Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) trong buổi lễ ký kết ở Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 21/5/2014. |
Tin tức cho hay thỏa thuận khí đốt Nga-Trung được ký kết sau 10 năm đàm phán gay go, phần lớn liên quan đến giá khí đốt của Nga.
Trong chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Putin, nhiều hợp đồng đã được ký kết, trong đó có việc xây dựng cầu đường sắt đầu tiên của Nga bắc qua sông Amur đến Trung Quốc và hợp tác với Trung Quốc chế tạo máy bay chở khách thân dài rộng.
Tại một hội nghị Trung Quốc-Nga ở Moscow, bà Elena Safronova - một chuyên gia về Trung Quốc - cho biết Nga và Trung Quốc không phải đang trở thành đồng minh quân sự. Bà Safronova nói: "Đây không phải là một liên minh quân sự mà là quan hệ đối tác ngày càng lớn mạnh giữa hai nước láng giềng”.
Trung Quốc đã dè dặt phát biểu về tranh chấp giữa Nga và Ukraina, một phần là vì Ukraina là nhà cung cấp ngô chủ yếu cho Trung Quốc. Tuy nhiên, một công ty Trung Quốc đang đàm phán để xây dựng một cầu đường bộ dài 4 cây số từ đất liền của Nga bắc qua Crimea, bán đảo mới sáp nhập Nga hồi gần đây.
Ngày 21/5, ông Alexei Pushkov - Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) - lên Twitter nói: "Hợp đồng khí đốt 30 năm với Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược. B. Obama nên từ bỏ chính sách cô lập Nga: Sẽ chẳng ích gì đâu”.
Ông Bobo Lo, một nhà phân tích về Nga và khu vực Âu- Á tại viện nghiên cứu chính sách Chatham House ở London, nói rằng trong lịch sử, Trung Quốc có lợi khi quan hệ giữa Moscow và phương Tây xấu đi: "Nga ngày càng lệ thuộc vào Trung Quốc… như một thị trường năng lượng tiềm năng”.
Khí đốt của Nga sẽ giúp Trung Quốc đạt được mục tiêu tăng gấp 3 lần mức sử dụng khí đốt tự nhiên cho đến cuối thập kỷ này. Nhưng Trung Quốc hiện đã có khí đốt bơm từ đường ống ở cả Turkmenistan lẫn Myanmar. Trung Quốc cũng đang xây dựng 14 kho cảng để tiếp nhận khí đốt hóa lỏng từ những nơi xa xôi như Australia, Mozambique và Qatar.
Đường ống của Nga sẽ bắt đầu dẫn khí vào cuối thập kỷ này, cung cấp khoảng 10 \% nhu cầu được ước tính của Trung Quốc.
Nhà phân tích Bobo Lo nói rằng Nga cần Trung Quốc hơn là Trung Quốc cần Nga: "Nga vẫn là ưu tiên thứ cấp đối với Trung Quốc. Ưu tiên số một của Trung Quốc là Mỹ. Ưu tiên thứ hai, về cơ bản, là khu vực Châu Á-Thái Bình Dương”.
Nhưng thỏa thuận khí đốt với Trung Quốc sẽ vực dậy tâm lý của Tổng thống Nga khi ông chuẩn bị gặp gỡ các nhà lãnh đạo phương Tây tại Pháp vào ngày 6/6 - kỷ niệm 70 năm cuộc đổ bộ Normandy trong Chiến tranh thế giới thứ hai.