(ĐSPL) - Hiệp định TPP ký kết, thị trường dược phẩm Việt Nam đứng trước những thách thức, nếu không chuyển mình, các DN dược trong nước sẽ gặp khó khăn.
Không dễ cho DN nội
Thông tin trên báo Tiền Phong, dù được đánh giá có mức tăng trưởng cao trong khu vực Đông Nam Á với tỷ lệ tăng 16\% mỗi năm, tổng tiêu thụ thuốc khoảng 3,3 tỷ USD, thị trường dược phẩm Việt Nam vẫn đứng trước những thách thức khi Việt Nam ra nhập TPP .
Một số chuyên gia ở TPHCM cho rằng, nếu không chuyển mình, các DN dược trong nước sẽ gặp khó khăn. Ví dụ về đấu thầu thuốc khi Việt Nam tham gia vào TPP. Việc đấu thầu sẽ công khai, các hãng dược trên thế giới tham gia bình đẳng với các DN trong nước nên sẽ có cạnh tranh khốc liệt và phần thua chắc chắn sẽ rơi vào DN nội khi công nghiệp dược của chúng ta còn yếu, phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu” - Một chuyên gia nói.
Ông Phan Thanh Bình, Phó tổng giám đốc Tập đoàn dược phẩm Merap nhận định, nếu mở cửa đón TPP cũng đồng nghĩa mở cửa cho thuốc ngoại khi các DN FDI sản xuất, nhập khẩu sẽ ngày càng áp đảo hơn ở Việt Nam.
“Đây là thách thức không nhỏ cho các DN trong nước vốn lâu nay vẫn chưa quan tâm đầu tư công nghệ, nghiên cứu và lệ thuộc vào nguồn nguyên liệu nước ngoài"- Ông Bình nói.
Theo các chuyên gia, thời gian thuốc sáng chế độc quyền hết bảo hộ từ 5-10 năm nên giai đoạn tiếp cận sản xuất thuốc phiên bản này với giá rẻ phải chờ đợi sẽ gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh thuốc của các công ty trong nước, nhất là phải chờ có giấy phép để sản xuất thuốc phiên bản.
Trong khi đó, các sản phẩm thuốc chất lượng của các hãng dược nước ngoài sẽ tràn vào Việt Nam, gây ra một cuộc cạnh tranh rất mạnh mẽ.
Thị trường thuốc Việt Nam được đánh giá là tiềm năng nhưng theo ông Nguyễn Văn Thuận - một chuyên gia trong lĩnh vực dược thì thị phần không do các công ty trong nước nắm giữ. Theo thống kê số công ty sản xuất dược trong nước đang chiếm trên 85\% trong tổng số công ty dược hoạt động ở Việt Nam, song thuốc nhập khẩu lại chiếm 60-70\% thị trường.
“Sản phẩm của các công ty trong nước đa phần là các loại thuốc phiên bản trong khi người dân vẫn dành sự tin tưởng cho thuốc ngoại, đặc biệt là thuốc đặc trị”- Ông Thuận cho biết.
Việt Nam đứng thứ 13 trong tổng số 175 quốc gia về tốc độ tăng chi tiêu thuốc, theo công ty tư vấn Business Monitor International công bố.
Tăng trưởng của lĩnh vực thuốc chữa bệnh có thể lên đến hơn 20\%/năm từ nay đến năm 2017 với chi tiêu cho dược phẩm bình quân đầu người của Việt Nam là khoảng 200USD/năm.
Một số chuyên gia ở TPHCM cho rằng, nếu không chuyển mình, các DN dược trong nước sẽ gặp khó khăn. |
Doanh nghiệp ngoại tung hoành?
Ông Nguyễn Quốc Lập đưa ra đánh giá trong cuộc toạ đàm “TPP trong mắt doanh nghiệp Việt” do BizLIVE tổ chức, một số công ty dược nước ngoài có thể sẽ bắt tay nhau, thoả sức tung hoành trên phần lớn miếng bánh thị phần của ngành dược.
"Các hãng dược trên thế giới đều là những tập đoàn, hãng dược đa quốc gia có thế mạnh về vốn, khoa học kỹ thuật, trình độ marketing và kinh doanh. Với lịch sử phát triển lâu đời, họ có trong tay những bằng sáng chế được bảo hộ độc quyền. Tham gia TPP, đồng nghĩa với việc chấp nhận họ sẽ bước chân vào thị trường Việt Nam với một cơ chế mở cửa và bình đẳng", ông Lập phân tích.
Do đó, theo ông Lập, trong việc đấu thầu thuốc công khai, nếu không có các chế tài đặc biệt, các doanh nghiệp dược nước ngoài sẽ lấn sân, các doanh nghiệp dược Việt Nam chỉ còn biết cạnh trạnh với nhau trên phần nhỏ còn lại để tồn tại.
Ông Lập cũng nêu ra thực tế, mặc dù tỷ lệ thuốc do các doanh nghiệp trong nước sản xuất đang cung ứng cho các bệnh nhân sử dụng bảo hiểm y tế chiếm tỷ trọng tương đối lớn. Tuy nhiên, về giá cả và giá trị còn rất khiêm tốn.
"Số thuốc được cung ứng đều thông dụng và mức độ cạnh tranh giữa các doanh nghiêp trong nước ở mảng này rất lớn, bởi cùng một hoạt chất, cùng một dạng bào chế, hiện có quá nhiều đơn vị được cấp phép sản xuất", ông Lập nói.
Nhận xét về điểm yếu chung của các doanh nghiệp dược trong nước ông Lập cho biết, nhiều doanh nghiệp vốn mỏng và phân tán, năng lực yếu, phần lớn các nguyên liệu sản xuất thuốc tân dược đều phải nhập khẩu.
Ngoài ra, các chính sách về y tế, đặc biệt các chính sách về dược như nhập khẩu thuốc, cấp giấy phép lưu hành, các chính sách đấu thầu thuốc liên tục thay đổi. Phần lớn các doanh nghiệp nội vẫn chưa dám mạnh dạn đầu tư phát triển bền vững và quy mô lớn.
"Để các doanh nghiệp nội có đủ sức đề kháng khi Việt Nam mở cửa đón TPP, Nhà nước cần có những chính sách để hỗ trợ về vốn cũng như về khoa học kỹ thuật, có những định hướng phát triển lâu dài cho các doanh nghiệp trong nước", ông Lập đề xuất.
Tuy nhiên, theo ông Lập, bên cạnh những khó khăn, TPP cũng mang lại lợi ích nhất định cho doanh nghiệp dược cũng như người bệnh trong nước.
Cụ thể như Hiệp định TPP giảm thời gian bảo hộ thuốc phát minh xuống còn 7 năm sẽ là cơ hội cho người dân, ngành dược trong nước tiếp cận với thuốc hết bảo hộ sáng chế để sản xuất thuốc phiên bản.
Điều này rất phù hợp với chủ trương chung của toàn ngành là tập trung sản xuất các thuốc generic để giảm chi phí cho ngân sách và giúp người bệnh tiếp cận thuốc có chất lượng với giá hợp lý hơn.
Ngọc Anh(Tổng hợp)
