Nghe t?ếng kẻng leng keng phát ra từ đỉnh nú? Chuông (xã Tân Lĩnh, Lục Yên, Yên Bá?), gần chục ngườ? dân sống dướ? chân nú? chạy tán loạn.
Ngườ? thì dú? đầu vào gốc cọ. Kẻ thì lóp ngóp chu? vào hốc rãnh. Sau t?ếng nổ chát chúa của t?ếng mìn phá đá họ mớ? dám mò ra và thấy mình may mắn chưa bị thần chết bắt đ?.
"Tử thần" trên đỉnh nủ? Chuông
Nú? Chuông thuộc sự quản lý của Công ty Hùng Đạ? Dương chuyên kha? thác đá, tuy nh?ên, công ty này đã bán lạ? dự án cho ha? đơn vị khác là Công ty Ấn Độ và Công Ty Phú Thá? để kha? thác đá xẻ. V?ệc kha? thác đá được các công ty này tr?ển kha? bằng cách dùng thuốc nổ, bất chấp tính mạng của hơn 5 hộ dân vớ? trên 20 nhân khẩu thuộc thôn 3 xã Tân Lĩnh đang sống dướ? chân nú?.
Để t?ếp cận mỏ đá, chúng tô? phả? vờ làm lá? buôn đá và được anh Lục Văn Trường - một ngườ? dân thôn 3 dẫn vào chân nú? để xem đá xanh - một loạ? đá có màu xanh ngọc dùng để tạc tượng. Mỏ đá nằm cách con đường lớn dẫn lên trung tâm huyện Lục Yên chỉ chừng 300m, thế nhưng chúng tô? phả? lòng vòng qua con đường nhỏ cách đó gần 1km mớ? t?ếp cận được mỏ đá.
Gần đến nú? Chuông, đã nghe t?ếng máy khoan, máy xúc đua nhau gầm rú làm k?nh động một góc rừng. Chúng tô? đang loay hoay tìm đường t?ếp cận các hộ dân gần chân nú? thì chạm mặt một bảo vệ to béo, trên tay cầm ch?ếc bộ đàm để cảnh g?ớ? ngườ? đ? lạ?.
Ngườ? bảo vệ đưa ánh mắt ngh? ngờ nhìn chúng tô? một lượt rồ? gã đưa ch?ếc bộ đàm lên mô? mà thét lớn: "Dừng lạ?!". Ngay lập tức, t?ếng máy móc gầm rú trên đỉnh nú? ?m bặt, gã xua tay ra h?ệu cho chúng tô? nhanh chóng vượt qua con đường nhỏ mấp mô nằm dướ? chân nú?, trong kh? những tảng đá to như cá? bàn, ghế... vẫn lịch bịch lăn trên đầu.
Trông thấy một tảng đá lớn đang từ trên đỉnh nú? bay xuống, anh Trường mắt tròn xoe, mặt tá? mét vộ? vàng tăng ga xe thật nhanh, nhưng không may sự vộ? vàng đã làm anh lá? con xe cà tàng bay thẳng xuống ruộng lầy, còn tảng đá to như cá? ghế bay xuống chân nú? cách đó chừng và? mét cuốn theo bụ? mù mịt. Anh cố sức nhảy lên bờ lô? ch?ếc xe ra khỏ? bùn lầy rồ? lập cập lá? xe ra khỏ? cung đường chết chóc.
Vừa qua một phen hú vía, anh Trường trèo lên một mô đất cao rồ? nhìn lên đỉnh nú? Chuông mà ngán ngẩm: "Ngày nào máy móc cũng gầm rú đ?nh ta? nhức óc như vậy. Mỗ? kh? có đá lăn hoặc nổ mìn đánh đá thì hơn 20 mạng ngườ? dướ? chân nú? lãnh đủ vì bụ?, đá văng...".
Anh Lục Văn Ngh?a uất ức vì bị các mỏ đá hành hạ. |
Kêu không a? cứu!
G?a đình anh Lục Văn Ngh?a cách kha? trường kha? thác đá chỉ chưa đầy 200m, là một trong số những hộ lãnh chịu hậu quả nặng nề của nạn kha? thác đá uất ức mà than rằng: "Chắc chúng tô? phả? đợ? đến kh? nào chúng nó (các công ty kha? thác đá - PV) vạt xong nú? Chuông thì mớ? hết cá? cảnh sống chung vớ? tử thần này".
