Trong ẩm thực truyền thống của nhiều quốc gia, gan và tiết động vật được coi là các loại thực phẩm bổ dưỡng, cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng. Tuy nhiên, việc tiêu thụ chúng cũng gây ra nhiều lo ngại, bởi gan và tiết thường được cho là có thể gây độc hại. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu liệu ăn gan, tiết có thực sự độc hại hay không, cách ăn an toàn và những lưu ý quan trọng về dinh dưỡng.
Giá trị dinh dưỡng của gan và tiết lợn
Gan lợn là một thực phẩm bổ dưỡng, cung cấp nhiều năng lượng và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Trong thành phần gan lợn có nhiều protein, sắt, các vitamin nhóm B, D, A, acid folic, nicotinic,... Theo các nghiên cứu, hàm lượng vitamin A trong gan lợn cao gấp nhiều lần trong thịt, cá, trứng, sữa, ... Chính vì vậy, gan lợn có tác dụng tốt với mắt như làm sáng mắt, chữa mỏi mắt, khô mắt và giúp duy trì sự sinh trưởng tốt nhất của mắt. Với trẻ em, gan lợn giúp tăng cường sức đề kháng, tốc độ tăng trưởng và phát triển.
Thêm vào đó, gan lợn có chứa các loại men tiêu hóa, men thải độc, ... nên có tác dụng tốt với người thiếu máu, mù màu, còi xương, ... Hàm lượng vitamin C và selen cao trong gan lợn giúp cơ thể chống lại quá trình oxy hóa. Lượng collagen dồi dào trong gan lợn có thể làm chậm quá trình lão hóa của làn da, đem lại sự mịn màng, săn chắc cho da. Ngoài ra, gan lợn là thực phẩm bổ sung sắt tốt cho người thiếu máu, phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, suy nhược, ...
Trong 100 g tiết lợn chứa 16 g đạm, giàu gấp 4 lần phần thịt lợn. Tiết còn giàu lecithin, sắt, kali, đồng và các yếu tố vi lượng khác, tác dụng bổ máu, tăng cường miễn dịch.
Ăn tiết lợn giúp bạn bổ sung sắt tự nhiên, phòng ngừa các bệnh thiếu sắt trong máu, tim mạch, tắc mạch ở người cao tuổi, trẻ nhỏ và phụ nữ. Hàm lượng vitamin K cao, thúc đẩy máu đông hiệu quả trong những trường hợp cần cầm máu. Tiết lợn còn có tác dụng chống suy giảm trí nhớ do thành phần phospholipid giúp tăng lượng axetyl cholin, chất keo liên kết tế bào thần kinh, từ đó cải thiện trí nhớ, giảm chứng đãng trí. Người cao tuổi mắc chứng hay quên có thể ăn thêm các món có tiết.
Gan là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, giàu chất sắt nên những người thiếu máu, suy nhược cơ thể ăn vào sẽ có lợi.
Những điểm cần lưu ý khi ăn gan và tiết
Gan là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, giàu chất sắt nên những người thiếu máu, suy nhược cơ thể ăn vào sẽ có lợi. Tuy nhiên, đây cũng là thực phẩm có thể chứa nhiều độc tố vì gan là bộ phận chịu trách nhiệm giải độc cho cơ thể, rất dễ nhiễm các loại tạp chất, ký sinh trùng như giun, sán.
Bên cạnh đó, gan động vật là nơi xử lý các chất kháng sinh hay chất tăng trọng khi đưa vào cơ thể con vật trong chăn nuôi. Tồn dư những chất này có thể lưu lại trong quá trình gan chuyển hóa, gây ảnh hưởng tới sức khỏe nếu tiêu thụ nhiều.
Gan còn là thực phẩm chứa hàm lượng cholesterol rất cao, có thể gây ra các bệnh xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, mạch vành. Do đó, những người mắc các bệnh béo phì, tim mạch, cao huyết áp cần cẩn trọng khi ăn.
Để tránh nhiễm độc, nên nấu chín kỹ gan trước khi ăn để diệt hết độc tố tồn dư. Ngoài ra, chọn mua các miếng gan còn tươi ở các cơ sở uy tín, nguồn gốc rõ ràng, nếu con vật được chăn nuôi sạch càng tốt.
Tương tự, tiết cũng là thực phẩm giàu sắt, ăn vào giúp bổ máu. Tuy nhiên, đây cũng là thực phẩm khó tiêu. Đặc biệt lưu ý nên tránh ăn các loại tiết canh vì chứa nhiều mầm nguy hiểm như giun sán, viêm cầu khuẩn, ảnh hưởng sức khỏe.
Những lưu ý khi ăn gan lợn
Nhiều người cho rằng ăn gan lợn là nạp thêm chất độc vào cơ thể vì gan là cơ quan thải độc nên sẽ chứa nhiều chất độc hại. Trên thực tế, độc tố đi qua gan lợn sẽ được chuyển hóa và đào thải ra ngoài qua phân, nước tiểu. Ăn gan lợn có tốt không còn phụ thuộc vào cách lựa chọn, chế biến, số lượng và đối tượng sử dụng. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng gan lợn:
Chọn mua những lá gan lợn khỏe mạnh, có màu tươi sáng, mềm mượt, đàn hồi. Không lựa chọn những lá gan có màu bất thường (tím sẫm, vàng, có đốm trắng, ...), bề mặt có nốt sần, có mùi hôi, nhẽo, chảy nước khi ấn vào.
Chế biến gan lợn: Nên ngâm gan lợn trong nước muối 10 – 30 phút và rửa sạch kỹ trước khi chế biến. Bóp hết lượng máu đọng trong miếng gan vì chúng có thể chứa độc tố mà gan chưa kịp đào thải. Sau đó, bóc lớp màng trên bề mặt gan lợn. Nấu chín gan lợn để loại bỏ các mầm bệnh có thể có như ký sinh trùng, virus gây bệnh, ...
Tiết cũng là thực phẩm giàu sắt, ăn vào giúp bổ máu.
Không nên chế biến gan lợn với những loại rau củ giàu vitamin C (rau cần, cải xoăn, giá đỗ, ...) vì vitamin C không ổn định trong dung dịch trung tính và tính kiềm. Đặc biệt khi có mặt các vi chất như đồng, sắt thì vitamin C càng dễ bị oxy hóa. Vì vậy, khi nấu chung gan lợn và các loại rau củ này sẽ làm mất hết giá trị dinh dưỡng của rau củ.
Gan lợn là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, nếu được sử dụng đúng cách, đúng mục đích sẽ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời. Tuy nhiên, nếu sử dụng gan lợn sai cách, sai đối tượng sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, làm bệnh nặng hơn.
Nhìn chung, gan và tiết là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, nhưng cần được tiêu thụ với tần suất hợp lý và được chuẩn bị đúng cách để giảm thiểu các rủi ro sức khỏe. Bằng cách chọn thực phẩm từ nguồn đáng tin cậy, nấu chín kỹ và ăn vừa phải, bạn có thể tận hưởng các món ăn từ gan và tiết mà không cần lo ngại về độc hại.
Hãy là người tiêu dùng thông minh, ăn uống cân đối và an toàn để tận hưởng những lợi ích từ các thực phẩm đa dạng, bao gồm cả gan và tiết.
