Vụ phát hiện hơn 140 tấn gia vị giả tại Phú Thọ: Hé lộ quy trình sản xuất hàng loạt và nỗi ám ảnh bệnh tật

Ngày 26/4, Công an tỉnh Phú Thọ thông tin, cách đây 2 ngày, đơn vị đã phát hiện, tạm giữ hơn 71 nghìn lít dầu ăn, khoảng 40 tấn mì chính, 22 tấn hạt nêm, 9 tấn bột canh giả tại Công ty TNHH Famimoto Việt Nam.

Ngoài ra, tại đây, công an còn tạm giữ gần 84 tấn phụ gia các loại dùng để sản xuất, sang chiết các loại gia vị nói trên và lượng lớn vỏ bao bì, can nhựa đựng sản phẩm cùng dây chuyền sản xuất đóng gói.

Hơn 140 tấn gia vị giả gồm mì chính, dầu ăn, hạt nêm, bột canh... bị phát hiện

Trước đó, qua công tác trinh sát, nắm tình hình địa bàn, Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Phú Thọ phát hiện Công ty TNHH Famimoto Việt Nam thực hiện sang chiết, san chia, đóng gói nhiều sản phẩm mì chính, dầu ăn, hạt nêm, bột canh có dấu hiệu sản xuất hàng giả.

Tại cơ quan công an, bước đầu, Nguyễn Văn Hưng, Giám đốc công ty TNHH Famimoto khai nhận: Mì chính và dầu ăn nguyên liệu mua của Công ty TNHH thương mại Quang Thanh, địa chỉ tại quận Hoàng Mai (Hà Nội), sau đó tiến hành san chia, đóng gói cho vào 2 loại bao bì mang nhãn hiệu “Bột ngọt Boat Brand - thương hiệu xuất xứ Singapore” và “Bột ngọt Famimoto - nhãn hiệu bột ngọt hàng đầu Việt Nam, Công nghệ Nhật Bản”.

Với mặt hàng dầu ăn, sau khi mua về, công ty sang chiết, rót vào chai thành hai loại là “Dầu ăn thượng hạng Boat Brand - thương hiệu xuất xứ Singapore” và “Dầu thực vật Fami Gold - sản xuất từ 100% nguyên liệu nhập khẩu Singapore”.

Công ty TNHH Famimoto Việt Nam thực hiện sang chiết, san chia, đóng gói nhiều sản phẩm mì chính, dầu ăn, hạt nêm, bột canh có dấu hiệu sản xuất hàng giả

Về nguyên liệu để sản xuất “Bột canh cao cấp Hà Nội” và “Hạt nêm Bếp Hồng Việt”, Công ty TNHH Famimoto Việt Nam mua nguyên liệu từ nhiều đơn vị khác nhau, sau đó phối trộn với tỉ lệ nhất định, thực hiện một số công đoạn như tạo hạt, sấy khô… rồi đóng trong các túi nilon với quy cách 400g/túi đối với bột canh và 5 kg/túi đối với hạt nêm. Tất cả các sản phẩm trên, Công ty TNHH Famimoto Việt Nam tiến hành tự công bố sản phẩm.

Theo kết quả trưng cầu giám định của Viện khoa học hình sự, Bộ Công an giám định về thành phần, định lượng, định tính giá trị dinh dưỡng trong các sản phẩm mì chính, dầu ăn, bột canh cao cấp và hạt nêm nói trên do Công ty TNHH Famimoto Việt Nam đóng gói và sản xuất đều không đạt so với các chỉ tiêu Công ty công bố hoặc chỉ tiêu ghi trên nhãn sản phẩm.

Tối 27/4, Công an tỉnh Phú Thọ đã thi hành lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Nguyễn Văn Hưng, giám đốc Công ty TNHH Famimoto Việt Nam.  Người này bị tạm giữ để điều tra về hành vi sản xuất hàng giả là thực phẩm.

Thi hành lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với giám đốc Famimoto

Ngày 27/4, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã có công văn đề nghị Sở Y tế tỉnh Phú Thọ, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Phú Thọ rà soát hồ sơ tự công bố sản phẩm mỳ chính của Công ty TNHH Famimoto Việt Nam; phối hợp cơ quan có thẩm quyền tại địa phương thu hồi toàn bộ sản phẩm mỳ chính giả của Công ty TNHH Famimoto Việt Nam hiện còn trên thị trường; phối hợp với cơ quan công an xử lý, giải quyết theo quy định của pháp luật.

Sở Y tế tỉnh Phú Thọ cùng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm địa phương này rà soát hồ sơ tự công bố sản phẩm mì chính của công ty TNHH Famimoto Việt Nam; thu hồi toàn bộ sản phẩm giả của công ty này đang còn trên thị trường.

Người dân và đơn vị tổ chức bếp ăn tập thể được khuyến cáo không sử dụng mì chính giả của công ty này trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Cục An toàn thực phẩm cũng khuyến cáo người dân, đơn vị tổ chức bếp ăn tập thể không sử dụng sản phẩm mỳ chính giả của Công ty TNHH Famimoto Việt Nam trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Cục An toàn thực phẩm cho biết, đơn vị này đã nhận được thông tin về việc Công an tỉnh Phú Thọ phát hiện sản phẩm mỳ chính giả của Công ty TNHH Famimoto Việt Nam (Khu Đồng Đồi, xã Thụy Vân, TP.Việt Trì, tỉnh Phú Thọ).

