Theo bác sĩ, virus SARS-CoV-2 gây bệnh viêm đường hô hấp cấp đang "làm mưa làm gió" trên thế giới hiện nay thực tế rất dễ bị phá vỡ do môi trường và nhiệt độ.
Virus SARS-CoV-2 gây ra bệnh Covid-19 không phải là vật thể sống, nó chỉ là một chuỗi phân tử đơn RNA, được bao phủ bởi lớp vỏ mỡ (lipid) bên ngoài. Để tồn tại và lan truyền, virus cần phải vào được tế bào chủ (host), thường ở phổi và đường hô hấp. Trên vỏ lipid của virus có các gai (S protein) để giúp virus bám vào tế bào chủ. Làm tan vỡ lớp màng lipid sẽ khiến virus không hoạt động.
Virus dễ vỡ và bị phân rã do môi trường và nhiệt độ. Ảnh: Lifechemicals |
Virus dễ vỡ và bị phân rã do môi trường và nhiệt độ. Vì vậy, cách tốt để ta loại bỏ chúng trước khi xâm nhập cơ thể là rửa tay với xà phòng trên 20 giây, cọ xát các ngón tay thật mạnh. Xà phòng kết hợp với nước sẽ phá hoại cấu trúc của virus, giống như việc rút một lá bài của một tòa nhà xếp bằng những lá bài. Điều này sẽ làm cả tòa nhà bị đổ sập.
Khi dùng xà phòng và nước rửa tay, vì xà phòng có chứa các thành phần phân tử giống chất béo gọi là chất "lưỡng phần" (amphiphile). Chất lưỡng phần có cấu trúc tương tự như chất béo lipid của virus, và sẽ "cạnh tranh" với các các lipid của virus.
Song song đó, chất này còn có tác dụng "hòa tan" các liên kết phi hóa trị (non-covalent bond) của virus, các liên kết này chính là "chất keo" giúp liên kết các thành phần phân tử lipid, protein và RNA của virus. Nhờ vậy, phân tử xà phòng sẽ đẩy virus bong tróc khỏi bề mặt da tay và bị sụp đổ cấu trúc, làm con virus bị tiêu diệt.
Giáo sư Palli Thordarson ở Đại học New South Wales (Australia) và một số đồng sự cũng nhận xét rằng giải pháp dùng xà phòng và nước để rửa tay tốt hơn so với nước rửa tay khô (hand sanitizer) và cồn y tế. Lý do là nếu dùng các loại sau nếu trong thời gian quá ngắn sẽ không có tác dụng diệt sạch các loại virus như rửa tay bằng xà phòng và nước trong thời gian 20 giây.
Rửa tay bằng xà phòng ít nhất 20 giây là cách loại bỏ hoàn toàn virus SARS-CoV-2. Ảnh: Reuters |
Vỏ lipid của virus cũng rất dễ bị phá hủy bởi cồn trên 65%,các chất tẩy rửa có sẵn trong nhà. Do đó dùng các chất tẩy rửa để cọ rửa, lau chùi nhà cửa sẽ giúp là, sạch virus khi chúng bám trên bề mặt.
Ở nhiệt độ thấp và ẩm ít, cấu trúc virus ổn định, có thể khiến chúng tồn tại lâu hơn, đặc biệt trong môi trường kín như toà nhà hay dùng máy lạnh. Nhưng nhiệt độ, ánh sáng mặt trời, môi thoáng khí sẽ khiến virus khó phát tán hơn và nhanh chóng phân rã. Vì vậy, bạn nên mở cửa cho thoáng khí và đón nắng ấm.
Tuy ánh nắng có thể tiêu diệt virus nhưng bạn cũng không nên vì thế mà lạm dụng phơi nắng kẻo làm tổn thương làn da.
Minh Khôi (T/h)
