Trẻ em cần gì?
Dù là ở đâu, dù thời đại nào, những thứ trẻ em cần vừa phức tạp vừa rất đơn giản. Phức tạp là vì mỗi cá thể trẻ em đều riêng biệt và khó đoán, trình độ không đồng nhất như người lớn nên việc tổ chức giảng dạy, vui chơi ở mỗi trường, mỗi lớp đều phải tính toán đến sở thích, trình độ của trẻ và cả hoàn cảnh thực tế ở thời điểm đó.
Để làm được việc này, người giáo viên phải rất linh hoạt và tinh tế. Tuy vậy, những điều trẻ em cần ở một trường mầm non thì luôn không thay đổi. Trẻ cần được chăm sóc khỏe mạnh, cần được yêu thương, cần được khám phá thế giới, cần môi trường giao tiếp xã hội để phát triển các kỹ năng xã hội.
Với những nhu cầu cơ bản như vậy, ta sẽ tìm hiểu các trường phải làm gì để đáp ứng. Sau đây là các tiêu chí cho một trường mầm non tốt:
Phương pháp giáo dục
Đối với môi trường giáo dục trẻ mầm non, phương pháp giáo dục ưu việt chính là tiêu chí hàng đầu trong chọn trường mầm non cho con. Và cũng chính phương pháp giáo dục sẽ phản ánh chân thực nhất sự hiện đại và bắt kịp xu hướng giáo dục toàn cầu của nhà trường.
Một phương pháp giáo dục hiện đại, phù hợp với trẻ là khi mang tới cho các bạn nhỏ cơ hội phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất và tinh thần theo cá tính của bản thân, khơi dậy tiềm năng sẵn có và nuôi dưỡng tình yêu học tập suốt đời. Một số phương pháp giáo dục trẻ mầm non hiện đại nổi tiếng trên thế giới phải kể đến Montessori, Steiner, Reggio Emilia, STEAM,…
Về cô giáo của con - người chăm sóc chính
Cô giáo sẽ là người chăm sóc con trực tiếp, thay thế bố mẹ và ông bà. Thời gian cô giáo chăm con sẽ chiếm thời gian lớn trong ngày, nên việc chọn cô giáo là vô cùng quan trọng. Việc cô chăm con cũng như cô giáo dục con như thế nào sẽ ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển của con. Với bé nhỏ, cô giáo có thể là người trung tuổi, có kinh nghiệm chăm bẵm các con hoặc các cô giáo trẻ được giáo dục theo các phương pháp mới, nhưng trên hết phải là người tôn trọng các cảm xúc của con, khiến con tin tưởng và dần tự chủ (theo học thuyết phát triển tâm lý xã hội của Erikson). Ngoài ra, mình nuôi con theo hướng kỷ luật tích cực, cha mẹ ôn hòa nên cũng chọn cô giáo như vậy.
Và quy mô lớp 1 cô chăm sóc 3-5 trẻ là hợp lý, cô vừa có thể chăm sóc, đồng hành với các con một cách kỹ càng, giống như trong một gia đình vậy.
Học phí ở mỗi trường mẫu giáo là khác nhau. Trường dân lập thì khác trường công lập, trường nội thành thì học phí khác trường ngoại thành. Nhưng cha mẹ nên xem xét điều kiện kinh tế của gia đình, cũng như với mức học phí như thế thì con bạn được nhận lại những gì.
Cơ sở vật chất
Sân chơi ngoài trời:
Đây là điều kiện vô cùng quan trọng để trẻ em phát triển lành mạnh nhưng lại dễ bị bỏ qua nhất ở một trường mầm non ở Việt Nam (khó trách được các trường bởi tình trạng tấc đất tấc vàng hiện nay).
Trung bình, trẻ cần tối thiểu 60 phút hoạt động thể chất một ngày để khỏe mạnh, tăng trưởng tốt, tương tác với các trẻ khác và trở nên thông minh năng động.
Ở nước ngoài, ta thường thấy trẻ em rất chủ động ăn uống, trong khi ở Việt Nam người ta dùng mọi cách để ép con ăn mà vẫn không được, và con vẫn còi. Tình trạng trên xảy ra có một phần lớn nguyên nhân là do trẻ ở nước ta không có không gian để chạy nhảy, chơi đùa.
Khi không tiêu hao năng lượng thì hiển nhiên là trẻ không có nhu cầu bổ sung năng lượng. Vậy thay vì ép con ăn thật nhiều phô mai, váng sữa để con béo lên, phụ huynh hãy tạo điều kiện cho con vận động.
Những điều phụ huynh cần lưu ý quan sát:
- Đảm bảo các đồ chơi ngoài trời phải an toàn với bé: không có cạnh sắc, không có dằm gỗ, không có các góc kẹt khiến trẻ có thể mắc chân vào gây ngã.
