VKSND TP.Hà Nội vừa hoàn tất cáo trạng truy tố bị can Nghiêm Quang Minh (SN 1979, trú tại phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội) về tội “Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy”, theo quy định tại các điểm a, c, khoản 3, Điều 313 Bộ luật Hình sự.
Nghiêm Quang Minh là chủ của tòa chung cư mini cao 9 tầng trên phố Khương Hạ (phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội), bị cháy vào đêm 12/9/2023, khiến 56 người tử vong.
Liên quan vụ án, 5 cựu cán bộ phường Khương Đình và cựu Đội trưởng Đội Thanh tra Xây dựng quận Thanh Xuân cùng bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, theo quy định tại các điểm a, c khoản 3, Điều 360 Bộ luật Hình sự.
6 cựu cán bộ, gồm: Phạm Tần Anh (nguyên Phó Chủ tịch UBND phường, giai đoạn từ năm 2018 đến khi bị khởi tố); Chu Xuân Sơn (nguyên Phó Chủ tịch UBND phường, giai đoạn 2015-2020; thời điểm bị khởi tố là Chủ tịch UBND phường Thanh Xuân Nam); Nguyễn Thị Kim Trang (nguyên Cán bộ địa chính - xây dựng phường, giai đoạn 2010-2018; thời điểm bị khởi tố là Cán bộ địa chính xây dựng phường Thanh Xuân Bắc); Nguyễn Tuấn Anh (nguyên Phó trưởng Công an phường Khương Đình); Nguyễn Đình Quân (nguyên Tổ trưởng Tổ Thanh tra Xây dựng phường, giai đoạn 2014-2016; thời điểm bị khởi tố là Tổ trưởng Tổ Thanh tra xây dựng phường Nhân Chính); Trần Trọng Khang (nguyên Đội trưởng Đội Thanh tra Xây dựng quận Thanh Xuân, giai đoạn 2013-2016).
Hiện trường vụ cháy chung cư mini tại quận Thanh Xuân làm 56 người tử vong.
Theo thông tin từ cáo trạng, Minh là chủ sở hữu thửa đất có diện tích 240m2 ở số 37, ngách 29/70, phố Khương Hạ. Ngày 11/3/2015, Minh được UBND quận Thanh Xuân cấp Giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên thửa đất trên, với mật độ xây dựng 70%, tổng diện tích sàn xây dựng hơn 1.100m2, gồm 6 tầng, tầng lửng và tum thang. Trong đó, tầng 1 có 2 phòng, tầng lửng có 3 phòng, từ tầng 2 đến tầng 6 mỗi tầng có 5 phòng, tầng tum có 3 phòng, tổng 33 phòng.
Từ ngày 14/5/2015 đến cuối tháng 12/2015, Minh xây dựng và tự ý thay đổi thiết kế công trình, xây dựng thành 9 tầng và 1 tum, vượt 3 tầng so với giấy phép, nâng tổng số phòng lên 45.Việc xây dựng này không được Minh lập hồ sơ thiết kế, thẩm duyệt, nghiệm thu, quản lý về phòng cháy chữa cháy theo quy định.
Ngày 28/7/2015, khi Minh đang xây dựng tại tầng 7 tòa nhà thì Tổ thanh tra xây dựng phường Khương Đình phát hiện vi phạm và lập biên bản vi phạm hành chính, yêu cầu Minh dừng thi công, đồng thời báo cáo UBND phường và Đội Thanh tra xây dựng quận Thanh Xuân.
Trên cơ sở tham mưu và báo cáo của Tổ Thanh tra xây dựng, ngày 29/7/2015, UBND phường Khương Đình ra quyết định đình chỉ thi công công trình. Ngày 3/8/2015, UBND quận Thanh Xuân ra quyết định xử phạt Minh 15 triệu đồng, buộc phá dỡ phần xây dựng sai phép. Đến ngày 26/8/2015, UBND quận Thanh Xuân ra quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt nêu trên.
Cáo trạng xác định, sau khi nhận được quyết định cưỡng chế, trong chức trách, nhiệm vụ được giao, ông Chu Xuân Sơn không biết Quân, Trang và Phạm Thanh Tùng (nhân viên hợp đồng phụ trách lĩnh vực đô thị môi trường) đã lập biên bản và ký xác nhận việc Minh sẽ tự tháo dỡ phần công trình xây dựng sai phép.
Sau khi lập biên bản Minh tự phá dỡ, Quân, Trang, Tùng cũng đã không báo cáo về đường lối tiếp tục xử lý công trình xây dựng sai phép của Minh. Trong khi đó, ông Sơn không kiểm tra, giám sát, đôn đốc Quân, Trang và Tùng phải tham mưu thực hiện quyết định cưỡng chế của UBND quận Thanh Xuân.
Đối với Trần Trọng Khang, theo cáo trạng, bị can này biết việc Quân, Trang, Tùng lập biên bản xác nhận Minh mới chỉ tự tháo dỡ phần công trình xây dựng sai phép tại tầng 7, chưa phá dỡ phần xây dựng sai mật độ xây dựng so với giấy phép, nhưng Khang không tiếp tục yêu cầu Tổ thanh tra xây dựng và UBND phường Khương Đình phải thực hiện quyết định cưỡng chế.
