(ĐSPL) – Cướ? 3 lần mớ? nên duyên vợ chồng, vỗ mông để chọn bạn đờ? , sau 3 năm ở rể mớ? được rước nàng về d?nh… là những t?n-tuc/the-g?o?/ch?n-phong-tuc-don-nam-mo?-ky-la-tren-the-g?o?-a15811.html">phong tục cướ? hỏ? kỳ lạ nhất V?ệt Nam.
Muốn có chồng phả? đ?… bắt
Phong tục bắt chồng là nét văn hoá độc đáo h?ện vẫn còn được lưu g?ữ ở nh?ều bản làng ở Tây Nguyên. Tục lệ này khá nổ? t?ếng vớ? các đồng bào Chu ru, C?l, Cơ ho. Mùa lễ hộ? bắt chồng bắt đầu từ ngày mồng 1 Tết đến hết tháng 3 âm lịch.
| Một đêm hộ? bắt chồng ở Tây Nguyên. (Ảnh: Ngườ? lao động). |
Những cô gá? Tây Nguyên đến tuổ? lấy chồng phả? tự tìm cho mình một chàng tra? để bắt. Lễ bắt chồng thường được d?ễn ra vào ban đêm. Kh? cô gá? “nhăm nhe” một chàng tra? nào đó thì cô gá? sẽ về nó? cho g?a đình b?ết, g?a đình sẽ đến nhà tra? hỏ? dạm, thưa chuyện. Nếu g?a đình ha? bên đều chấp thuận, cô gá? sẽ chọn ngày lành, tháng tốt đem một ch?ếc nhẫn đến nhà tra? và đeo vào tay cho ngườ? con tra?.
Nếu không đồng ý ngườ? con tra? có thể trả lạ? nhẫn nhưng sau 7 ngày t?ếp theo, cô gá? lạ? t?ếp tục đến và đeo nhẫn cho chàng tra?. Sự v?ệc cứ thế t?ếp d?ễn đến kh? nào chàng tra? đồng ý.
Chàng tra? đó mà chịu đeo nhẫn vào tay đồng nghĩa vớ? v?ệc chấp thuận cướ? cô gá? đó về làm vợ.
Sau đó “Đêm bắt chồng” sẽ d?ễn ra theo phong tục của lễ hộ?. Tạ? đêm hộ?, các chàng tra?, cô gá? phả? đọc rất nh?ều những câu thơ nó? về luật bản, thôn, tình yêu, g?a đình… như là lờ? răn dạy, và là những bà? học ý nghĩa sống tốt vớ? nhau. Chàng tra? và cô gá? sẽ trao lạ? cho nhau nhẫn đính ước một lần nữa để thể h?ện sự g?ao hòa, ch?a sẻ.
Sau lễ cướ? 7 ngày, cô gá? đưa nhẫn cho mẹ chồng còn chàng tra? đưa nhẫn cho mẹ vợ cất g?ữ.
Sau lễ bắt chồng, a? đ? ngoạ? tình sẽ phả? đền ba con trâu đực to và số trâu cũng sẽ tăng lên nếu ngoạ? tình nh?ều lần. Mục đích của luật tục này là làm tăng tính gắn kết và sự chung thủy trong cuộc sống vợ chồng.
Trường hợp cuộc sống vợ chồng sau đó xảy ra mâu thuẫn, không hòa hợp, a? mà đề nghị ly hôn trước thì ngườ? đó phả? đưa một con trâu (thường là trâu đực) cho ngườ? k?a.
Cướ? 3 lần mớ? nên duyên vợ chồng
Để được công nhận là vợ chồng thì ngườ? Khùa phả? tổ chức 3 lần cướ?. Kh? chàng tra? và cô gá? đã “ưng” nhau, trước hết, chàng tra? phả? tìm cách cướp vợ.
Chàng tra? sẽ chuẩn bị lễ vật gồm một thanh k?ếm, một con gà và rượu cùng vớ? cậu hoặc chú đến nhà cô gá? lúc nửa đêm. Nhân lúc mọ? ngườ? uống rượu, trò chuyện say sưa, chàng tra? sẽ lẻn vào phòng bắt cóc nàng mang về nhà.
Sau kh? bắt được cô gá?, ngườ? con tra? sẽ chuẩn bị một số lễ vật là gà, rượu, mâm cơm đem sang nhà gá? làm lễ tạ tộ? vớ? cha mẹ nàng. Từ đó, đô? vợ chồng trẻ này sẽ được phép về ở cùng nhau và đây được co? là lễ cướ? đầu.
Lễ cướ? lần ha? thì bắt buộc phả? mổ bò, heo, và phả? có rượu để mờ? cả bản đến ăn mừng.
Nhưng thử thách chưa dừng lạ? ở đó, lễ cướ? lần 3, lễ vật phả? gấp đô? lần ha? vì ngườ? Khùa co? đó là lễ quan trọng và ý nghĩa nhất, m?nh chứng cho mố? tình thủy chung, sắt son của đô? vợ chồng ngườ? Khùa.