- Mặt sân mềm, không lồi lõm. Ở nước ngoài, các sân chơi đều được phủ vật liệu đặc biệt giống như một lớp cao su dày, không trơn, hoặc ít nhất cũng là sân phủ gỗ hoặc cao su nghiền vụn.
Khi trẻ ngã trên các vật liệu này hầu như không đau và rất ít trầy xước. Với điều kiện Việt Nam, mặt sân tốt nhất có lẽ là sân đất trồng cỏ vì các vật liệu kể trên còn hiếm và đắt. Các mặt sân bê tông đều rất cứng làm đau bé khi ngã và gây các vết trầy xước nghiêm trọng trên da bé.
Sân chơi trong nhà
Được sử dụng khi bé không thể ra ngoài chơi vì điều kiện thời tiết
Những điều phụ huynh cần lưu ý quan sát:
- Không gian thông thoáng để trẻ chạy nhảy mà không bị va đập
- Mặt sàn không trơn láng, dễ ngã
- Đồ chơi phong phú, tốt nhất là tránh các đồ chơi làm từ nhựa kém phẩm chất độc hại với trẻ em.
- Điều hòa một chiều hay hai chiều, có hoạt động tốt không
- Không gian xung quanh yên tĩnh hay thường xuyên ồn ào, có cống rãnh bẩn, ao hồ dễ ngã hoặc các hàng quán không lành mạnh hay không
- Đồ chơi trong phòng học có đa dạng phong phú không, có được sử dụng thường xuyên không, trẻ có dễ lấy không (người viết bài đã từng chứng kiến các nhà trẻ có nhiều đồ chơi nhưng cất nguyên bộ trong túi nilon và khóa trong tủ kính trên cao cho mới)
- Chỗ rửa tay và vệ sinh (Nhiều lớp học không hề có chỗ rửa tay cho trẻ. Quý vị phụ huynh có thể tưởng tượng là sau khi nghịch lê la trên sàn nhà, trẻ ngồi xuống ăn cơm với bàn tay như thế nào)
- Khăn mặt được giặt thế nào? Nhiều nhà trẻ có phân biệt các khăn dùng riêng cho mỗi trẻ, nhưng lại giặt chung và phơi khô trong phòng vào buổi tối. Cách vệ sinh này không thể diệt hết nấm mốc, vi khuẩn trong khăn cho trẻ. Tốt nhất là giặt khăn rồi hấp tiệt trùng hàng ngày.
- Điều kiện ngủ trưa cho trẻ? Trẻ nằm đất trải chiếu sẽ mất vệ sinh và dễ bị mất nhiệt hơn là mỗi trẻ có một giường riêng. Trẻ dùng chăn chung sẽ mất vệ sinh hơn là mỗi trẻ có một bộ chăn gối do gia đình mang tới.
- Nên quan sát dụng cụ vệ sinh lớp học của giáo viên (giẻ lau nhà). Một số trường dùng nước thường với giẻ lau cáu bẩn, một số trường dùng dung dịch vệ sinh bán sẵn (nước lau nhà, lau kính) đều là hóa chất không tốt cho trẻ.
Để diệt khuẩn tốt và không gây độc hại cho da bé, các trường nên dùng nước lã có pha chanh hoặc vỏ cam, vỏ bưởi để vệ sinh nền nhà. Nếu sàn nhà trải thảm thì phụ huynh cần được đảm bảo rằng thảm phải được hút bụi thường xuyên.
- Tủ thuốc và đồ cấp cứu trong trường hợp khẩn cấp. Bạn cũng cần được biết nhà trường sẽ đưa trẻ đến bệnh viện/trung tâm y tế nào khi cần cấp cứu.
- Đồ dùng trong phòng không có các cạnh sắc có thể tạo thành vết thương cho trẻ khi va phải. Nếu có góc nhọn, cạnh sắc, hãy yêu cầu nhà trường mua thiết bị dán bảo vệ.
Bếp ăn
Những điều phụ huynh cần lưu ý quan sát:
- Độ thông thoáng của nhà bếp
- Các bề mặt bàn bếp, sàn nhà có dễ cọ rửa và trắng sạch hay không
- Nhà bếp có đủ nước sạch dùng không
- Chạn kê bát đũa có thoáng, sạch, có cánh cửa tủ không
- Một số trường học tráng bát sau khi rửa bằng nước sôi. Hãy hỏi trường bạn đang tìm hiểu xem họ làm thế nào nhé
- Nhớ kiểm tra nguồn gốc thực phẩm con bạn ăn hàng ngày
Vị trí
Trường gần nhà là lựa chọn ưu tiên số 1. Cho dù là trường mầm non có chất lượng tốt nhưng ở cách xa nhà thì cũng không nên chọn, vì thời gian đưa đón, sự di chuyển đi lại giữa nhà và trường sẽ có những bất tiện đối với cả cha mẹ và trẻ nhỏ. Nhất là có những ngày trẻ chỉ học có 2, 3 tiếng thì lại càng bất tiện. Và hầu như các bà mẹ đều có kế hoạch tận dụng lúc con đi học để đi chợ, dọn dẹp nhà hay đi công chuyện thì sẽ rất khó để sắp xếp thời gian nếu trẻ học xa nhà.
