Rất nhiều gói thầu có giá trúng thầu chênh lệch thấp so với giá gói thầu và có những doanh nghiệp cứ đến hẹn lại… trúng thầu. Sự bất thường này đang diễn ra ở các gói thầu xây dựng cơ bản thuộc huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.
Tiết kiệm ngân sách mang tính… tượng trưng
Tìm hiểu của PV báo ĐS&PL được biết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang là địa phương đầu tư rất lớn vào lĩnh vực xây dựng cơ bản. Thế nhưng, hàng loạt gói thầu có mức tiết kiệm siêu thấp hoặc một vài doanh nghiệp liên tiếp trúng thầu các công trình trên địa bàn đã dấy lên những hoài nghi từ phía dư luận.
Trong số những gói thầu này, Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng (BQLDA ĐTXD) Khu vực huyện Yên Sơn đã phê duyệt số lượng không hề nhỏ.
Ông Phạm Quang Đức, Phó Giám đốc BQLDA ĐTXD đã ký nhiều quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu có tỷ lệ tiết kiệm hết sức khiêm tốn. Theo đó, ngày 31/7/2018, Quyết định số 117 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 03: Thi công xây dựng công trình thuộc công trình xây dựng Nhà văn hóa trung tâm xã Tiến Bộ. Công ty TNHH MTV Vận tải và Xây dựng Tiến Minh trúng thầu với giá 1.294.137.000 đồng ở gói thầu trị giá 1.301.803.000 đồng, tiết kiệm được 7.666.000 đồng cho ngân sách.
Tại Quyết định số 101 ngày 10/6/2019, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 2: Thi công xây dựng công trình Di chuyển, sửa chữa cải tạo nhà sàn Trại bò Phú Lâm về lắp dựng tại khuôn viên Huyện ủy, UBND huyện Yên Sơn. Gói thầu có giá 1.466.395.000 đồng. Liên danh công ty TNHH Đức Huy Tuyên Quang và công ty Cổ phần xây dựng Hà Thịnh trúng thầu với giá 1.461.877.000 đồng. Mức tiết kiệm vốn đầu tư vỏn vẹn 4.518.000 đồng.
Gói thầu lớn hơn là gói thi công xây dựng công trình nhà lớp học 2 tầng, 6 phòng học trường Mầm non trung tâm xã Kim Quan, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Giá gói thầu 4.394.146.000 đồng, đơn vị “trúng thầu sát giá” là công ty TNHH Long Thắng với 4.390.492.000 đồng, tỷ lệ tiết kiệm khiêm tốn ở mức 3.654.000 đồng.
Thông báo 142 của Ban Quản lý này vào ngày 4/9/2019 cho thấy, giá gói thầu công trình Xây dựng nhà đa năng thi đấu thể thao trung tâm huyện Yên Sơn là 2.437.603.000 đồng, công ty TNHH xây dựng Trung Mạnh trúng thầu với giá 2.434.048.000 đồng, con số tiết kiệm chỉ là 3.555.000 đồng.
Ngày 6/9/2019, Ban Quản lý này có Thông báo số 145 về kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu: Thi công xây dựng công trình Trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND và UBND xã Thái Bình với nguồn vốn ngân sách huyện. Giá gói thầu là 4.848.898.000 đồng, công ty TNHH Đức Huy Tuyên Quang trúng thầu với 4.844.086.000 đồng, tiết kiệm được cho nguồn vốn đầu tư 4.812.000 đồng.
Thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu Thi công xây dựng công trình Đường giao thông tuyến ĐH 09 |
Đáng nói, tình trạng tương tự xảy ra ngay cả những gói thầu lên đến cả chục tỷ đồng. Điển hình như gói thầu Thi công xây dựng công trình Đường giao thông tuyến ĐH 09 (đoạn Km 8+00 đến Km 14+320) nằm trên địa phận xã Chiêu Yên, huyện Yên Sơn đến xã Yên Nguyên, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang. Nguồn vốn đầu tư là vốn sự nghiệp kinh tế ngân sách và các nguồn vốn hợp pháp của huyện. Giá gói thầu này là 12.282.959.000 đồng, công ty TNHH Hoàng Ngọc trúng với 12.274.844.540 đồng, tiết kiệm được hơn 8.000.000 đồng.
Ngoài ra, những gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm cực kỳ thấp trong khi giá trị gói thầu trên chục tỷ đồng còn phải kể đến gói thầu thi công xây dựng công trình Tuyến đường liên xã, đoạn từ ngã ba Bình Ca đến giáp xã Công Đa (đi qua khu di tích Bộ Canh Nông), gói thầu thi công xây dựng công trình Quy hoạch xây dựng mở rộng khu xử lý rác thải tại xã Nhữ Khê.
Một doanh nghiệp liên tiếp trúng thầu
Đáng chú ý, trong số rất nhiều những gói thầu tiết kiệm siêu thấp như đã kể trên, nhiều gói thầu còn được một công ty “thao túng” trúng thầu khiến dư luận càng thêm băn khoăn về tính minh bạch, công khai và đặt dấu hỏi về việc có hay không sự móc nối, liên kết ngầm để bòn rút của công thành… của ông.
