Chia sẻ với báo Tiền Phong khi đang điều trị chấn thương sau nhảy dù tại Bệnh viện Quân y 17 (Quân khu 5), Đại úy Đỗ Tiến Đức - Phi đội trưởng Phi đội 1, Trung đoàn 929, Sư đoàn 372, là phi công lái chiếc máy bay Su-22 gặp nạn cho hay, hiện sức khỏe anh đã bình thường, tâm trạng cũng tốt, mong sớm được về đơn vị tiếp tục công tác.
Khi được hỏi về sự cố ngày 9/1 trên máy bay Su-22, Đại úy Đỗ Tiến Đức cho biết, đây là chuyến bay thứ 2 trong ngày, bay trên máy bay Su-22M4 số hiệu 5880.
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, Đại úy Đỗ Tiến Đức điều khiển máy bay về sân bay để hạ cánh. Khi đến vị trí chuẩn bị hạ cánh, anh làm động tác thả càng. Sau khi thả càng, làm động tác tăng ga để giữ tốc độ.
Tuy nhiên khi nhìn bảng đồng hồ, Đại úy Đỗ Tiến Đức thấy vòng quay động cơ không tăng, chỉ giữ mức 70% (tương đương với chế độ làm việc nhỏ nhất của máy bay), tốc độ còn 500km/giờ, độ cao giảm dần.
Đại úy Đỗ Tiến Đức thông báo ngay cho chỉ huy bay và tiếp tục làm động tác tăng, giảm ga vài lần nữa nhưng thấy đồng hồ vòng quay động cơ vẫn giữ nguyên, tốc độ giảm còn 400km/giờ, độ cao còn 500m. Lúc này, phi công xác định động cơ có trục trặc kỹ thuật, không thể khắc phục sự cố trên không.
Theo lời kể của Đại úy Đỗ Tiến Đức, ở độ cao thấp, anh quan sát thấy khu vực phía dưới cánh bay là nhà cửa, công trình của nhà dân san sát. Tuy nhiên, phía trước bên trái (tức hướng Tây) có khu đất trống khá rộng rãi, có nhiều cây cối.
Đại úy Đỗ Tiến Đức nhanh chóng thu càng để giữ ổn định và báo cáo: “Xin phép đưa máy bay về hướng Tây” và khẽ nghiêng máy bay sang trái.
Chỉ huy bay ra lệnh: “Kiểm tra động cơ, tính toán nếu động cơ không lên, cho phép nhảy dù”.
Thời điểm này, các chỉ số trên bảng đồng hồ tiếp tục tụt nhanh (tốc độ còn 330km/giờ, độ cao chỉ cách mặt đất 350m, còn vòng quay của động cơ vẫn giữ mức 70%).
Lệnh của chỉ huy bay “Nhảy dù 24” nhưng phi công vẫn cố gắng tăng, giảm ga liên tục, thử làm động tác tăng lực và cố gắng lái máy bay về khu đất trống. Khi thấy không còn tác dụng, thời cơ đã hết, Đại úy Đỗ Tiến Đức nhanh chóng dùng 2 tay giật mạnh vòng dù ở dưới ghế phi công.
“Khi còn cách mặt đất 100m, thấy có nguy cơ rơi vào đường dây điện và mái tôn nhà dân, tôi bình tĩnh lái dù sang hướng khác, khi chân vừa chạm đất thì vòm dù cũng trùm lên ngọn cây dừa bên cạnh.
Sau vài phút, mọi người kéo đến. Tôi nhờ mọi người giúp gỡ dù bị mắc trên cây và bảo vệ hiện trường. Khi máy bay gặp sự cố là lúc đi vào khu vực nhiều nhà cửa, công trình công cộng.
Lúc đó, tôi chỉ nghĩ làm sao đưa máy bay ra xa khu dân cư càng nhanh càng tốt. Khi nghe đồng chí công an thông báo không gây thiệt hại gì cho nhân dân, tôi cảm thấy nhẹ lòng…”, Đại úy Đỗ Tiến Đức nhớ lại.
Theo thông tin trên VTV Times, đồng hành với mọi diễn biến trên không, tại Sở chỉ huy K5 các thông tin đối không nhanh chóng được chỉ huy bay đưa ra kịp thời, vừa giúp phi công bình tĩnh ứng phó với tình huống nguy hiểm, vừa điều động các lực lượng, phương tiện mặt đất triển khai phương án tìm kiếm cứu hộ.
Theo đánh giá của các chuyên gia quân sự, thiệt hại vật chất ở hiện trường là ở mức rất nhỏ so với quy mô của một vụ tai nạn máy bay Su-22. Trong khi đó, dữ liệu giải mã hộp đen cho thấy tại thời điểm phi công nhảy dù, tốc độ máy bay chỉ còn 307km/h và độ cao là 272m. Đây là những tham số vô cùng nguy hiểm đối với trạng thái bay của một chiếc cường kích bom nặng gần 20 tấn.
Để giảm thiểu tối đa thiệt hại mặt đất, phi công đã chấp nhận cầm lái máy bay đến những giây cuối cùng, tự đưa mình vào tình huống nguy hiểm, ngay cả khi đã phóng ghế nhảy dù.
Được biết, giống như các loại máy bay tiêm kích, cường kích khác, Su-22 M4 cũng được trang bị ghế phóng thoát hiểm, khi gặp tình huống nguy hiểm thì phi công giật mạnh hai tay nắm. Ngay lập tức, một khối thuốc phóng bên dưới sẽ đẩy phi công cùng ghế lái bắn ra khỏi buồng lái máy bay.
Áp lực tác động lên phi công lúc này lên tới 21G, tức là hơn 1,6 tấn. Do đó, phi công phải có sức khỏe, sự dẻo dai bền bỉ cũng như lựa chọn thời điểm phóng chính xác nhất để vừa giữ an toàn cho tính mạng bản thân, vừa tránh thiệt hại mặt đất.
XEM THÊM: Vụ máy bay quân sự Su-22 rơi ở Quảng Nam: Phi công thuật lại phút giây sinh tử
Khác với các phương tiện giao thông khác, khi hỏng hóc có thể tạm dừng để sửa chữa, máy bay chiến đấu có đến hàng nghìn chi tiết, linh kiện điện tử vô cùng phức tạp, chỉ một chi tiết nhỏ hư hỏng trong khi bay cũng dễ dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.
Dù mỗi chiếc máy bay đều là tài sản vô cùng quý giá nhưng công tác huấn luyện xử lý tình huống khẩn nguy của lực lượng không quân đã cho thấy bản lĩnh của những người lính canh trời khi cố gắng bảo vệ sự bình yên của nhân dân cho đến những giây phút cuối cùng của nhiệm vụ.
Sau khi bung dù thoát hiểm thành công khỏi chiếc máy bay Su-22, Đại úy Đỗ Tiến Đức cho biết anh vẫn muốn tiếp tục làm phi công lái máy bay chiến đấu bởi đây là đam mê, là mong ước được đảm bảo bình yên cho bầu trời quê hương, Tổ quốc.
Đinh Kim(T/h)