Phòng học
Để đảm bảo sức khỏe, phòng học cần thoáng mát, rộng rãi, nhiều ánh sáng mặt trời. Để trẻ phát triển trí tuệ, đồ chơi trong phòng cần đa dạng phong phú bởi trẻ học thông qua các trò chơi.
Các đồ chơi tốt bao gồm: đồ chơi xếp hình, đồ chơi lắp ghép, đồ chơi đồ hàng, đồ chơi phát triển trí tuệ, khám phá khoa học, sách truyện tranh, giấy - màu vẽ, nhạc cụ.
Một vài hoạt động rất tốt tuy ít được phổ biến ở Việt Nam nhưng rất nên có là các bàn chứa cát và nước, và cả dụng cụ nhà bếp trong lớp học. Cát - nước và nấu ăn là các hoạt động rất tốt cho sự phát triển vận động tinh ở trẻ, là cơ hội cho trẻ khám phá khoa học và giúp trẻ sáng tạo.
Chế độ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng cũng là một trong những cách chọn trường mầm non cho bé mà các bậc phụ huynh nên lưu ý. Trẻ ở độ tuổi này có sự phát triển vô cùng ấn tượng, do đó một chế độ ăn uống lành mạnh với đầy đủ chất dinh dưỡng chính là nền tảng vững chắc để bé có sự phát triển cân đối, toàn diện về cả trí não và thể chất sau này.
Khi chọn trường mầm non cho bé, cha mẹ nên ưu tiên những ngôi trường có chế độ dinh dưỡng phù hợp, suất ăn an toàn (tránh các vấn đề về dị ứng, khó hấp thu…), đảm bảo trẻ có thể hấp thụ tối đa và cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể.
Khi tới trường mầm non bạn đừng quên ghé bếp ăn của trường và chú ý quan sát một số điểm dưới đây: Bếp ăn có thông thoáng hay không? Bề mặt bàn bếp/sàn nhà, chạn kê bát đũa... có sạch sẽ không? Nhà bếp có đủ nước sạch dùng không? Hỏi han về nguồn gốc thực phẩm, phương pháp làm sạch dụng cụ ăn và nấu ăn...
Đánh giá và báo cáo kết quả
Con bạn cần nhiều hơn là một năm 3 lần họp phụ huynh. Những trường tốt cần cam kết việc thông báo tình hình trẻ bằng văn bản tới phụ huynh định kỳ.
Bạn cần đảm bảo rằng, các thông tin về con bạn được giữ bí mật và không được tùy tiện sử dụng mà không có sự cho phép từ gia đình bạn.
Nếu con bạn cần chăm sóc đặc biệt, hãy yêu cầu giáo viên và bạn liên lạc thông qua một sổ liên lạc để hàng ngày bạn và giáo viên trao đổi thông qua đó.
Lãnh đạo trường
Nếu có điều kiện, phụ huynh nên tìm hiểu lãnh đạo/người quản lý các trường. Một người lãnh đạo/quản lý tốt không những phải đặt lợi ích của trẻ lên hàng đầu mà còn phải coi trọng và bảo vệ lợi ích cho giáo viên của chính họ nữa.
Bản thân người viết bài này đã từng làm việc ở những trường lớn và thu phí cao, nhưng giáo viên tốt thì cứ phải lần lượt ra đi. Phụ huynh khôn ngoan hãy nghĩ về điều đó.
Bậc học mầm non yêu cầu tính trách nhiệm ở những người liên quan rất cao. Một sơ suất nhỏ của giáo viên, của người quản lý có thể dẫn tới hậu quả khôn lường cho con bạn.
Giờ đưa đón trẻ
Có những trường có giờ đón trẻ trễ hoặc trả trẻ sớm. Tùy thuộc vào công việc, hoàn cảnh gia đình mà cha mẹ nên lựa chọn cho trẻ những trường có giờ giấc đưa đón phù hợp với mình. Ví dụ: 17 giờ cha mẹ mới đi làm về vậy thì hãy chọn trường có giữ thêm trẻ ngoài giờ, hoặc có giờ đón trẻ sau 17 giờ để cha mẹ yên tâm và thoải mái, không phải cập rập lo lắng đi đón con cho kịp giờ.
Thùy Dung(T/h)