Do ch? phí tổ chức ba lần cướ? rất tốt kém nên không phả? đô? vợ chồng nào cũng có đ?ều k?ện để tổ chức. Nếu chú rể khá g?ả thì sẽ tổ chức sớm, song có nh?ều ngườ? đến kh? đã có đầy đủ con cháu vẫn chưa tổ chức được lễ cướ? chính thức.
Vỗ mông để chọn bạn đờ?
Không chỉ nổ? t?ếng về tập tục chặn đường cướp cô dâu, ngườ? Mông (Hà G?ang) còn được b?ết đến nh?ều bở? phong tục vỗ mông để chọn bạn đờ?.
| Nh?ều đô? tra? gá? đã trở thành vợ chồng qua... vỗ mông - (Ảnh: Lao Động). |
Trong những ngày Tết, các chàng tra?, cô gá? Mông trong trang phục truyền thống kéo đến các bã? đất rộng, khoảng trống nơ? chân nú? để cùng chơ? “ú t?m”. Họ đ? thành từng tốp, gặp nhau cùng vớ? những lờ? thăm hỏ?, chúc tụng đầu năm, các chàng tra?, cô gá? đưa mắt tìm bạn đờ?. Kh? những ánh mắt đã tìm gặp được nhau cô gá? sẽ bỏ chạy và nh?ệm vụ của chàng tra? là đuổ? theo. Lúc đó cả ha? đều phả? chạy hết sức mình. Nếu chàng tra? đuổ? kịp cô gá? và đưa bàn tay vỗ vào mông cô gá? một cá? thì đồng nghĩa vớ? v?ệc cô gá? này sắp sửa sẽ trở thành vợ chàng. Nếu cô gá? cũng ưng thuận thì quay lạ? vỗ nhẹ vào mông chàng tra? và trao gử? những lờ? yêu thương, hứa hẹn.
T?ếp đó, đô? tra? gá? vừa đ? chơ? hộ? và vỗ qua vỗ lạ? đến kh? vỗ đủ 9 cặp (tức là ha? bên đã chấp thuận nhau, trước sự chứng k?ến của nh?ều ngườ?). Nhưng chưa vỗ đủ 9 cặp thì họ lạ? phả? chờ đến ngày hôm sau, hẹn gặp nhau để tâm sự và vỗ mông t?ếp cho đủ. Nếu vẫn không vỗ đủ 9 cặp hoặc không gặp lạ? nhau nữa thì họ co? như không có duyên thành đô? và rồ? mỗ? ngườ? lạ? t?ếp tục đ? tìm cho mình ngườ? bạn tình khác.
Sau 3 năm ở rể mớ? được rước nàng về d?nh
Kh? “phả? lòng” một cô gá?, chàng tra? Thá? phả? thưa chuyện vớ? cha mẹ rồ? sau đó phả? qua nhà gá? ở rể. Sau ba tháng thử thách, nếu được bố mẹ nàng ưng ý, chàng sẽ về nhà báo lạ? cho cha mẹ b?ết và lạ? mang tư trang đến nhà gá? ở thêm 3 năm nữa.
Trả? qua 3 năm thử thách này, nếu nàng ưng thuận thì lễ thành hôn chính thức mớ? được tổ chức. Để thể h?ện sự đồng ý, cô gá? sẽ dùng trâm để bú? tóc và độn tóc g?ả do nhà tra? mang đến, còn nếu không sẽ phản đố? bằng cách cắt trụ? má? tóc của mình.
Sau lễ cướ? chú rể phả? ở nhà vợ từ một năm đến mườ? năm và còn phả? tổ chức một ngh? lễ rước dâu long trọng mớ? được phép đưa vợ về nhà .
Phụ nữ Ê Đê đ? hỏ? chồng
Ngườ? Ê Đê theo chế độ mẫu hệ nên phụ nữ Ê Đê có quyền rất lớn, luôn là ngườ? quyết định mọ? chuyện, kể cả v?ệc chọn chồng. Nếu “để ý” chàng tra? nào, ngườ? con gá? sẽ về nhà thưa chuyện vớ? cha mẹ để nhờ ngườ? ma? mố? sang nhà chàng tra? dạm hỏ?.
Lễ cướ? ngườ? Ê Đê d?ễn ra trong ha? ngày, bên nhà gá? luôn đứng ra tổ chức. Sau đó, chú rể phả? tòng thê (tức là phả? theo và nghe lờ? vợ trong bất kỳ trường hợp nào). Sau lễ cướ?, chàng tra? phả? theo về nhà vợ ở, con s?nh ra cũng phả? theo họ mẹ. Chú rể muốn về thăm cha mẹ cũng phả? x?n phép, mỗ? lần ngườ? vợ ra khỏ? nhà là ngườ? chồng phả? chuẩn bị vật dụng cần th?ết để đ? theo vợ.
K?m L?nh (Tổng hợp)
