Tấn công Kursk là tính toán sai lầm?
Sau gần 1 tháng tiến hành chiến dịch đột kích lớn vào vùng Kursk của Nga, Ukraine tuyên bố đã giành quyền kiểm soát 1.300km2 lãnh thổ, cũng như thành phố Sudzha. Được biết, thành phố này đóng vai trò thiết yếu trong việc vận chuyển khí đốt từ Siberia qua Ukraine đến các nước EU như Hungary, Áo, và Slovakia.
Bên cạnh đó, phía Ukraine cũng cho hay đã thiết lập chính quyền quân sự tại vùng mà lực lượng này kiểm soát ở tỉnh Kursk của Nga, đồng thời tập trung đủ số lượng xe bọc thép ở khu vực Sumy để tăng cường cho lực lượng của Kiev.
Chia sẻ với CNN, Đại tướng Oleksandr Syrskyi – Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine nói rằng Nga đã lên kế hoạch mở rộng cuộc tấn công vào Ukraine thông qua khu vực biên giới Kursk, tuy nhiên Kiev đã quyết định hành động trước, theo thông tin trên VTC News.
Đại tướng Oleksandr Syrskyi – Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine. Ảnh: CNN
Theo Đại tướng Oleksandr Syrskyi, chiến dịch của quân đội Ukraine bên trong lãnh thổ Nga đã diễn ra thành công. “Hành động quân sự ở Kursk đã làm giảm mối đe dọa từ cuộc tấn công tiềm tàng của đối phương. Chúng tôi ngăn chặn họ hành động và chuyển giao tranh sang lãnh thổ Nga", ông nhấn mạnh.
Về mục tiêu chính khi tấn công Kursk, Đại tướng Oleksandr Syrskyi nói chiến dịch đã ngăn chặn Nga sử dụng Kursk làm bàn đạp cho một cuộc tấn công mới, chuyển hướng lực lượng của Moscow khỏi các khu vực khác. Điều này giúp tạo ra một khu vực an ninh và ngăn chặn việc pháo kích xuyên biên giới vào các mục tiêu dân sự cũng như nâng cao tinh thần của quân đội Ukraine.
Nói về lực lượng đối phương, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết Nga đã điều động hàng chục nghìn quân đến Kursk chỉ trong một tháng, bao gồm cả lực lượng đổ bộ đường không tinh nhuệ nhất.
Đại tướng Oleksandr Syrskyi đồng thời thừa nhận rằng, Ukraine đang chịu áp lực rất lớn ở mặt trận xung quanh Pokrovsk - một thành phố chiến lược ở Donetsk trong nhiều tuần qua. Theo ông, quân đội Ukraine hiện đã có thể ngăn chặn được bước tiến của Nga tại khu vực này.
Cuộc tấn công bất ngờ của Ukraine vào khu vực Kursk hồi đầu tháng 8/2024 nhìn chung đã đạt một số mục tiêu như giáng đòn mạnh vào vị thế quân sự của Nga, phá hủy các tài sản quân sự và chiếm một số vùng lãnh thổ để phục vụ cho việc đàm phán.
Thế nhưng, Kiev đến nay vẫn chưa đạt được một trong các mục tiêu chính là buộc Moscow phải rút quân khỏi tuyến đầu tại Donbass nhằm định hình lại chiến trường. Điều này đã dẫn đến những lời chỉ trích “canh bạc” quân sự của Kiev, đặc biệt khi Nga liên tiếp tiến công dọc theo tiền tuyến phía Đông dài 1.000km.
Thay vì kéo quân đội Nga ra khỏi các mặt trận quan trọng ở Donetsk, cuộc tấn công Kursk đã làm phân tán lực lượng của Ukraine, cho phép Nga tập trung vào trọng tâm của họ. Các lực lượng Nga tiếp tục tấn công dữ dội ở miền Đông Ukraine, giành quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ rộng lớn trong hơn 1 tháng qua và tiến gần đến thành phố Pokrovsk có vị trí chiến lược quan trọng ở vùng Donetsk.
Các ngôi nhà ở Sudzha thuộc tỉnh Kursk của Nga bị thiệt hại do các cuộc tấn công. Ảnh: Washington Post/ Reuters
Một số nhà phân tích nhận định, những bước tiến mà Ukraine đạt được tại Kursk có thể khích lệ tinh thần của các binh sĩ nước này nhưng về mặt quân sự thì đây chưa hẳn là một thắng lợi, theo thông tin trên VOV.
Ông Andrew Latham – chuyên gia quan hệ quốc tế tại trường Macalester ở Saint Paul (bang Minnesota, Mỹ) cho rằng, chiến dịch xâm nhập Kursk dường như là một tính toán sai lầm, có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho chiến lược quân sự rộng lớn hơn của Ukraine.