Theo đó, công ty Cổ phần Xây lắp Nam Hải (Thái Bình) là đơn vị liên tiếp trúng thầu các công trình có nguồn vốn đầu tư từ Chương trình hỗ trợ ngân sách ngành Y tế do EU viện trợ và vốn ngân sách huyện Yên Sơn, mặc dù tỷ lệ tiết kiệm ở các gói thầu chỉ mang tính… tượng trưng.
Cụ thể, ngày 8/8/2019, Công ty này được ông Triệu Hồng Quang, Phó Chủ tịch UBND huyên Yên Sơn ký Quyết định số 4826 phê duyệt gói thầu Thi công xây dựng công trình Trạm Y tế xã Kiến Thiết với giá gói thầu là 2.817.752.000, giá trúng thầu 2.815.501.000 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm chỉ 2,2 triệu đồng.
Quyết định do ông Triệu Hồng Quang ký phê duyệt gói thầu Thi công xây dựng công trình Trạm Y tế xã Kiến Thiết |
Trước đó, ngày 15/1/2019, ông Triệu Hồng Quang từng ký Quyết định số 11 phê duyệt gói thầu Thi công xây dựng công trình Trạm Y tế xã Trung Trực với giá 4.310.162.000 đồng, giá trúng thầu 4.308.565.000 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm siêu thấp: 1.597.000 đồng.
Ngày 24/11/2018, tại Quyết định số 5348, ông Hà Minh Quang, Chủ tịch UBND huyện Yên Sơn ký cho Công ty này trúng gói thầu Thi công xây dựng công trình Trạm Y tế xã Tân Long với giá 3.257.222.000 đồng, giá trúng thầu 3.255.200.522 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm cũng chỉ ở mức 2.021.478 triệu đồng.
Trao đổi với báo chí, Chánh văn phòng UBND huyện Yên Sơn Trần Giang Tuyên cho biết: “Hiện tại, UBND huyện Yên Sơn chưa có Chủ tịch và Phó Chủ tịch phụ trách, khi nào nhân sự được bổ nhiệm sẽ trả lời báo chí”.
Được biết, UBND tỉnh Tuyên Quang cũng đã có văn bản yêu cầu Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Tuyên Quang chủ trì, phối hợp với UBND Huyện Yên Sơn kiểm tra, xác minh và làm rõ
Đề nghị kiểm tra, xử lý nghiêm
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực đấu thầu, khi nhà thầu bản địa trúng nhiều gói thầu tại địa phương sẽ khiến dư luận hoài nghi. Đặc biệt, sự chênh lệch thấp giữa giá gói thầu và giá trúng thầu càng dấy lên những nghi ngại về sự không minh bạch, rõ ràng, có “sân sau”, “chỉ điểm” cho nhà thầu, không quan tâm đến chất lượng thi công công trình hay tiết kiệm chi phí cho ngân sách Nhà nước.
Chính những điều này tạo sự cạnh tranh không bình đẳng trong đấu thầu. Liệu có hay không việc nhà thầu có mối quan hệ gần gũi với chủ đầu tư và được “xi nhan” từ đơn vị mời thầu cũng như chính quyền địa phương để có sự phối kết hợp nhịp nhàng, dễ bề thao túng?
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV, ông Đặng Đình Đào, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển, ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội cho rằng, câu chuyện xảy ra ở Yên Sơn, Tuyên Quang không phải là hi hữu. Cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc để làm rõ có những khuất tất như thế nào và kịp thời xử lý nghiêm, tránh dư luận xấu, ngăn chặn thất thoát ngân sách Nhà nước cũng như không để những gói thầu được phê duyệt dễ dàng, ảnh hưởng chất lượng công trình khi đi vào sử dụng.
“Nguyên nhân của tình trạng này là bởi luật pháp chưa được thực hiện một cách nghiêm minh. Yếu tố con người cũng rất quan trọng, cần làm rõ có hay không sự móc nối giữa các nhà thầu và đơn vị mời thầu để cùng ăn chia hoa hồng”, ông Đào nói.
ĐBQH Phạm Văn Hòa |
Cũng trao đổi với PV, ĐBQH Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nhìn nhận: “Xây dựng cơ bản có thể ví như món ăn béo bở cho một số người trục lợi. Họ cho rằng, có thể bám vào xây dựng cơ bản để mưu lợi cho tập thể hoặc cá nhân, lợi ích nhóm. Đây là vấn đề mà dư luận hết sức bức xúc và cần phải có sự chấn chỉnh quyết liệt để xử lý các tổ chức, cá nhân sai phạm”.
“Việc kiểm tra, xử lý nghiêm sai phạm (nếu có) cũng là hình thức răn đe phòng ngừa chung cho tất cả những câu chuyện tương tự ở các địa phương khác, không riêng gì Yên Sơn, Tuyên Quang. Chỉ có như vậy mới tạo được sự công bằng, trả lại nguồn thâm hụt ngân sách Nhà nước. Bởi ngân sách là từng đồng thuế đóng góp của nhân dân. Hơn nữa, xử lý nghiêm cũng là để tạo sự cạnh tranh công bằng giữa các nhà thầu và làm minh bạch các nguồn đầu tư cho xây dựng cơ bản hiện nay”, vị ĐBQH tỉnh Đồng Tháp nhấn mạnh.
Lê Tuấn – Duy Trung
