Ngày 11/4, Bộ trưởng Năng lượng Herman Halushchenko cho biết, Ukraine không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn sẵn sàng khởi động lại xuất khẩu điện sang các nước láng giềng. Điều này cho thấy những nỗ lực của nhằm làm suy yếu Kiev bằng cách nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng của Moscow đã không thành công.
Nga đã tăng cường sử dụng tên lửa và máy bay không người lái tấn công cơ sở hạ tầng và phá hủy khoảng một nửa hệ thống năng lượng của Ukraine từ tháng 9/2022 khiến nước này phải ngừng xuất khẩu điện từ tháng 10 để đáp ứng nhu cầu trong nước.
Trước bối cảnh đó, các kỹ sư của Ukraine đã làm việc suốt ngày đêm, mạo hiểm mạng sống của họ tại các nhà máy để duy trì dòng điện. Nga cho biết các cuộc tấn công nhằm làm suy yếu khả năng tự vệ của Ukraine, trong khi các quan chức phương Tây cho rằng người dân phải chịu đựng thời tiết giá rét trong khi mất điện là tội ác chiến tranh.
Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Herman Halushchenko. Ảnh: Reuters
Ông Halushchenko nhận định vẫn còn nhiều việc phải làm. Ukraine cần tài chính để sửa chữa các đường dây phát điện bị hư hỏng. Ngoài các khoản viện trợ của phương Tây, doanh thu từ xuất khẩu điện sẽ là một khoản đáng để thực hiện điều đó.
Theo tính toán, mức tiêu thụ điện trên toàn quốc đã giảm ít nhất 30% do chiến tranh. Năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và năng lượng gió cũng phát huy tác dụng, giảm bớt áp lực cho các nhà máy điện hạt nhân và nhiệt điện than .
Dự kiến, nước đầu tiên nhận điện xuất khẩu của Ukraine sẽ là Cộng hòa Moldova sau đó là Ba Lan, Slovakia và Romania.
“Hôm nay chúng ta bắt đầu với Moldova và chúng ta đang nói về Ba Lan, Slovakia và Romania", Halushchenko cho biết và lưu ý rằng số lượng bao nhiêu sẽ phụ thuộc vào nhu cầu của của các quốc gia nhập khẩu điện.
Doanh thu xuất khẩu điện của Kiev cũng sẽ phụ thuộc vào biến động giá năng lượng tại Châu Âu. Ông Halushchenko cho biết vào năm 2022 khi Ukraine vẫn có thể xuất khẩu năng lượng, các công ty Ukraine đã thu về trung bình 43 đến 76 triệu USD mỗi tháng tùy thuộc vào giá cả.
Theo chuyên gia Georg Zachmann đến từ Viện nghiên cứu Bruegel, chính sách xuất khẩu điện mới này là bước khởi đầu khi Ukraine theo đuổi mục tiêu dài hạn là thực sự hội nhập vào mạng lưới của châu Âu.
Điều này cũng sẽ tăng cường an ninh và giúp các nước láng giềng trao đổi điện năng. Với mức giá năng lượng hiện tại, doanh thu hàng tháng từ việc xuất khẩu điện của Ukraine sẽ có thể lên tới hơn 32 triệu USD.
Theo nhà phân tích năng lượng Olena Pavlenko của nhóm cố vấn Dixie Group có trụ sở tại Kiev, việc nối lại xuất khẩu rõ ràng là một chiến thắng cho Ukraine và các quốc gia châu Âu.
“Người tiêu dùng châu Âu cần điều này, nó làm tăng tính cạnh tranh trên thị trường, giảm giá và cảm thấy an toàn hơn về năng lượng. Đối với Ukraine, đây là một khởi đầu tốt cho hoạt động và quan hệ đối tác trong tương lai với EU trên danh nghĩa một đối tác kinh doanh", bà Olena Pavlenko cho hay.
Phương Uyên