Về mặt lãnh thổ, Ukraine cũng không đạt được bất cứ lợi ích to lớn nào. Ông Stephen M. Walt - Giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Harvard cho biết, số khu vực mà Ukraine kiểm soát được tại Kursk chỉ chiếm một phần rất nhỏ trên tổng diện tích đất liền của Nga. Trong khi đó, Moscow đang kiểm soát 20% diện tích lãnh thổ Ukraine.
Chiến lược của Nga ở mặt trận phía Đông
Theo Giáo sư Stephen M. Walt, kết quả cuộc chiến sẽ được quyết định chủ yếu bởi những gì xảy ra trên thực địa, chứ không phải bởi cuộc xâm nhập Kursk.
“Thành công ngắn hạn này của Ukraine có thể bị coi là sai lầm lớn nếu nó làm suy yếu khả năng phòng thủ của Ukraine ở phía Đông và cho phép Nga đạt được nhiều thành tựu nhanh chóng hơn ở đó. Về phần mình, Nga có thể chấp nhận để Ukraine kiểm soát một phần nhỏ lãnh thổ để đổi lấy những lợi ích to lớn hơn”, chuyên gia này lưu ý.
Đối với Nga, chiến dịch xâm nhập vùng Kursk có thể được coi là một “con bài” chiến lược bởi hoạt động tác chiến này buộc Ukraine phải dàn mỏng tuyến phòng thủ tại những mặt trận khác quan trọng hơn. Bằng cách duy trì đà tiến tại Donetsk, các lực lượng Nga đang tìm cách tận dụng lợi thế của họ, cố gắng mở ra những cơ hội mới để khai thác điểm yếu của Ukraine dọc theo mặt trận phía Đông.
Sự tập trung của Nga vào các mục tiêu quan trọng như Pokrovsk phản ánh một chiến lược rộng hơn nhằm củng cố lợi ích của họ ở miền Đông Ukraine. Việc giành quyền kiểm soát các trung tâm hậu cần và mạng lưới giao thông quan trọng sẽ nâng cao đáng kể vị thế của Nga, mở đường cho các bước tiến xa hơn vào lãnh thổ do Ukraine nắm giữ và dẫn đến bước đột phá quyết định.
Giao tranh tại vùng Kursk vẫn đang tiếp diễn. Ảnh minh họa: Sputnik/ RT
“Tổng thống Putin dường như đang cố gắng duy trì chiến dịch của Nga tại Pokrovsk bằng cách trì hoãn việc giải phóng Kursk”, Viên Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở ở Washington (Mỹ) nhận định trong một báo cáo công bố tuần này.
Moscow muốn biến đây thành cơ hội để làm giảm sức mạnh quân sự của Ukraine bằng cách bắn hạ hàng loạt binh sĩ và phương tiện thiết giáp mà Kiev triển khai tới Kursk.
“Theo thời gian, Ukraine có thể mất nhiều binh sĩ hơn, mất nhiều thiết giáp, đạn dược và vũ khí hơn. Xét theo quan điểm của Nga, điều này có lợi cho họ. Vì vậy, tôi không nghĩ Nga sẽ nhanh chóng đẩy lùi cuộc tấn công của Ukraine”, chuyên gia phân tích George Beebe và Anatol Lieven thuộc Viện Quincy (Mỹ) suy đoán.
Trong khi đó, ông Michael O'Hanlon - thành viên cấp cao tại Viện Brookings (Mỹ) nhận định: “Ukraine đang tìm cách sử dụng lãnh thổ ở Kursk để đàm phán sau khi nhận ra rằng họ rất khó lấy lại được phần lớn đất đai của mình thông qua một cuộc phản công. Nhưng Tổng thống Putin có lẽ sẽ không bao giờ thực hiện cuộc trao đổi 1.000 đổi 1”.
Theo ông Michael O'Hanlon, Ukraine chắc chắn sẽ phải trả giá cho chiến dịch xâm nhập Kursk vào thời điểm các đơn vị nước này đang bị áp đảo về hỏa lực và quân số. “Họ nên cố gắng bổ sung thêm lực lượng mới để tăng cường khả năng phòng thủ, chứ không phải để tấn công”, ông nêu ý kiến.
Tốc độ tiến quân của Nga đang phơi bày điểm yếu ở các vị trí tiền tuyến của Ukraine. Ảnh minh họa: Reuters
Hiện tại, không chỉ Pokrovsk mà các thị trấn Toretsk và Chasiv Yar ở Donetsk cũng đang nằm trong tầm ngắm của Nga. Nếu kiểm soát được các khu vực này, Nga sẽ có bàn đạp quan trọng để giành quyền kiểm soát hai thành phố Kramatorsk và Sloviansk, sau đó là phần còn lại của khu vực phía Đông.
Tốc độ tiến quân của Nga đang phơi bày điểm yếu ở các vị trí tiền tuyến của Ukraine, chủ yếu là do thiếu nhân lực. Mặc dù đã hạ độ tuổi nhập ngũ nhưng Ukraine vẫn chưa thể bổ sung đáng kể lực lượng chiến đấu.
