Từ Hi Thái Hậu thích đọc thơ, nhưng cả đời bà chỉ làm duy nhất một bài thơ cho chính mẫu thân của mình. Dù dở tệ nhưng bài thơ độc nhất cả đời Từ Hi Thái Hậu vẫn còn lưu truyền mãi đến ngày sau, đặc biệt là câu cuối cùng.
Từ Hi Thái Hậu nổi tiếng lịch sử độc ác và chuyên quyền, tuy nhiên bà cũng có những sở thích đọc thơ Lý Bạch rất bình dị, trái ngược với hình ảnh thường thấy.
Sử liệu chép lại, bà thích đọc thơ tới nỗi, cứ thời gian rảnh thì sẽ ra lệnh cho cung nữ và thái giám thân cận đọc thơ cho nghe. Tuy nhiên, điều kỳ lạ là người thích đọc thơ sẽ hay làm thơ, Từ Hi Thái Hậu lại không như vậy, cả đời bà chỉ viết một bài thơ duy nhất cho chính mẫu thân của mình.
Các nhà sử học Trung Quốc cho rằng, Từ Hi Thái Hậu vốn xuất thân trong gia đình chẳng mấy tài giỏi, tư chất của bà cũng không phải học cao hiểu rộng gì, cho nên, bà không đủ kiến thức, văn chương chữ nghĩa để làm thơ.
Bài thơ Từ Hi Thái Hậu viết cho mẹ vào ngày mừng thọ lần thứ 70, tức năm 1877. Do có việc bận nên Từ Hi không thể tham dự tiệc chúc mừng. Bà đã viết một bài thơ và gửi kèm theo một số lễ vật thay cho sự vắng mặt của mình dành tặng riêng cho mẹ.
| Cả đời Từ Hi Thái Hậu chỉ viết một bài thơ duy nhất cho chính mẫu thân của mình. |
Hán - Việt:
Thế gian đa ma tình tối chân
Lệ huyết dung nhập nhi nữ thân
Đàn kiệt tâm lực chung vị tử
Khả liên thiên hạ phụ mẫu tâm
Dịch nghĩa:
Tình yêu của cha mẹ là thứ tình cảm chân thành nhất trên thế gian
Máu và nước mắt chảy vào trong cơ thể con cái
Vắt kiệt tâm lực suốt đời vì con
Thương thay cho tấm lòng của kẻ làm cha mẹ trong thiên hạ
So với thơ của Lý Bạch hay thơ của Càn Long đế, bài thơ của Từ Hi Thái Hậu được đánh giá là quá kém cỏi. Tuy nhiên, câu cuối cùng của bài thơ lại mang đầy ý nghĩa về tình cảm giữa bố mẹ và con cái, phù hợp với mọi thời đại. Cho nên, dù dở tệ nhưng bài thơ độc nhất cả đời Từ Hi Thái Hậu vẫn còn lưu truyền mãi đến ngày sau, đặc biệt là câu cuối cùng.
Việt Hương (T/h)
