Người đàn ông tên N.V.C (41 tuổi, quê Thái Nguyên) nhập viện trong tình trạng ho nhiều, ra máu, kèm khó thở, tức ngực. Khi vào viện, bác sĩ mất 3 ngày mới chẩn đoán được bệnh. Anh C được chẩn đoán sán lá phổi khiến anh bị tổn thương phổi. Nghe chẩn đoán khiến anh C bất ngờ.
Theo lời kể của bệnh nhân, từ đầu năm 2023 đến nay, anh C xuất hiện những cơn ho dài, kèm theo khó thở, nhưng anh C cho rằng cơn ho sẽ nhanh qua. Khi anh C đi làm thấy người gai gai sốt, lúc này anh mới tới bệnh viện tỉnh để khám. Tại bệnh viện tuyến dưới, anh C được chẩn đoán lao màng phổi có tràn dịch màng phổi.
Anh C điều trị lao màng phổi được 3 tháng nhưng các triệu chứng không hề thuyên giảm, anh ho ngày càng nhiều. Anh C được bệnh viện chuyển tuyến xuống Bệnh viện Phổi Trung ương để khám chuyên sâu.
Tại Bệnh viện phổi Trung ương, kết quả chụp chiếu cho thấy anh C bị tổn thương phổi nghi ngờ do ký sinh trùng. Sau đó, anh C được giới thiệu sang Bệnh viện Đặng Văn Ngữ khám chuyên khoa, kết quả anh C bị sán lá phổi.
“Tôi ăn uống khá sạch sẽ, ít ăn đồ sống. Tôi chỉ có sở thích bắt cua đá và nấu ăn thôi không hiểu sao lại có sán được”, anh C thắc mắc.
Bác sĩ Tạ Huy Hải, Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, cho biết trường hợp bệnh nhân C mắc sán lá phổi nguyên nhân thường do ăn cua đá (cua núi) chưa được nấu chín. Cua đá nếu mang sán lá phổi và chỉ được chế biến sơ, không được nấu chín, sẽ không thể khiến ấu trùng sán chết. Người ăn phải cua có ấu trùng sán sẽ khiến ấu trùng xâm nhập vào cơ thể và ký sinh tại phổi gây tổn thương phổi.
“Khi ho quá nhiều, bệnh nhân xuất hiện những tổn thương niêm mạc họng cấp, có ho ra máu. Tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, bệnh nhân đã được chẩn đoán sán lá phổi gây tràn dịch màng phổi. Hiện, bệnh nhân C mới nhập viện được 2 ngày, đang được cho dùng thuốc tẩy sán. Các cơn ho của bệnh nhân giãn, triệu chứng ho cũng đã giảm dần”, BS Hải cho hay.
BS Hải cho biết thêm, sán lá phổi thường gặp ở những nơi vùng núi như: Điện Biên, Lai Châu, Lạng Sơn, Hà Giang… vật chủ trung gian gây bệnh là cua đá núi. Một số trường hợp do uống nước suối cũng có thể nhiễm sán lá phổi. Do sán có thể "chu du" trong nước nếu uống phải nước có chứa sán sẽ khiến sán xâm nhập vào cơ thể và gây hại cho sức khỏe.
Ấu trùng sán khi vào ruột sẽ theo đường tĩnh mạch và di chuyển lên phổi. Bệnh nhân sẽ bị tổn thương nhu mô phổi và tràn dịch màng phổi.
“Dấu hiệu để nhận biết nhiễm sán lá phổi là có yếu tố nguy cơ (từng ăn cua đá), sau đó bệnh nhân xuất hiện ho nhiều, đau tức ngực, khó thở…”, BS Hải nói.
Cách phòng tránh sán lá phổi
Theo BS Hải, để phòng ngừa bệnh sán lá phổi, cách đơn giản nhất là ăn chín, uống chín. Người dân khi đi trên núi, trong rừng nên đun nước sôi để uống. Nếu ăn cua đá thì cần phải nấu hoặc nướng chín kỹ. Người ăn cua đá sau một thời gian nếu có dấu hiệu ho nhiều nên đi khám chuyên khoa để loại trừ nguy cơ nhiễm sán lá phổi.
Đối với người đã được chẩn đoán nhiễm sán lá phổi, bác sĩ khuyên nên tuân thủ điều trị theo đúng chỉ định. Bệnh nhân khi ho có đờm thì không nên nhổ bừa bãi để mầm bệnh lây truyền ra ngoài.
Mộc Trà
