Theo South China Morning Post, trong tháng 1/2023, người dùng Internet tại Indonesia không khỏi choáng váng trước số lượng người ăn xin online ngày càng tăng. Được biết, những người này lợi dụng các tính năng tặng quà trên TikTok.
Nền tảng chia sẻ video cho phép bất cứ tài khoản nào có ít nhất 1.000 người theo dõi quay video phát trực tiếp. Người xem có thể thể hiện sự ủng hộ bằng cách gửi tặng chủ kênh các món quà ảo có thể đổi thành tiền thật.
Khác với ngoài đời thực, nơi những người ăn xin phải ngồi hàng giờ dưới cái nóng như thiêu đốt hoặc lang thang khắp nơi để xin tiền, nhiều người trong số những người ăn xin trên TikTok, chủ yếu là phụ nữ lớn tuổi, phải đổ nước sông bẩn lên người theo yêu cầu nhằm đổi lấy những món quà ảo.
Một video phát trực tiếp cảnh gọi là “tắm bùn” này có thể kéo dài hàng giờ. Sau khi một đoạn video như vậy lan truyền hồi đầu tháng này, mọi người đặt ra câu hỏi liệu những người phụ nữ đó tự nguyện thực hiện hay bị các thành viên trong gia đình lợi dụng.
“Người phụ nữ này có vẻ như thực sự bị ép buộc phải làm điều này, thật tội nghiệp”, người dùng TikTok ghi lại màn hình quay video tắm bùn lan truyền trong tháng này chia sẻ.
Trong một video phát trực tiếp dưới tài khoản TikTok thuộc sở hữu của người hàng xóm Sultan Akhyar, một số người phụ nữ mặc đầy đủ quần áo thay phiên nhau tắm bùn trong một bồn tắm tạm thời. Tài khoản này hiện đã bị xóa theo yêu cầu từ bộ Thông tin và Truyền thông Indonesia.
Những đoạn video với nội dung nói trên đã vấp phải phản ứng dữ dội tại Indonesia, đất nước có số lượng người dùng TikTok lớn thứ 2 trên thế giới với 99,1 triệu người, chỉ đứng sau Mỹ với 136,4 triệu người.
Ngày 19/1, Sultan cho hay lần đầu tiên anh tắm bùn cùng bạn bè để kiếm một số tiền từ những người theo dõi mình trên TikTok. Sau đó, những người hàng xóm đề nghị tham gia cùng vì “họ nghèo và vướng vào nợ nần”.
Ban đầu, người đàn ông giới hạn thời gian phát trực tiếp trong 1 tiếng nhưng về sau đã kéo dài hơn khi thấy lượt xem tăng và quà tặng vẫn tiếp tục đến. Có thời điểm anh thậm chí còn phát trực tiếp trong 24 tiếng.
Người phụ nữ 66 tuổi tên Raimin tiết lộ cô không bị ép buộc làm vậy vì cô cần tiền. “Tôi nghèo, không có tiền mua nhu yếu phẩm. Tôi sống một mình”, bà nói và cho biết thêm đã làm việc này 5 lần, kiếm được 2 triệu rupuiah (khoảng 3,1 triệu đồng) cho mỗi lần lên sóng.
Một người phụ nữ khác ở Gowa Regency (tỉnh Nam Sulawesi, Indonesia) cũng thu hút sự chú ý sau khi tìm cách kiếm quà trên TikTok bằng cách cho đứa con 7 tháng tuổi uống cà phê hòa tan thay vì sữa công thức.
Được biết, bà mẹ đơn thân này làm nhân viên phục vụ tại một nhà hàng. Trước đó, cô đã đăng tải video quay cảnh con mình được cho ăn cơm chiên và gà cay, dù khai với cảnh sát rằng chỉ giả vờ làm vậy trước ống kính. Các video của người phụ nữ này hiện đã bị gỡ xuống.
Trong diễn biến liên quan, South China Morning Post đưa tin, Bộ trưởng Nội vụ Indonesia Tri Rismaharini kêu gọi công chúng báo cáo các video tương tự cho chính quyền địa phương. Đồng thời, bà kêu gọi nhân viên của mình “ngăn chặn các hoạt động ăn xin, cả ở ngoài đời thực và online, trên mạng xã hội nhằm bóc lột người già, trẻ em, người khuyết tật và/ hoặc các nhóm dễ bị tổn thương khác”.
Ngày 29/1, Bộ trưởng Du lịch Indonesia Sandiaga Uno cũng kêu gọi những người sáng tạo nội dung tạo ra “nội dung hay với những giá trị tốt”, không lợi dụng sự hào phóng của người Indonesia.
Cùng ngày, Sultan đã xin lỗi về các video tắm bùn và hứa sẽ tạo những nội dung tốt hơn trong tương lai. “Tôi đã sẵn sàng xóa hết mọi thứ để các TikToker khác không làm theo. Tôi xin lỗi về nội dung lan truyền trên tài khoản của mình”, người đàn ông nói.
Trong khi đó, ngày 30/1, bộ Thông tin và Truyền thông Indonesia cho biết họ đã yêu cầu TikTok gỡ các video tắm bùn. Chia sẻ với hãng tin địa phương Merdeka, TikTok cho hay họ “rất lo ngại” về các video ăn xin online và kêu gọi người dùng báo cáo bất kỳ nội dung nào không phù hợp.
Theo Devie Rahmawati – nhà xã hội học tại Đại học Indonesia, những video như vậy có thể sẽ tiếp tục, miễn là “có những người cảm thấy họ đã làm điều tốt bằng cách giúp đỡ trực tiếp những người ăn xin”.
Đinh Kim(Theo SCMP)