Bị đày đọa đến đường cùng, vậy nhưng những ngườ? dân khốn khổ không b?ết kêu a?. Hôm nào không chịu nổ? họ lạ? lên xã kêu cứu. "Nó? là kêu vậy chứ có thấy a? cứu gì đâu. Mìn thì chúng nó vẫn đánh ầm ầm, bụ? vẫn phủ, đá vẫn bay vun vút trên đầu. Từ trước đến nay, các công ty đá ra sức vạt nú?, không chỉ kha? thác ngày mà ban đêm chúng nó cho công nhân khoan cắt thâu đêm dân không ngủ được. Có hôm chúng tô? báo cáo lên xã, xã đến h?ện trường lập b?ên bản v? phạm, thế nhưng các công ty chỉ dừng kha? thác đêm và? hôm rồ? đâu lạ? vào đấy, kêu mã?, gào mã? cũng chán nên g?ờ chỉ còn b?ết bặm mô? mà chấp nhận", anh Ngh?a cho b?ết.
Ngán ngẩm, tức g?ận, anh Ngh?a chắp tay sau mông hết đ? ra lạ? đ? vào, hết lên mỏm đất cao phía sau nhà để trông chừng trẻ con, trâu bò tránh đá lạ? lượn về nhà uống hớp nước. Anh bảo: "Chúng tô? ở đây như phát đ?ên, làm cá? gì cũng nơm nớp, vợ chồng vào đồ? đ? làm rẫy thì lạ? sợ mấy đứa trẻ ở nhà không b?ết đường tránh đá, sợ trẻ con thả trâu, bò ra gần bã? đá không may dính "đạn" thì mất của. Nếu không t?n thì x?n mờ? các anh ở lạ? để chứng k?ến cảnh nổ mìn cho rõ".
Nổ mìn làm đá bắn khắp nơ?. |
Chúng tô? còn phả? khổ đến bao g?ờ!
Sau thờ? g?an ngắn chờ đợ?, đến khoảng 17h 30 phút, t?ếng máy khoan cắt trên đỉnh nú? ?m bặt, ch?ếc máy cẩu cỡ lớn cũng rút lu?, từ trên đỉnh nú? vọng ra t?ếng kẻng leng keng báo h?ệu sắp nổ mìn. Nghe t?ếng kẻng, gần chục con dân sống dướ? chân nú? lùa nhau tìm nơ? trú ẩn, trẻ con thì độ? nón, rổ, rá... núp vào góc nhà, những ngườ? làm nương rẫy, chăn trâu cắt cỏ thì bỏ cày vứt cuốc đuổ? trâu, bò chạy tán loạn ra xa chân nú?, ngườ? thì dú? đầu vào gốc cọ, kẻ thì lóp ngóp chu? vào hốc rãnh.
Đứa con gá? lớn của anh Lục Văn Ngh?a cũng vứt bỏ bao tả? rơm trên lưng kh? đ? ngang qua chân nú? Chuông rồ? bỏ chạy thục mạng về nhà, chu? vào gầm sàn ẩn nấp. Anh Lục Văn Trường cũng có mặt lúc đó hò hét chúng tô? lên nhà anh Ngh?a trú ẩn rồ? uống cốc nước lánh "bom đá".
Những ngườ? trong nhà anh Ngh?a chưa a? kịp nhấp xong chén nước thì trên đỉnh nú? vọng ra t?ếng kẻng lần thứ ha? rồ? ngay lập tức những t?ếng nổ đ?nh ta? nhức óc phát ra, ngô? nhà bị chấn động kêu răng rắc, sau mỗ? t?ếng nổ, trên nóc nhà lạ? có đá bay vun vút rồ? rơ? bồm bộp xuống má? nhà tranh. Anh Ngh?a nhăn mặt uống nốt chén trà rồ? than lên tuyệt vọng: "Không b?ết chúng tô? còn phả? khổ đến bao g?ờ!...".
"Các công ty đá làm v?ệc ở nú? Chuông l?ên tục cả ngày lẫn đêm, sau kh? nhận được phản ánh của ngườ? dân, xã đã t?ến hành k?ểm tra, nhắc nhở các công ty kha? thác đá phả? đảm bảo tính mạng, tà? sản cho nhân dân. Cách đây mấy tháng xã đã xử phạt một công ty đá ở nú? Chuông vớ? số t?ền là 1 tr?ệu đồng vì tộ? hoạt động thâu đêm kh?ến ngườ? dân xung quanh không ngủ được". Ông Hoàng Ngọc Chấn (Chủ tịch UBND xã Tân Lĩnh, huyện Lục Yên) |
Theo Quách Dương/K?ến Thức