun ra, tạo nên những thay đổi trong kích thước. Hay nói cách khác, miệng núi lửa này hình thành bởi một vụ nổ trong lòng đất.
Dù có nhiều giả thuyết xung quanh, nhưng "Tổ đại bàng lửa" này vẫn đang là một trong những địa điểm bí ẩn nhất trái đất ở Siberia.
Hiện tại, người dân địa phương không mạo hiểm xuất hiện gần “Tổ đại bàng lửa”. Cái chết đột ngột vào năm 2005 của một trong những nhà nghiên cứu bí ẩn này, Evgeny Vorobyov, người đứng đầu đoàn thám hiểm gồm 7 người nghiên cứu miệng núi lửa, càng làm tăng thêm vẻ huyền bí cho miệng núi lửa Patomsky. Vorobyov đột ngột qua đời do một cơn ngừng tim đột ngột, vô cớ, trước khi đến được mục tiêu cách đó 6 km.
Sự hình thành của Patomisky vẫn còn là bí ẩn.
Không có động vật lớn trong rừng tai-ga gần miệng núi lửa. Các cuộc thám hiểm đến miệng núi lửa Patomsky từ trước đến nay đã không phát hiện và giải đáp đầy đủ bí mật về nguồn gốc của nó.
Năm 2011, chính quyền vùng Irkutsk đã công bố ý định thành lập một công viên tự nhiên cấp vùng tại khu vực này để phát triển du lịch tại địa phương, nhưng không có thông tin gì mới về số phận của sáng kiến này.