VKS cáo buộc Quân, Trang, Tùng, Sơn và Khang đã thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý, dẫn đến bỏ mặc công trình vi phạm, để Minh tiếp tục xây dựng từ tầng 7 lên đến tầng 9 mà không bị bất kỳ một cơ quan, đơn vị nào của UBND phường Khương Đình và UBND quận Thanh Xuân kiểm tra, xử lý.Cũng theo cáo trạng, từ tháng 10/2015 đến tháng 4/2016, Minh đã bán xong 45 căn hộ bằng hình thức ký các văn bản thỏa thuận về việc mua bán căn hộ hoặc văn bản thỏa thuận giao quyền quản lý, sử dụng căn hộ lâu dài cho các cá nhân và hộ gia đình. Đến cuối năm 2016, toàn bộ 45 căn hộ đều có người ở. Thời điểm trước khi xảy ra hỏa hoạn (12/9/2023), có 147 cư dân sinh sống trong 45 căn hộ nêu trên.
Sau khi bán toàn bộ 45 căn hộ cho các hộ dân sử dụng, Minh không cư trú tại tòa nhà và xác định quyền quản lý, sử dụng là của toàn bộ cư dân; Minh không có trách nhiệm đối với việc cư dân sinh sống và sự vận hành của tòa nhà. Toàn bộ xe máy, xe máy điện, xe đạp điện của cư dân đều để ở dưới tầng 1 tòa nhà, trung bình có khoảng từ 70 - 80 xe máy, xe điện các loại.
Bị can Nghiêm Quang Minh. (Ảnh: Công an TP.Hà Nội)
Theo phân cấp quản lý, từ ngày 10/3/2021, tòa nhà số 37 ngách 29/70, phố Khương Hạ, thuộc quyền quản lý của UBND phường Khương Đình. Chủ tịch UBND phường Khương Đình giao cho Công an phường chịu trách nhiệm, chủ trì thực hiện công tác kiểm tra an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC) đối với các đối tượng trên địa bàn, quản lý và tham mưu với Chủ tịch UBND phường về công tác quản lý, thực hiện quy định về PCCC; Phân công Phạm Tần Anh - Phó Chủ tịch UBND phường phụ trách lĩnh vực quản lý nhà nước về PCCC và cứu nạn, cứu hộ. Trưởng Công an phường Khương Đình phân công Nguyễn Tuấn Anh - Phó Trưởng Công an phường phụ trách công tác PCCC.
Qua công tác kiểm tra PCCC trên địa bàn, thời gian từ ngày 31/8/2018 đến ngày 12/6/2020, Công an quận Thanh Xuân đã phát hiện nhiều vi phạm về PCCC tại nhà số 37, ngách 29/70, phố Khương Hạ, phường Khương Đình và xác định đây là cơ sở vi phạm quy định về PCCC, nếu không được ngăn chặn kịp thời thì có thể dẫn đến nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy nổ, có thể gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Vì vậy, ngày 24/6/2020, UBND quận Thanh Xuân ban hành Quyết định đình chỉ hoạt động đối với tầng 1 của tòa nhà, bắt đầu từ 8h ngày 24/6/2020, giao cho Nghiêm Quang Minh và các hộ dân sinh sống, quản lý tại tòa nhà có trách nhiệm thi hành, thực hiện các yêu cầu về đảm bảo an toàn PCCC; giao cho UBND phường Khương Đình và Công an phường phối hợp, giám sát đôn đốc thực hiện.
Quyết định đình chỉ của UBND quận Thanh Xuân là vậy nhưng Minh và các cư dân không thực hiện nên ngày 29/6/2020, Công an quận Thanh Xuân có công văn gửi Minh và các cư dân yêu cầu thực hiện, đồng thời gửi UBND phường Khương Đình và Công an phường để đôn đốc, giám sát việc thực hiện Quyết định đình chỉ. Tuy nhiên, Minh và các cư dân vẫn không chấp hành.
Mặc dù, nhận công văn của UBND quận Thanh Xuân và Công an quận về việc yêu cầu chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc chấp hành Quyết định đình chỉ hoạt động tại tầng 1 tòa nhà và biết việc cảnh sát khu vực đã đi tuyên truyền vận động cư dân thực hiện Quyết định đình chỉ và không hiệu quả, nhưng Tần Anh và Tuấn Anh đã không đôn đốc, Tuấn Anh không đưa ra các giải pháp để cư dân thực hiện Quyết định đình chỉ; Đồng thời, không có báo cáo, tham mưu, đề xuất các giải pháp tháo gỡ với Trưởng Công an phường và Chủ tịch UBND phường Khương Đình; không báo cáo khó khăn vướng mắc để gửi UBND quận Thanh Xuân và Công an quận Thanh Xuân để tìm phương án thực hiện.
Đến khoảng 23h20 ngày 12/9/2023, từ một mạch điện bị chập, tầng 1 tòa nhà xảy ra hỏa hoạn. Hậu quả vụ cháy vô cùng nghiêm trọng, khiến 56 người tử vong, 44 người bị thương, thiệt hại về tài sản hơn 3,2 tỷ đồng.
