Trong cuộc họp báo ngày 18/8 (theo giờ Mỹ), Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tiết lộ tất cả các báo cáo tình báo liên quan đến những mối đe dọa từ Taliban "chỉ ra có rất nhiều kịch bản khả thi".
Cụ thể, ông phát biểu: "Khung thời gian của sự sụp đổ đã được ước tính rộng rãi, dao động từ vài tuần đến vài tháng và thậm chí có thể là nhiều năm sau khi chúng tôi rút quân. Nhưng tôi không thấy trước bất kỳ dấu hiệu nào về việc Afghanistan sẽ sụp đổ chỉ trong 11 ngày".
Bình luận của ông được đưa ra chỉ một ngày sau khi các nguồn tin nói với tờ New York Times rằng các quan chức tình báo Mỹ đã cảnh báo về sự trỗi dậy và giành quyền kiểm soát nhanh chóng của Taliban, ngay cả khi Tổng thống Joe Biden đã hạ thấp những mối đe doạ này.
Theo đó, các nguồn tin cho biết một số báo cáo mật đã đặt câu hỏi xem liệu Afghanistan có sẵn sàng đứng lên chiến đấu với Taliban hay không và khả năng chính phủ Afghanistan có thể duy trì quyền kiểm soát ở thủ đô Kabul.
Sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ Kabul được xem là một trong những tính toán sai lầm của chính quyền Tổng thống Joe Biden. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Anthoney Blinken từng thừa nhận họ đã tính toán sai về thời điểm Taliban giành được quyền kiểm soát thủ đô Kabul. Trong khi đó, nhiều quan chức, chính trị gia trên thế giới đã nói rằng sự sụp đổ của Kabul hoàn toàn là điều đã được cảnh báo từ trước khi Mỹ tuyên bố rút quân khỏi Afghanistan.
Trong đó, ông Christopher C. Miller, chuyên gia về chống khủng bố kiêm quyền bộ trưởng Quốc phòng Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, cũng từng thừa nhận: "Cách chúng ta đánh giá các tin tức tình báo rõ ràng đã sai, đó là sự kiêu ngạo về văn hóa và công nghệ. Hậu quả có thể được dự đoán từ trước".
Từ đầu tuần này, cảnh tượng hỗn loạn đã được ghi nhận ở Afghanistan khi hàng nghìn người từng giúp Mỹ trong thời gian tham chiến tại đây cầu xin Washington đưa họ đi sơ tán. Nhiều người lo ngại họ sẽ bị hành quyết nếu ở lại đất nước dưới sự kiểm soát của Taliban.
Lên tiếng về kế hoạch của Mỹ, ông Milley cho biết: "Chúng tôi có ý định sơ tán toàn bộ công dân Mỹ muốn rời khỏi Afghanistan. Về những người Afghanistan đã giúp đỡ Mỹ trong cuộc chiến kéo dài 20 năm và hiện đang tìm đường rời đi, chúng tôi sẽ không bỏ lại họ. Chúng tôi sẽ đưa họ rời đi càng nhiều càng tốt".
Ông Milley chia sẻ Mỹ đã sơ tán gần 5.000 người khỏi Afghanistan chỉ 3 ngày sau khi Taliban giành quyền kiểm soát. Tuy nhiên, không rõ trong số này có bao nhiều người Afghanistan.
Hiện Mỹ đã cử 4.500 binh sĩ tới bảo vệ sân bay Kabul, hỗ trợ quá trình sơ tán thêm nhiều người khỏi Afghanistan. Ông Milley phát biểu: "Công việc của chúng tôi là bảo vệ sân bay ở đó và sơ tán toàn bộ những người đã trung thành và giúp đỡ chúng tôi".
Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ mô tả tình hình hiện tại là "ổn định" nhưng cảnh báo rằng có những mối đe dọa đang diễn ra. Ông cho biết Mỹ sẽ lập tức có có hành động trước bất kỳ mối đe doạ nào.
Tại buổi họp báo, một phóng viên đã hỏi ông Mark Milley và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin xem liệu họ có cảm thấy hối hận vì không tiến hành sơ tán người sớm hơn không. Theo đó, ông Milley cho biết hiện nay ông đang tập trung thực hiện các công việc của mình, "sẽ có thời gian cho sự hối hận nhưng không phải bây giờ".
Video người Afghanistan tuyệt vọng bám vào máy bay vì muốn rời khỏi đất nước.
Minh Hạnh (Theo New York Post)
