Kết luận thanh tra số 757/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ (TTCP) ban hành ngày 13/5/2021, chỉ ra một số sai phạm, thiếu sót trong công tác quản lý đất đai tại TP.HCM, trong đó có việc giao "đất vàng" của Nhà nước cho doanh nghiệp không qua đấu giá, không xử lý việc doanh nghiệp "om" đất vàng nhiều năm không thực hiện dự án,...
Theo kết luận của TTCP, đất dự án cao ốc căn phòng và Trung tâm tài chính ngân hàng tại số 117-119-121 Nguyễn Huệ và số 16 Tôn Thất Thiệp được giao cho chủ đầu tư đã hơn 10 năm nhưng đến nay chưa triển khai xây dựng.
Nguồn gốc khu đất trên thuộc sở hữu Nhà nước và tư nhân xen kẽ, được hợp khối bởi 5 khu đất liền kề có tổng diện tích 2.735m2.
Từ năm 2007 đến 2009, UBND TP.HCM đã ban hành các văn bản duyệt giá trị quyền sử dụng đất tại các mặt bằng hợp khối này. Ngày 31/12/2009, UBND TP.HCM có Quyết định giao đất cho chủ đầu tư là một ngân hàng TMCP sử dụng khu đất để đầu tư xây dựng cao ốc văn phòng và trung tâm tài chính ngân hàng, theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất.
TTCP cho rằng, việc UBND TP.HCM duyệt giá trị quyền sử dụng đất trước khi ban hành quyết định giao đất cho chủ đầu tư như nói trên là không đúng với quy đinh tại điều 4, Nghị định 198/2004 (thu tiền sử dụng đất), khoản 1, điều 5 nghị định 17/2006 của Chính phủ, khoản 1, điều 4 nghị định 84/2007 của Chính Phủ.
Ngày 14/4/2017, NHNN Việt Nam có văn bản yêu cầu ngân hàng TMCP nói trên tạm dừng thực hiện thủ tục bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Quyết định số 09/2007 (Quyết định về việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước) của Thủ tướng Chính phủ.
Cũng theo kết luận của TTCP, từ khi được giao đất đến nay, chủ đầu tư chưa đưa đất vào sử dung, chưa triển khai thực hiện dự án. Tuy nhiên, phía UBND TP.HCM không có biện pháp xử lý, thu hồi theo quy định nêu tại khoản 12, điều 38 Luật đất đai 2003, Điểm I, khoản 1, điều 64 Luật đất đai 2013.
Vì vậy, Thanh tra chính phủ kiến nghị UBND TP.HCM chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để xem xét, xử lý theo quy định.
Kết luận của TTCP cũng nhắc đến việc giao "đất vàng" không qua đấu giá tại số 15 Thi Sách (quận 1, TP.HCM).
Dự án Cao ốc Madison số 15 Thi Sách do Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 (Công ty Bắc Nam 79) làm chủ đầu tư.
Về nguồn gốc đất dự án, ngày 22/3/1994, UBND TP.HCM đã có quyết định xác lập sở hữu Nhà nước với khu đất này. Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà TP.HCM được tạm giao quản lý cho thuê theo quy hoạch và đã ký hợp đồng cho Công ty TNHH MTV Phim Giải phóng thuê lại.
Tháng 12/2014, Công ty Bắc Nam 79 ký hợp đồng thuê khu đất trên với sở TNMT TP.HCM để sử dụng làm văn phòng làm việc, thời hạn 50 năm, hình thức thuê đất trả tiền hàng năm.
Ngày 11/6/2015, căn cứ tờ trình của sở TNMT, UBND TP.HCM đã ra quyết định chấp thuận cho Công ty Bắc Nam 79 thuê đất 15 Thi Sách.
Kết luận thanh tra cho thấy, việc bộ VH-TT&DL đồng ý và Công ty TNHH MTV Phim Giải Phóng đã thỏa thuận chuyển quyền thuê nhà sang Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 là không đúng quy định của pháp luật, vi phạm Điều lệ 175 Luật Đất đai 2013 quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập sử dụng thuê trả tiền thuê đất hàng năm.
UBND TP.HCM quyết định công nhận cho Công ty Bắc Nam 79 thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất và làm chủ đầu tư dự án không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm Luật đất đai năm 2013 và Quyết định 140/2008 về việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước của Thủ tướng Chính phủ.
Ngoài ra, cũng theo TTCP, việc UBND TP.HCM cho phép khấu trừ giá trị tài sản trên đất (nhà thuộc sở hữu Nhà nước) vào tiền sử dụng đất thay vì phải bán tài sản trên đất cũng vi phạm Quyết định 140/2008 của Thủ tướng Chính phủ và Luật Quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước năm 2008.
Liên quan đến khu đất số 15 Thi Sách, TAND TP.HCM đã tuyên án sơ thẩm vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" đối với các bị cáo Nguyễn Hữu Tín (62 tuổi, cựu Phó chủ tịch UBND TP HCM), Đào Anh Kiệt (62 tuổi, cựu Giám đốc sở TN&MT TP.HCM), Trương Văn Út (49 tuổi, cựu Phó Trưởng phòng Quản lý đất thuộc sở TN&MT TP.HCM),...
Bạch Hiền (t/h)