Quy mô sản xuất gia vị giả vô cùng lớn, nguồn tiêu thụ chủ yếu tại các khu công nghiệp

Ngày 6/5, Bộ Y tế đánh giá thời gian qua, tình trạng sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả "có diễn biến phức tạp", trong đó nổi lên là hành vi sản xuất, kinh doanh sữa, mì chính, dầu ăn, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả… gây hoang mang do người tiêu dùng đã lỡ mua và sử dụng các sản phẩm này.

Để ngăn ngừa thực phẩm giả, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên vừa đề nghị các thành viên Ban chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm và UBND các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương tăng cường công tác quản lý thị trường, thanh tra, kiểm tra đối với sản phẩm thực phẩm.

Cùng đó, tập trung phát hiện các nguyên liệu không rõ nguồn gốc, thực phẩm giả, sữa giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả, thực phẩm kém chất lượng, thực phẩm chưa thực hiện thủ tục tự công bố/đăng ký bản công bố trên thị trường nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các vi phạm.

Đặc biệt, theo Thứ trưởng Bộ Y tế, các địa phương, bộ ngành liên quan cần rà soát quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm đối với các sản phẩm thực phẩm, đặc biệt đối với sữa, sản phẩm dinh dưỡng, thực phẩm chức năng.

"Chủ động sửa đổi hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi các quy định hiện hành trong trường hợp cần thiết nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý an toàn thực phẩm", Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nêu rõ.

Bộ Y tế cũng đề nghị tăng cường rà soát, xử lý các hành vi vi phạm về quảng cáo thực phẩm trên môi trường mạng hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng khác.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Thực phẩm (ĐH Bách khoa Hà Nội), nhận định đây là hành vi gian dối không thể dung thứ.

Theo ông, các sản phẩm thiết yếu như dầu ăn, bột canh, hạt nêm khi bị làm giả sẽ âm thầm gặm nhấm sức khỏe người dân, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng từ dị ứng, ngộ độc đến tổn thương gan, thận nếu sử dụng lâu dài.

Điều đáng ngại là các đối tượng làm giả có thể sử dụng chất tạo ngọt, phụ gia cấm, những hóa chất không có trong danh mục được Bộ Y tế cho phép, tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc âm thầm, khó phát hiện kịp thời.

Đối với dầu ăn, mối nguy còn lớn hơn. Các loại dầu ăn giả, dầu tái chế được thu gom từ các nhà hàng, quán ăn, sau đó xử lý sơ sài rồi tung ra thị trường. Trong quá trình chiên rán ở nhiệt độ cao, chúng sản sinh ra transfat, aldehyde, fatty acid oxide - những chất độc hại có thể gây đột biến tế bào, ung thư.

PGS.TS Thịnh cho biết bột ngọt, hạt nêm giả thường khó phân biệt bằng mắt thường. Tuy nhiên, có thể để ý những chi tiết nhỏ: sản phẩm chính hãng có bao bì sắc nét, mép dập đều, hạt mì chính thật có dạng cánh mềm mại, đồng đều, trong khi hàng giả thường sắc cạnh, thiếu tinh tế. Các loại hạt nêm giả hay nhái thương hiệu nổi tiếng, in nhòe ngày sản xuất, hoặc bán trôi nổi theo cân.

Dầu ăn giả dễ phát hiện hơn vì sản phẩm thường có mùi khét lạ, đặc biệt khi đun sôi cùng nước sẽ bốc mùi khó chịu. Các món chiên rán vỉa hè bốc mùi dầu cháy, ôi khét cũng tiềm ẩn nguy cơ sử dụng loại dầu độc hại này.

 

"Người tiêu dùng nên ưu tiên lựa chọn sản phẩm từ nhà sản xuất uy tín, có đầy đủ nhãn mác như tên sản phẩm, địa chỉ sản xuất, hạn sử dụng, thành phần rõ ràng. Với thực phẩm nhập khẩu, cần lưu ý bắt buộc có nhãn phụ tiếng Việt để đảm bảo nguồn gốc, chất lượng".

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh

PGS.TS Thịnh cũng kiến nghị cơ quan chức năng công bố danh sách chi tiết các sản phẩm vi phạm, thành phần hóa chất có trong từng lô hàng để người dân cảnh giác và tự bảo vệ mình trước vấn nạn thực phẩm giả đang ngày càng tinh vi, quy mô hóa.

Trao đổi với PV ĐS&PL, luật sư Phạm Hồng Kiên, Giám đốc Công ty luật Cán Cân Việt nhận định, vụ việc của Công ty Famimoto vi phạm nghiêm trọng nhiều quy định pháp luật về an toàn thực phẩm và sở hữu trí tuệ. Cụ thể, điều 193 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) quy định hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm có thể bị phạt tù từ 2 năm đến chung thân, tùy theo mức độ hậu quả và giá trị hàng hóa.

Luật An toàn thực phẩm 2010 yêu cầu các tổ chức sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải đảm bảo quy trình công bố tiêu chuẩn chất lượng, có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, và sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc rõ ràng.

 

                 Luật sư Phạm Hồng Kiên, Giám đốc Công ty luật Cán Cân Việt

 

Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi 2022) quy định hành vi sử dụng bao bì nhái thương hiệu khác (như “Boat Brand – Singapore”, “Công nghệ Nhật Bản”...) là xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp, có thể bị xử lý hình sự hoặc hành chính.

“Trong trường hợp này, cơ quan chức năng cần xử lý hình sự với cả bên sản xuất lẫn cung ứng nguyên liệu nếu xác định được yếu tố đồng phạm. Đồng thời, người tiêu dùng bị ảnh hưởng có thể khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại”, luật sư Kiên cho hay.